رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۵ شهریور ۱۳۸۸
گفت و گو با مسعود سفیری، روزنامه‏نگار و تحلیل‏گر مسایل سیاسی ایران

«‌هاشمی رفسنجانی از رهبر عبور نخواهد کرد»

نیک‌آهنگ کوثر
nikahang@radiozamaneh.com

طی روزهای گذشته، همه چیز در فضای سیاسی ایران، آن‏قدر سریع اتفاق افتاده که گویی همه چیز را روی دور تند گذاشته‏اند.

انتصاب صادق لاریجانی به مقام ریاست قوه‏ی قضاییه، انتقال محمود هاشمی شاهرودی به شورای نگهبان و تشکیل جلسه‏ی مجمع تشخیص مصلحت نظام، همراه با سخنان متفاوت هاشمی رفسنجانی، از چشم و گوش هیچ تحلیل‏گری پنهان نمی‏ماند.

در جلسه‏ی اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، هاشمی رفسنجانی که در غیاب محمود احمدی‏نژاد، در میان برادران لاریجانی نشسته بود، گفت: «هرکس در هر مقامی، باید خود را ملزم به رعایت دستورات رهبری بداند و صاحبان تریبون و صاحبان نفوذ و رسانه‏ها از دامن زدن به تفرقه و تیترسازی‏های جنجالی خودداری کنند و در جهت ایجاد وحدت و وفاق جامعه، راه باز کنند.»

مخاطب این سخنان، می‏تواند شخص هاشمی رفسنجانی نیز باشد که در نماز جمعه‏ی تهران، سخنانی بر زبان آورده بود که باعث رنجش محافظه‏کاران نیز شد.

از سوی دیگر، با رفتن یک متولد کشور عراق از قوه‏ی قضاییه، یک عراقی دیگر به ریاست این قوه رسید. به نظر می‏رسد، با توجه به اهمیت تک تابعیتی بودن رؤسای قوا در ایران، این مسأله از سوی رهبری نظام، چندان جدی گرفته نمی‏شود.

برای بررسی اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی و ریاست برادران لاریجانی بر قوای مقننه و قضاییه در ایران، با مسعود سفیری، روزنامه‏نگار و تحلیل‏گر مسایل سیاسی ایران، به گفت و ‏گو نشسته‏ام.

Download it Here!

آقای هاشمی رفسنجانی، در جمع اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، خواستار اطاعت از فرامین رهبری شد. به نظر شما می‏شد انتظار چنین موضع‏گیری را از رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، آن هم در چنین موقعیتی داشت؟

من اعتقاد دارم که از آقای هاشمی رفسنجانی، همه چیز می‏توان انتظار داشت. جنبش سبز، طرف‏داران اصلاح‏طلبی و کلاً جنبش مدنی ایران، زیاد روی هاشمی رفسنجانی سرمایه‏گذاری می‏کند.

هاشمی رفسنجانی از رهبر عبور نخواهد کرد. او اعتقاد دارد که می‏تواند در یک شرایط تاریخی، طرفین دعوا را بر میز مذاکره بنشاند و جمهوری اسلامی را که خود او یکی از بنیان‏گذاران آن است، نجات بدهد و نقشی تاریخی ایفا کند.

کسانی که فکر می‏کنند، قرار است بیش از این، از آقای هاشمی نقشی بربیاید و ایشان نقش دیگری جز این ایفا کنند، می‏توانند منتظر حوادث باشند و آن را تعقیب کنند. انتظار هم چندان دیرپا نخواهد بود.

در هر صورت ما در دو ماه گذشته‏، شاهد حوادث بسیار تکان دهنده‏ای در کشور بوده‏ایم و اخبار بسیار هولناکی را شنید‏ه‏ایم. به نظر من، در چنین شرایطی، وقتی رییس تشخیص مصلحت و رییس مجلس خبرگان، خود را با الفاظ دل‏خوش کرده است و یا این‌که می‏خواهد مخاطبانش را با الفاظ دلخوش کند، دارد نقش بازی می‏کند و نمی‏تواند در آن نقطه‏ی تاریخی، در کنار مردم قرار بگیرد. به نظر من، هاشمی رفسنجانی دارد از صف مردم کاملاً جدا می‏شود.


مسعود سفیری، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر

در جلسه‏ی مجمع تشخیص مصلحت نظام، برادران لاریجانی، به عنوان رؤسای دو قوه‏ی مقننه و قضاییه، کنار دست آقای هاشمی رفسنجانی نشسته بودند. آقای هاشمی با این دو برادر، در طول سال‏های آینده، چگونه کنار خواهد آمد؟

خانواده‏ی لاریجانی برای هاشمی رفسنجانی احترام قائل است و اصولاً خانواده‏ی رفسنجانی با خانواده‏ی لاریجانی دچار مشکل نخواهد شد. با هم کنار خواهند آمد. اما این که انتظار داشته باشیم که صادق یا علی لاریجانی، از دو پست کلیدی خودشان چشم‏پوشی کنند و کنار هاشمی رفسنجانی قرار بگیرند، توقعی دور از انتظار است.

با توجه به سابقه‏ی محدود آقای صادق لاریجانی در ساختار حاکمیت، چه دلیلی می‏توانست وجود داشته باشد که ایشان جانشین آیت‏الله هاشمی شاهرودی شود که حداقل در نزد فقها، فردی بسیار شناخته شده و مقبول است؟

شأن آقای شاهرودی، به لحاظ دروس حوزوی و سلسله مراتب فقهی، از بسیاری کسان بالاتر است. البته ایشان دچار یک اشتباه تاریخی هم شد. ایشان معاون مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و معاون آقای حکیم بود. شاید اگر فکر نمی‏کرد، اوضاع عراق حالا حالاها، تکان نخواهد ‏خورد، از مجلس اعلا بیرون نمی‏آمد.

اما او در سال ۷۸، قاضی‏القضات جمهوری اسلامی ایران شد. در واقع ایشان که می‏خواست ثابت کند اصلاً عراقی است، یک باره ثابت شد که ایرانی است و یکی از پست‏های کلیدی را در دست گرفت. شأن سلسله مراتبی فقاهتی ایشان، به مراتب، بالاتر از آقای صادق لاریجانی است.

هرچند خیلی‏ها اعتقاد دارند، آقای لاریجانی در نقش خود شاید یک نابغه باشد، اما به اعتقاد من، صادق لاریجانی و پستی که به او داده شد، امتیازی بود که از سوی رهبری ایران، به آقای مصباح یزدی داده شد. آقای صادق لاریجانی مرید تمام قد و صد در صد آقای مصباح یزدی است و تفکر ایشان را نمایندگی می‏کند. اصلاً به همین دلیل هم در جمع فقهای شورای نگهبان قرار گرفت.

حال چنین کسی در قوه‏ی قضاییه ایران، در مصدر امور قرار گرفته است. ما در روزهای آینده، ولی شاید نه به سرعت، شاهد یک سلسله تغییرات بسیار عمده در دیدگاه‏های فقاهتی و تغییرات عمده‏ای که شاید در بعد از انقلاب ایران کم نظیر بوده باشد، در قوه‏ی قضاییه خواهیم بود. به خاطر این که دیدگاه‏های آقای مصباح در مسأله‏ی فقه، اصول و قضاوت، دیدگاه‏هایی بسیار بسیار تندرو و رادیکالی است.

ممکن است در یک سری جاها، آقای صادق لاریجانی حتا بتواند رضایت افکار عمومی را به دست بیاورد، اما در تحلیل نهایی، دیدگاه ایشان، دیدگاه عدالت‏خواهانه، مدرن و مبتنی بر حقوق بشر نخواهد بود. امیدوارم که این مباحث از این منظر مورد تحلیل قرار بگیرد.

یکی از شرایطی که همیشه برای بر عهده‏ گرفتن ریاست یکی از قوا در ایران طرح می‏شود، تابعیت صد در صد ایران است. اما دو نفر از کسانی که بعد از انقلاب پشت سر هم رییس قوه‏ی قضاییه شدند و هر دو هم توسط آقای خامنه‏ای منصوب شده‏اند، متولد عراق هستند و تابعیت آن کشور را هم داشته‏اند. به نظر شما، این مسأله، دلیل خاصی دارد؟

در حال حاضر، حکومت جمهوری اسلامی به نقطه‏ای رسیده است که اصلاً برایش مهم نیست که چاپ شود که ایشان در نجف متولد شده است، به دلیل این که در غیاب رسانه‏ی منتقد، آزادی‏های مدنی، اعتراض، در غیاب کانون وکلایی که تعدادی از اعضای شریف و بسیار جسور آن در زندان هستند و تعدادی هم ناچار شده‏اند از کشور خارج شوند، چه کسی می‏خواهد اعتراض کند و اصولاً چه اتفاقی می‏خواهد بیفتد؟

در حالی که این دو انتصاب که در در دوران رهبری آقای خامنه‏ای رخ داده است، در واقع، غیرقانونی است.

Share/Save/Bookmark

در همین رابطه:
راه حل هاشمی برای شرایط کنونی ایران
محسنی اژه‌ای دادستان ایران شد

نظرهای خوانندگان

هاشمی" نمی تواند" از رهبر عبور کند و بر عکس .

-- Sadegh ، Aug 25, 2009 در ساعت 01:00 PM

ama rahbar az roye hashemi obor khahad kard.

-- aei ، Aug 25, 2009 در ساعت 01:00 PM

dorood bar masoud sfir
dorost mifarmayid be zaban jahani :
" hojatieh" bakhshi az "feramasioon irani" ast, va chagoo" dast e khodash ra nemi borad. \

ba sepas

mazdaq

-- Mazdaq ، Aug 25, 2009 در ساعت 01:00 PM

اینکه یک ایرانی در خارج از ایران متولد شود منافی ایرانی بودن آن نیست. خانواده لاریجانی ایرانی اند و اینکه همچون بسیاری از ایرانیان در عراق به دنیا آمده باشند دلیلی بر عراقی بودن آنان نیست. بخصوص اینکه بر خلاف آقای هاشمی این برادران هیچگاه تابعیت عراقی نداشته اند. بنابر این، قراردادن صادق لاریجانی و محمود هاشمی صرف اینکه هر دو متولد عراق هستند قیاس درستی نیست و از وزانت تحلیل آقای نیک آهنگ کوثر می کاهد.
از سوی دیگر در هیچ کجای قوانین ایران، ایرانی الاصل بودن شرط تصدی ریاست قوه قضائیه یا حتی رهبری تعیین نشده، شرط ایرانی الاصل بودن تنها در مورد رئیس جمهور قید شده. حتی در مورد رهبری نیز چنین شرطی وجود ندارد.

-- مهرداد فرهمند ، Aug 25, 2009 در ساعت 01:00 PM

Khoda mara as share Molaha va Rohaniate shieh ke baz khoda midanad be koja wabaste ast nejat dehad.Saeid Alman

-- بدون نام ، Aug 25, 2009 در ساعت 01:00 PM

کدوم سخنان "متفاوت"؟؟! اینا که تکرار همون حرفای نماز جمعه بود + تاکید بر دستور رهبر برای تعطیل کردن بازداشتگاه کهریزک
این تفسیرهای شتابزده و سطحی از کسانی که سابقه طولانی در این عرصه دارن واقعا باعث تعجب و ناامیدی هست.

-- ali ، Aug 25, 2009 در ساعت 01:00 PM

بنده خیال می کنم که باید آموزه های آقای مصباح یزدی را ترجمه کنیم به خواب امپریالیزم اسلامی، و آن وقت بفهمیم که چرا و در راه کدام آرمان همه کس و همه چیز را می شود به نابودی کشاند و اشکالی ندارد که صدها بلکه هزاران قربانی بدهیم. حدس من این است که هنگامی که پای صحبت فلسطینی نوعی بنشینیم او هم تأیید خواهد کرد که رهبران اش دنبال فتح جهان هستند و نه چیزی کم تر.

-- ا. برهاندوست ، Aug 26, 2009 در ساعت 01:00 PM

لطفا به سایت هاشمی سری بزنید
http://www.hashemirafsanjani.ir/?type=dynamic&lang=1&id=1328

هم فایل صوتی سخنرانی هست هم متن..
نمی خوام بگم عبور می کنه یا نمی کنه! اما بخش جالب اینه که گمونم کمی نظر و توجه مردم براش مهمه....یا می ترسه مردم بهش پشت کنن....
مثلا می گه: "کشف و فهم موضوع و اشاره اصلی سخنان " سیاستمداران تاثیر گذار کشور " در شرایط فعلی رسانه ای کشور به معضلی پیچیده برای " مردم " تبدیل گردیده است...." یا "....من یکی از پایه‌های این کار را عمل کردن به دستورات مقام معظم رهبری که ---اخیرا ---درباره حوادث و درگیریها و بازداشتها دادند که ..."
نظرتون چیه؟کمی عجیب نیست؟

-- خواننده ، Aug 26, 2009 در ساعت 01:00 PM

ولی کودتاگرن شاید بخواهند از هاشمی عبور کنند

-- بدون نام ، Aug 26, 2009 در ساعت 01:00 PM

دو مطلب: یک, اینکه بنده مخالف هر گونه سیستم مذهبی هستم. دو, اصلا مکان تولد یک شخص مهم نیست. اصالت و بینش و سرشت و رفتار او در جامعه برای همنوعشان مهم است. پس چه بهتر است که بحث ها را در مورد آخوندها به بیراهه نبرد و با مکان تولد آنها ستیزی نکرد, بلکه با ایده های آنها و سرشت ضد ایرانی شان. تشکر.

-- امیر سایه ، Aug 26, 2009 در ساعت 01:00 PM

تابعیت در قوانین ایران از طریق خون است،یعنی از پدر به فرزند،محل تولد مهم نیست،در مورد شاهرودی شبهه وجود داشت ولی در مورد لاریجانی خیر،یه بهانه نقد و مخالفت نیاید دروغ تحویل خواننده داد.

-- Mehdi ، Aug 27, 2009 در ساعت 01:00 PM

در قوانین ایران تابعیت از طریق خون منتقل می شود،نه خاک،محل تولد مهم نیست،پدر ایرانی باشد کافی است،در مورد هاشمی شاهرودی شبهه ایرانی بودن وجود داشت ولی در مورد لاریجانی خیر،به بهانه نقد و مخالفت نباید دروغ به مخاطب تحویل داد.

-- Mehdi ، Aug 27, 2009 در ساعت 01:00 PM