«این اتفاق در سی سال اخیر بی‏نظیر بود»

مریم محمدی

با شروع انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری و آغاز رای‌گیری، بسیاری از چهره‌های سرشناس و هنرمندان هم به پای صندوق‌های رای رفتند. برای این‌که از حال و هوای فضای انتخابات مطلع شویم به سراغ بعضی از اشخاص متنفذ و هنرمندان رفتم و از آن‌ها در ارتباط با فضای کلی انتخابات پرسیدم.

آیا آقای منتظری هم در انتخابات شرکت کردند؟

بله ایشان هم شرکت کردند. صندوق سیار که مخصوص مراجع تقلید است، به دفتر ایشان آمد، بعضی از اعضای دفتر هم بودند که رأی دادند. ایشان هم رأی‏شان را دادند.

آقای منتظری چگونه به این تصمیم رسیدند؟

ایشان در همه‏ی انتخابات‏‏ها شرکت نکردند، ولی در بسیاری از آن‏ها هم شرکت کردند. در این چند سال، ایشان در برخی انتخابات‏ها به دلایلی شرکت نمی‏کردند، ولی در برخی هم شرکت می‏کردند.

تعیین نکرده بودند که به کدام‏یک از نامزدها رآی خواهند داد؟

خیر، ایشان همیشه‏ رأی‏شان مخفی است. حتا بعد از رأی دادن هم مخفی نگاه می‏دارند. به کسی اعلام نمی‏کنند.

قبل یا بعد از رأی دادن صحبتی نکردند؟

توصیه‏هایی داشتند که در سایت منتشر خواهیم کرد. خلاصه‏ی آن این بود که: «کسی که رأی می‏آورد، انشاالله موفق باشد و از نیروهای سه کاندیدای دیگر هم دعوت به کار کند. این‏طور نباشد که فقط افراد گروه خود را به کار بگیرد. سعی کند از نیروهای کارآمد که وابسته به کاندیداهای دیگر هستند، نیز استفاده کند».

آیت الله منتظری

با خانم شهلا شرکت، مدیر مسئول ماهنامه‏ی توقیف شده‏ی «زنان»، برنده‏ی جایزه‏ی بین‏المللی «شهامت در روزنامه‏نگاری» در سال ۲۰۰۵ میلادی و معرفی شده به عنوان یکی از پنج روزنامه‏نگار برتر سال ۱۳۸۵ خورشیدی، صحبت می‏کنم:

خیلی شلوغ است، حتا از دوم خرداد هم شلوغ‏تر است.

کدام قسمت از شهر هستید؟

در قیطریه هستیم. این‏جا خیلی شلوغ است. کسانی در صف هستند که می‏گویند تا به‏حال رأی نداده‏اند و اولین‏بارشان است که می‏خواهند رأی بدهند.

تحلیل‏تان چیست؟ فضا به سمت کدام یک از کاندیداها هست؟

تا نتایج معلوم نشود، نمی‏توانم نظر قاطعی بدهم. ولی فکر می‏کنم خیلی روشن است. به نظر من، آقای موسوی است.

شهلا شرکت، مدیر مسئول ماهنامه‏ی توقیف شده‏ی «زنان»

با آقای علی مصفا، بازیگر و کارگردان سینما، تماس می‏گیرم:

آقای مصفا، الان در حوزه‏ی رأی‏گیری هستید؟

بله، الان در صف هستم و هیچ یاد ندارم که صف‏هایی به این بلندی، برای هیچ انتخاباتی تشکیل شده باشد.

می‏توانم بپرسم، در کدام حوزه هستید؟

در یک مدرسه، در منطقه‏ی هفت تهران هستم.

به نظر شما، فضا به سمت کدام کاندیدا گرایش بیشتری دارد؟

خُب، هر کسی از دید خودش صحبت می‏کند، ولی آن‏طور که به نظر من می‏آید، همه از طرف‏دارهای آقای موسوی هستند.

چقدر امید دارید به این که انتخابات همان‏طوری که هنرمندان و دیگر جریان‏های اجتماعی اعلام کردند، سالم و عادلانه برگزار شود؟

با جمعیت بالایی که در همه‏ی حوزه‏های رأی دیده می‏شود، امید‏ها خیلی زیاد شده است. من خیلی امید دارم.

آقای مصفا، خانم حاتمی هم با شما هستند؟

نه، ایشان زودتر از من رأی داد. چون ما نوبتی باید سراغ بچه‏ها برویم.

خانم آسیه‏ امینی، روزنامه‏نگار، فعال حقوق بشر و حقوق زنان، عضو فعال «کمپین یک میلیون امضا» و «جنبش هم‏گرایی زنان»:

من در حوزه‏ای در مرزداران، در غرب تهران‏، هستم.

بر مبنای تحلیلی که داشتید، جمعیت بیش از انتظار شما است؟

بسیار بیشتر از حد انتظار. می‏خواهم حتما ذکر کنید که نظر شخصی‏ام است. چون من عضو هم‏گرایی زنان هستم و ما در بیانیه‏های‏مان اعلام می‏کنیم که نه تشویق و ترغیب می‏کنیم برای شرکت در انتخابات، نه از کاندیدای خاصی حمایت می‏کنیم، ولی نظر شخصی خودمان را می‏توانیم بدهیم.

به نظر من، رأی دادن این دوره، انتخاب صرفاً، رییس جمهوری است. یعنی رییس دولتی که دستگاه‏های اجرایی کشور و هم‏چنین نویسندگان لوایحی که برای تغییر شرایط و تغییر قانون، به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد می‏شوند، امروز تعیین می‏شوند.

بنابراین، من رأی می‏دهم و به کسی هم رأی می‏دهم که فکر می‏کنم شرایط را برای جامعه‏ی مدنی ایران، برای کنش‏گران ایران مهیاتر می‏کند. به هیچ عنوان اعتقاد ندارم که رییس دولت قرار است معجزه کند.

به هیچ عنوان اعتقاد ندارم که توان تغییرات اساسی در یک نفر هست و معتقدم که تغییرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور، حتما باید به دست نخبگان مردمی و پیشگامان اجتماعی رخ بدهد. اما شرایط برای بروز چنین اتفاقی، مسلما، باید در دستگاه‏های سیاسی هم وجود داشته باشد.

قاسم شعله‏سعدی

آقای قاسم شعله‏سعدی، یکی از کاندیداهای این دوره از انتخابات که صلاحیت او مورد تایید شورای نگهبان قرار نگرفت:

به دلیل این که حداقل معیارهای دمکراسی رعایت نشده و شورای نگهبان با سوءاستفاده از تفسیری که کرده و نظارت استصوابی را قرار داده و بدون رعایت مقررات حتا همان نظارت استصوابی‏، صلاحیت همه، به جز چهار کاندیدای حکومتی را رد کرده است، در اعتراض به چنین تخلف بزرگی، من شخصا، در انتخابات شرکت نمی‏کنم.

آقای شعله سعدی، پیش‏بینی شما در مورد نتیجه‏ی انتخابات چیست؟

آن‏چه که روشن است، آقای مهندس موسوی با رأی بالایی انتخاب خواهد شد.

در دور اول یا دور دوم؟

به نظرم، حتا در دور اول هم این امکان وجود دارد. چون برآوردها نشان می‏دهد که درصد بالایی (شصت هفتاد درصد) از رأی دهنده‏ها به آقای موسوی رأی می‏دهند و قاعدتاً، ایشان باید در همان مرحله‏ی اول انتخاب شود.

خانم رفعت بیات

خانم رفعت بیات، دیگر کاندیدای این انتخابات که صلاحیت او نیز تایید نشد:

بسم‏الله الرحمان الرحیم. انتخابات نمونه‏ی اصلی مردم سالاری و جمهوریت و در کشور ما جمهوریت اسلامی است. یقیناً، شرکت در انتخابات یک وظیفه‏ی شرعی و ملی است.

شما رأی داده‏اید؟

بله، شرکت کردم. در حوزه‏ی شمیران بودم. خوب بود، از همه‏ی اقشار و با همه‏ی خواسته‏هایی که داشتند، پای صندوق رأی حاضر شده بودند.

به عنوان یک نامزد انتخابات که صلاحیت‏تان مورد تایید قرار نگرفت، با این مساله چطور برخورد کردید، وقتی پای صندوق رأی می‏رفتید؟

برای شرکت کردنم که آن را وظیفه‏ی شرعی و ملی می‏دانستم، احساس غرور داشتم. اما این که این تاییدیه را نداشتم و نتوانستم گفتمان تازه و نوی را از نوع گرایشات اجرایی به مردم ارائه کنم، تاسف داشتم.

خانم منیژه حکمت، کارگردان سرشناس سینمای ایران:

الان در حسینیه‏‏ی ارشاد، با تمام هنرمندان، رأی دادیم، آمدیم.

فضا چطور بود، خانم حکمت؟

عالی بود! تمام هنرمندها در حسینیه‏ی ارشاد بودند. بازیگران سینما، کارگردان‏ها و صف عظیم مردم، برای این که آن اتفاقی که دوست دارند، بیفتد؛ یک «نه» بزرگ به چهار سال گذشته.

پیش‏بینی شما از نتیجه‏ی انتخابات چیست؟

فکر می‏کنم، طی هفته‏ی گذشته، حضور جوانان، زنان، مردان، به‏‏خصوص زنان، در سطح شهر تهران و تمام شهرهای ایران، حاکی از این بود که می‏خواهند یک تکلیف را روشن کنند.

شما در حسینیه‏ی ارشاد رأی دادید که قسمت مشخصی از سطح رفاه را نشان می‏دهد. فکر می‏کنید در قسمت‏های جنوبی شهر، وضع چگونه باشد؟

الان، ما داریم در سطح شهر می‏گردیم. صف‏ها بسیار طویل است. حضور افرادی که برای تغییر می‏خواهند رأی بدهند، به رنگ سبز می‏خواهند رأی بدهند، کاملا مشخص است.

این خیلی در سطح شهر چشم‏گیر بود. من بسیار خوشحال هستم از این که ملت ایران از انزوا درآمده‏اند و به حضورشان باور کرد‏ه‏اند که بعد بتوانند مطالبات بعدی را بگیرند. این اتفاق در سی سال اخیر، بی‏نظیر بوده است.