نهضت آزادی از کروبی حمایت می‌کند؟

مریم محمدی

هرچه به زمان انتخابات نزدیک‏تر می‏شویم، فعالیت‏ها و تحرکات انتخاباتی یا تبلیغاتی بیشتر می‏شود. از جمله‏ی این فعالیت‏ها، دیدارهای پنهانی یا آشکار میان کاندیداها یا نمایندگانشان با چهره‏های شاخص اجتماعی یا نمایندگان جریان‏ها و احزاب گوناگون است.

آقای غلامحسین کرباسچی، رییس ستاد آقای مهدی کروبی، در این باره می‏گوید:

یکی از فعالیت‏های ستادها در فصل انتخاباتی این است که با گروه‏های مرجع، گروه‏های سیاسی و با شخصیت‏های مختلف بنشینند هم راجع به برنامه‏های انتخابات و هم راجع به حضور آن‏ها در انتخابات، مطالبات‏شان و… بحث کنند. ما با گروه‏ها و شخصیت‏های مختلف، از این جلسات زیاد داریم. این هم یکی از همان جلسات بود.

چه شخصیت‏هایی از نهضت آزادی ایران در این ملاقات حضور داشتند؟

آقای دکتر یزدی، هندسی، آقای محققی، آقای عبدالعلی بازرگان و آقای به‏آور.

غلامحسین کرباسچی، رییس ستاد مهدی کروبی

محورهای اصلی گفت و ‏گو‌‏ها چه بود؟

بخش عمده‏ی صحبت راجع به حضور و شرکت در انتخابات و تحلیل شرایط موجود بود. تحلیل‏ شرایط کنونی تقریباً مشترک بود، مبنی بر این‌که ضرورت دارد صداهای مختلف در انتخابات شرکت کنند و حضور داشته باشند.

هم‏چنین راجع به برنامه‏های آقای کروبی و ستاد ایشان صحبت شد. طبیعتاً، من بخش‏هایی را که در آن فرصت کوتاه امکان داشت، در کلیات آن، توضیحاتی دادم.

بخشی از سوال‏هایی که آقایان داشتند، به همین برنامه‏ها برمی‏گشت و بخش دیگر آن هم به مسایل خاصی که به خصوص نهضت آزادی در این مدت، به لحاظ فعالیت‏هایش، با مشکلاتی مواجه شده است. نهایتاً قرار شد که آقایان نتایج صحبت‏ها را در بین خودشان بررسی کنند و تصمیم بگیرند.

در مجموع، برنامه‏ی ارائه شده از طرف ستاد آقای کروبی، مورد توجه نهضت آزادی بود؟

این را البته، باید از آن دوستان سوال کنید. برداشت من این بود که دوستان با بخش‏های قابل توجهی از برنامه توافق‏نظر داشتند. ولی فکر می‏کنم، قضاوت آنان راجع به برنامه‏های آقای کروبی را باید از خودشان سوال کنید.

نهضت آزادی ایران و نیروهایی مانند آنان، در مجموعه‏ی نیروهای ملی مذهبی، علی‏رغم سابقه‏ی ده‌ها سال فعالیت سیاسی، همواره هم در آن نظام و هم بعد از انقلاب، تحت فشار بوده‏اند. آیا برای رفع این تضییقات، خواسته‏هایی از طرف آن‏ها مطرح شد یا از سوی شما، برنامه‏ای ارائه شد؟

آقای کروبی در برنامه‏ی حقوق شهروندی، روی بخش‏هایی از قانون اساسی تأکیده کرده است که به نوعی به آن عمل نمی‏شود یا فراموش شده است. بخشی از آن هم مربوط به فعالیت آزاد احزاب و گروه‏های سیاسی است.

خود آقای کروبی هم با خیلی از این آقایان و به‏خصوص شخصیت‏های مبارز قدیمی، ارتباطات شخصی و روابط نزدیکی دارد. در مورد گروه‏های سیاسی، دیدگاه ایشان فراهم کردن زمینه‏ای است که همه‏ی گروه‏هایی که در چهارچوب قانون اساسی، می‏توانند در داخل کشور فعالیت سیاسی کنند، امکان و زمینه برای‏شان باشد.

دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران

با آقای دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران گفت و ‏گو می‏کنم:

ستاد انتخابات آقای کروبی که زیر نظر آقای کرباسچی است، اطلاع دادند که مایل هستند با ما جلسه‏ی دیدار و گفت‏ و گویی داشته باشند. در این دیدار، بخشی از صحبت‏های ما، مبادله‏ی اطلاعات و اخبار بود.

تحلیل شرایط و وضعیت کنونی ایران، به لحاظ سیاسی و اقتصادی، نیز مبادله شد. در نهایت، آ‏ن‏ها اظهار تمایل کردند که نهضت آزادی ایران از کاندیداتوری آقای کروبی حمایت کند. البته ما شرایط خودمان را داریم. در حال حاضر، آمادگی برای اعلام حمایت از هیچ یک از کاندیداها را نداریم و باید بررسی کنیم.

ما پیش‏گزارش‏مان را به شورای مرکزی خواهیم داد. شورای مرکزی نظیر انتخابات ریاست جمهوری دوره‏ی گذشته، اگر بخواهد از آقای کروبی حمایت کند، شرایطی را که برای این حمایت در نظر دارد، به اطلاع آن‏ها خواهد رساند و اگر چنان‏چه بر سر آن شرایط با هم به توافق‏هایی برسند، آن‏وقت اعلام خواهند کرد. فعلاً، در مرحله‏ی گفت‏ و گوی اولیه بود. آن‏‏ها صحبت‏های‏شان را کردند، قرار شد ما هم پیشنهادات خودمان را به آن‏ها اطلاع بدهیم.

آقای یزدی، هر دو کاندیدای اصلاح‏طلب برنامه‏‏های خود را ارائه کرده‏اند. نکات مثبت و منفی در برنامه‏های این دو کاندیدا، به نوعی که معیار گزینش شما میان این دو کاندیدا (آقای کروبی و آقای موسوی) باشد، مورد توجه شما هست؟

در حال حاضر، هیچ نوع اظهار نظری نسبت به برنامه‏ها نمی‏کنم. به بررسی ‏آن‏ها از سوی شورای مرکزی و اعلام نظر این شورا موکول می‏کنم. شورای مرکزی اعلام نظر که کرد، من هم به تبع نظر شورای مرکزی، به اطلاع عموم خواهم رساند.

می‏توانم بپرسم که مطالبات شما مورد تایید آن‏ها بود؟

ما مطالبات‏مان را مطرح نکردیم. قرار شد ما پیشنهادات خودمان را بعداً مطرح کنیم.

فکر می‏کنید، این کار چه مدت طول خواهد کشید؟

ظرف روزهای آینده.

زمان تقریبی را هم نمی‏توانید بگویید؟

الان نمی‏توانم. برای این‌که شورا را فراخوان کرده‏ایم. باید بیایند، جلسه تشکیل شود و بررسی کنیم.

عیسی سحرخیز، تحلیل‏گر سیاسی و روزنامه‏نگار

اما این دیدار و گفت‏ و گو ناظران بی‏طرفی نیز داشته است؛ نظیر آقای عیسی سحرخیز، تحلیل‏گر سیاسی و روزنامه‏نگار در تهران:

آن‏چه را من به عنوان یک ناظر بی‏طرف شاهد آن بودم، این بود که جلسه بسیار خوب شروع شد، بسیار خوب پیش رفت و به انتها رسید. به این معنا که دو طرف نگاه خود را نسبت به مسایل جامعه، بحرانی که در اثر روی کار آمدن آقای احمدی‏نژاد، کشور را با خود مواجه کرده است و باید برای نجات آن کاری کرد، طرح کردند.

بحث برگزاری یک انتخاب سالم و صیانت از آرای مردم هم از سوی دو طرف، مورد تأکید قرار گرفت. مشورت‏هایی هم در مورد چگونگی به کار بردن ساز و کارهای مناسب، جهت صیانت از آرا، مطرح شد. ولی به این دلیل که این اولین نشست ستاد آقای کروبی و نهضت آزادی ایران بود، طبیعتاً آن‏ها مباحث عمومی را داشتند که باید مورد بحث و بررسی قرار می‏گرفت و بعد هم احتمالاً بر اساس مباحث مطرح شده، نشست‏های بعدی برگزار شود.

به نظر شما، رویکرد مثبت نهضت آزادی ایران نسبت به آقای کروبی و آقای موسوی، هنوز برابر است؟

بر مبنای آن‏چه آقای بازرگان در مصاحبه با یکی از سایت‏های خبری مطرح کرد، نگاه مثبتی را در آن‏ها دیدم. البته باید توجه کرد که رویکرد هر دو گروه در مورد مسایل دمکراسی و حقوق بشر، بسیار مثبت است.

منظورتان از رویکرد مثبت در اظهارات آقای بازرگان، نسبت به برنامه‏های آقای کروبی است؟

خیر، منظورم این است که هر دو گروه بحث دمکراسی و حقوق بشر را به صورت جدی دنبال می‏کنند و از آن‏جایی که در برنامه‏های آقای کروبی از چند وجه، حقوق شهروندی طرح شده، نوع واکنش ایشان به حوادثی که پیش می‏آید و پیشینه‏ی آقای کروبی در دفاع از این گروه‏های تحت ستم در دوران‏های مختلف (از زمانی که رییس مجلس بود و بعد از آن، همیشه پی‏گیر این جریان‏ها بود)، یک موضع مثبت است.

بحث صیانت از آرا، صحبتی که در مقابل آقای شریعتمداری شد، بحثی که در مورد نظامیان پیش آمد و مورد آقای جعفری، پیش‏زمینه‏هایی را می‏سازد که نگاه هر حزبی، به ویژه کسانی که پیشینه‏ی تشکیل جبهه‏ی دمکراسی و حقوق بشر را داشته باشند، مثبت است. متأسفانه، در مورد آقای موسوی چنین رویکردهای شفاف و روشنی را نمی‏بینیم و نداریم.

تصور من این است که نهضت آزادی ایران با توجه به بحث مطالبه‏محوری که دارد و بر اساس بیانیه‏ای که خطاب به هر دو نامزد اصلاح‏طلب، امضا کرده‏ است، خیلی از مسایل‏شان را می‏توانند در برنامه‏ی آقای کروبی منطبق ببینند. طبیعتاً این انطباق می‏تواند در تصمیم‏گیری‏شان در آینده موثر باشد که من نشانه‏هایی از آن را در صحبت‏های آقای بازرگان دیدم.

ولی همان‏طور که خودشان تأکید می‏کنند، قرار است این هفته جلسه‏ای داشته باشند، مجموعه‏ی نگاه‏شان به برنامه‏های نامزدهای اصلاح‏‏طلب و همین‏طور تعاملی را که در مورد درخواست برای ملاقات و طرح مطالبات صورت گرفته، مورد بررسی قرار بدهند و بر اساس آن موضع‏گیری کنند.

به نظر شما، انتخاب دیگر سازمان‏ها و جریان‏هایی که بیانیه‏ی مطالبه‏محور را امضا کرده‏اند، با انتخاب نهضت آزادی ایران ارتباطی خواهد داشت؟

باور من این است؛ با جایگاهی که نهضت آزادی ایران دارد، تصمیم نهضت می‏تواند روی دیگر جریان‏هایی که آن بیانیه را امضا کرده‏اند، تأثیر داشته باشد.