نمره‌ی صد روز ریاست جمهوری باراک اوباما

نیک‌آهنگ کوثر

این روزها همه در رسانه‌های آمریکای شمالی و دنیا در حال بررسی کارنامه باراک اوباما هستند.

دکتر علی‌داد مافی‌نظام، کارشناس و تحلیل‌گر سیاسی مرکز بین‌المللی تحقیقی موازییک در تورنتو به اوباما نمره‌ی B مثبت می‌دهد.

به اوباما نمره‌ی بی پلاس می‌دهم که به فارسی ۱۷ می‌شود. ۷۰ سال است که چالش‌هایی که ایشان و کلاً کشور آمریکا و دنیا با آن مواجه بودند، ندیده‌ایم. چه در بعد اقتصادی که اصل قضیه است و چه در ابعاد فرهنگی و سیاسی که در عین حال خیلی مهم و از جهاتی انقلابی هستند.

دکتر علی‌داد مافی‌نظام، محقق انستیتوی تحقیقات موزاییک در تورنتو

به نظر شما تا به حال نحوه‌ی روبه‌رو شدن ایشان با ایران چگونه بوده‌؟

رویکردش هم در دوران انتخابات و هم در دورانی که رییس جمهور بوده مثبت بوده و منطقی صحبت کرده است. به طور کلی بخشی از رویکرد و استراتژی جدید آمریکا است که در سیاست خارجی بیشتر به سمت تفاهم و شناخت بیشتر ملت جهان برود و به سمت دیدگاه‌های نظامی یا صرفاً نظامی کمتر برود.

به همین دلیل می‌بینید که رابطه‌ی آمریکا با کوبا و ونزوئلا بهتر می‌شود و اوباما و چاوز دیدار خوبی داشتند. اما سابقه‌ی هشت سال بوش و قبل از آن و به طور کلی سابقه‌ی آمریکا که به عنوان یک ابر‌قدرت و کشوری که بیش از هر کشوری در قرن بیستم روی بشریت تأثیر گذاشته، آنقدر زیاد است که به قول خود اوباما سیستم دولتی ما مثل یک تانکر نفتی است که نمی‌توان به سرعت آن را به یک جهت مخالف برگرداند. مانند یک قایق موتوری سواری نیست. به همین دلیل دارد خیلی آرام این کار را انجام می‌دهد.

از نقاط قوت که بگذریم نقاط ضعف آقای اوباما چه بوده که به جای این‌که مثلاً شما به او A پلاس بدهید Bپلاس داده‌اید؟

نقطه‌ی ضعف اوباما تیم اوست. مسأله‌ی تیم هم این است که هفت هزار پست مدیریت و مدیریت به بالا در واشنگتن وجود دارد که این‌ها با تعویض رییس جمهور عوض می‌شوند.

اما هفت هزار شغل را پر کردن و افراد مناسب را برای آن پیدا کردن در شرایط فعلی که شرایط بی‌سابقه و خیلی خیلی دشواری است، خوب پیش نرفته و دلیل آن هم این است که باید این فرایند را خیلی زودتر شروع می‌کردند و شاید بیشتر درگیر جنجال‌های انتخاباتی بودند.

قبل از آمدن ایشان به کاخ سفید که نظر‌سنجی‌ها نشان می‌دادند اوباما برنده است، باید فکر این روز را می‌کردند که به هزاران نفر آدم نیاز چه در مراکز دولتی و چه در سیستم دانشگاهی و در اتاق‌های فکر خواهند داشت.

فکر می‌کنم اوباما و اطرافیانش کوتاهی کردند و آن هم این است که وقتی به صدر دولت آمریکا نگاه می‌کنید تغییر عظیمی در آن می‌بینید، یعنی بوش و اوباما از هر لحاظ چهره‌های متفاوت هستند اما وقتی به دانشگاه‌های واشنگتن، اتاق‌های فکر و مطبوعات در سطح کلان نگاه می‌کنیم، این تغییر در آن‌ها به آن شکل منعکس نشده است.

دکتر علی‌رضا نامور حقیقی، کارشناس و تحلیل‌گر سیاسی

از دکتر علی‌رضا نامور حقیقی، کارشناس و تحلیل‌گر سیاسی و مدرس دانشگاه تورنتو پرسیدم که به باراک اوباما چه نمره‌ای برای ۱۰۰ روز نخست زمامداری‌اش در کاخ سفید می‌دهد؟

در کارنامه‌ی آقای اوباما در حوزه‌ی سیاست خارجی در مقایسه با آقای جورج بوش کاملاً نمره‌ی عالی در مقابل نمره‌ی ضعیف قرار می‌گیرد.

چرا این مقایسه را انجام می‌دهید؟

بخشی از قول‌هایی که برای آقای اوباما بسیار پرهزینه بود انجام داد. این قول‌ها در چند زمینه بود. بخشی از این قول‌ها مربوط به زندان گوانتانامو بود، بخشی از آن مربوط به پیگیری مسایل مربوط به صلح اعراب و اسرائیل بود که با توجه به روی کار آمدن یک دولت دست راستی که چندان تمایلی به صلح ندارد، ولی اوباما علی‌رغم هزینه‌های سنگینی که برای این کار گذاشته است، دارد این روند را به شدت و با جدیت ادامه می‌دهد.

در مورد ایران نیز روش آقای اوباما ادبیات جدیدی را در روابط ایران و آمریکا ایجاد کرده که به هر حال باعث شده دولتمردان ایرانی با تعمق و دیدگاه جدیدی در روابط خودشان با آمریکا فکر کنند.

علاوه بر این آقای اوباما به افغانستان نگاه جدیدی دارد که بتواند مسأله افغانستان را بهتر حل کند، مضافاً بر این‌که آقای اوباما با مشکل پاکستان روبه‌رو شده که آن هم معضل جدیدی است.

در مورد عراق نیز آقای اوباما سعی کرده به قول خودش مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از عراق جامعه‌ی عمل بپوشاند و اگر بخواهیم در مجموع نگاه کنیم افق جدیدی را که آمریکا را به عنوان ژاندارم جهانی قرار داده، تغییر ‌داده است.

اوباما سعی می‌کند با همکاری اقتصادی و با احترام گذاشتن به شیوه‌ی زندگی مختلف کشورهای جهانی در حوزه‌های مختلف، چند جانبه‌گرایی و همکاری‌های منطقه‌ای را افزایش بدهد.

آقای اوباما در طول این مدت چه نقاط قوت و ضعفی از خودشان نشان دادند؟

نقاط ضعف آقای اوباما مربوط به پارادوکس‌ها و میراث‌هایی است که از گذشته بر جای مانده است. عدم توانایی و عدم در دست داشتن کارت‌هایی که بتواند مسأله‌ی صلح اعراب و اسرائیل را با قدرت و شدت بیشتری خاتمه بدهد و همچنین در مورد مسأله‌ی کره شمالی که دولت کره شمالی سعی مي‌کند از نرم و ملایم بودن دولت اوباما استفاده کند تا بتواند به سیاست‌هایش جامعه‌ی عمل بپوشاند.

همچنین مسأله‌ای که در پاکستان دارد اتفاق می‌افتد، ارتباطی به دولت آقای اوباما ندارد. موارد برشمرده سه مشکلی است که برای آقای اوباما ایجاد شده است.

مسأله‌ی ایران هم مسأله‌ای جدی است. به این معنا که به عنوان یک مسأله‌ی اساسی معلوم نیست که آقای اوباما چگونه می‌خواهد با دولت آقای احمدی‌نژاد به یک معامله دست بزند.

با توجه به فضای سنگینی که علیه آقای احمدی‌نژاد به ویژه بعد از صحبت‌های ایشان در ژنو ایجاد شده است .در مجموع معضلاتی است که به عنوان مشکلات جدی و نقطه ضعف‌هایی در برابر آقای اوباما خودنمایی می‌کند.