محبیان: اصول‏‌گرایان ظرفیت‌‏های دیگری هم دارند

مریم محمدی

در اردوی اصول‏‌گرایان چه می‌‏گذرد؟ چرا هرچه به برگزاری انتخابات دوره‏‌ی دهم ریاست جمهوری نزدیک‏‌تر می‏‌شویم، به جای این‌که اخبار و اطلاعاتی را در رابطه با فعالیت‏‌های انتخاباتی این جبهه شاهد باشیم، با سکوت و ابهامات بیشتری مواجه می‏‌شویم.

برای پیگیری این مسأله و اساساً اقدامات و برنامه‏‌های احتمالی ‏آینده‌ی اصول‌‏گرایان، با آقای امیر محبیان از اعضای موسس «حزب نواندیشان ایران اسلامی» که خود را از نیروهای جبهه‌‏ی اصول‏‌گرایان می‏دانند، گفت و ‏گو کرده‏ام. آقای محبیان از این نشست و شرکت کنندگان آن، اظهار بی‏اطلاعی کردند.

بسم‏الله‏ الرحمان الرحیم. به‏نظر می‏‌رسد که اصول‌‏‏گرایان تلاش می‏‌کنند برای رسیدن به وحدت، راه‏‌کاری را انتخاب کنند که چند مسأله را با هم پوشش بدهد. یکی از آن‏‌ها این است که از امکان پیروزی رقیب بکاهد.

دوم این‌که نقاظ ضعف دولت کنونی را پوشش بدهد و بتواند بیان‌‏گر این نکته باشد که گروه‌‏ها و دیدگاه‏‌های مختلف می‌‏‏توانند به نحوی در اداره‏‌ی دولت سهیم باشند. این مسیری است که دارد طی می‏شود و باید منتظر باشیم و نتیجه را ببینیم.

به یک عبارت، آیا ما به دولتی خواهیم رسید که اصول‌‏گرایان بتوانند آن دولت را آینه‏‌ی تمام نمای خود بدانند و در عین حال‏، دولت اصول‏‌گرایی هم محسوب بشود یا خیر.

در رابطه با آقای احمدی‏‌نژاد، تاکنون شاهد بوده‏‌ایم که ایشان به راه‌‏کارهای خود بسیار باور دارد و انتقادات جبهه‌‏ی اصول‏‌گرایان را هم در عمل نپذیرفته است. به نظر می‌‏آید دولت ائتلافی طرح شده، با محوریت ایشان باشد. فکر می‌‏کنید می‌‏توانید با ایشان به ائتلافی که می‏‌خواهید، برسید؟

باید بر اساس واقعیت عمل کنیم، نه بر اساس دوست داشته‌‏های خودمان. اگر شکل عالی یا زیباترین حالت را بخواهیم در نظر بگیریم، ما دولتی را می‏‌خواهیم که آینه‏‌ی تمام‏نمای جریان اصول‌‏گرایی باشد و از همه‏‌ی ظرفیت‌‏ها بهره بگیرد.

حتا نه فقط ظرفیت‌‏های اصول‌‏گرایان، بلکه از همه‌‏ی ظرفیت‌‏هایی که در داخل کشور چه در بین اصلاح‌‏طلبان و چه در بین اصول‌‏گراها هست، برای پیش‌‏برد کشور، بهره بگیرد. اما، وقتی سقف خواست خودمان را محدودتر می‏‌کنیم، امیدواریم دولتی باشد که حداقل تمام ظرفیت‌‏های اصول‏‌گرایان را به نحوی پوشش بدهد.

باز هم می‌‏توانیم خودمان را بر اساس قابلیت‌ها محدودتر کنیم و بگوییم، اگر آینه‏‌ی تمام‌نمای اصول‌‏گرایان نیست، بخش مهمی از اصول‏‌گرایان را پوشش بدهد که آن‌‏‏ها بتوانند از این دولت دفاع کنند.

پایین‌‏ترین حالت هم این است که دولتی باشد که جدا از دید‏گاه‌‏های خود، دیدگاه‏‌های دیگر اصول‌‏گرایان را هم مورد توجه قرار بدهد، ولو برای آن‌‏ها سهمی هم در دولت قایل نباشد. به مرور و بر مبنای واقعیت، سطح توقع کاهش پیدا می‏کند.

آن‏چه الان برای اصول‌گرایان اهمیت دارد، این است که بتوانند دولتی را به وجود بیاورند که در پایان دوره‏‌ی خود، مردم احساس کنند گامی مثبت و قوی به جلو برداشته شده و کشور به نوعی پیشرفت و عدالت دسترسی پیدا کرده است.

امیر محبیان از اعضای موسس حزب نواندیشان ایران اسلامی

در حال حاضر، چقدر متحمل می‏‌بینید که نیرو‌‏های دیگر اصول‌‏گرا، سهمی در دولت آقای احمدی‏‌نژاد داشته باشند؟

واقعیت این است که تقاضاهای اصول‌‏گرایان در حال حاضر‏، مبتنی بر سهم گرفتن در دولت آینده نیست، بلکه این است که اگر بخواهند از دولت آینده به عنوان دولت اصول‏‌گرا حمایت کنند، باید بتوانند همه‏‌ی ابعاد آن را مورد دفاع قرار بدهند. به این منظور، باید دیدگاه‌‏هایشان مورد توجه قرار بگیرد.

پرسش من هم این است که چقدر این امید را دارید؟

از طرف دولت تا به حال چندان خوش‌‏آمد‌‌گویی به سایر اصول‌‏گرایان گفته نشده و دولت برای خود حقانیتی قایل است که آن را فراتر از چالش‌‏ها و بحث‌‏هایی قرار می‏دهد که اصول‏‌گرایان درپی ‏آن هستند از این طریق دیدگاه‌‏های خود را برای دولت مطرح کنند.

بر همین اساس هم ما این تفاوت دیدگاه و تفاوت افق فکری را مابین مجلس و دولت شاهد هستیم. مجلس که مجموعه‏‌‌ی اصول‏‌گرایان را نمایندگی می‏‌کند و دولت که گرایشی از اصول‌‏گرایان است که در قوه‏‌ی مجریه حاکم است. بر همین مبنا، این تفاوت وجود دارد.

به گمان من، به زمان نیاز هست تا به مرور دولت نهم دریابد که آیا برای دستیابی به دولت دهم، به حمایت اصول‌‏گرایان دیگر نیاز دارد یا این‌که نه، بدون نیاز به آن‏‌ها هم می‌‏تواند پیروزی خود را تضمین شده بداند.

اگر دولت به این نتیجه نرسد چطور؟

اگر دولت یا دکتر احمدی‏‌نژاد احساس کند که نیازی به اصول‌‏گرایان دیگر در انتخابات دوره‌‏ی دهم ندارد و به اندازه‌‏ی کافی رأی دارد، از آن‌جایی که جریانات دیگر اصول‌‏گرا را بیشتر جریانات تشکیلاتی و نه مردمی می‌‏داند، شاید چندان وقعی هم به نظرات آن‏‏‌ها نگذارد و تلاش می‌‏کند پاسخ‏‏گوی خواسته‌‏های مردم و یا توده‌‏هایی باشد که به او رأی خواهند داد و نظرات تشکیلاتی را مورد توجه قرار نخواهد داد.

ولی اگر احساس کند وضعیت آرا به نحوی است که به تبلیغات و حمایت تشکیلاتی نخبگان اصول‌‏گرا نیاز دارد، ممکن است در مواضع و ایستادگی خود نسبت به سایر جریان‌‏های اصول‏‌گرا تغییری انجام دهد و مثل همه‌‏ی موارد دیگر که دولت‌‏های دوره‌‏ی دوم معمولاً از دور اول تعادل‏یافته‌‏تر هستند، در رفتار دولت نهم هم اگر به دور دوم دست پیدا کند، تعادلی را شاهد باشیم. زمان نیاز دارد تا بتوانیم به مرور به واقعیت‌های صحنه‏‌ی سیاسی آن‏‌چنان که باید، دسترسی پیدا کنیم.

با توجه به این‌که کم‌‏تر از سه ماه به انتخابات مانده است، فکر می‌‏کنید، این زمان را دارید؟ یا مقداری زمان را از دست داده‌‏‏اید؟

زمان کافی وجود ندارد، اما باید توجه داشت که مردم ما عمدتاً در دقیقه‏‌ی نود تصمیم نهایی‌شان را می‌‏گیرند و معمولاً نظرسنجی‏‌هایی که در روزها و هفته‏‌های آخر انجام می‌‏شود، خیلی با نظرسنجی‏‌هایی که چند ماه قبل انجام گرفته، متفاوت است.

فراز و نشیب نیروهای کاندیدا، هرچه بیشتر به انتخابات نزدیک می‌‏شویم، خود را شدیدتر نشان می‏‌دهند. به نظر می‏‌رسد، اگر امید بر این باشد که دولت دکتر احمدی‌‏نژاد ادامه بیابد، امید بخشی از اصول‏‌گرایان این است که واقعیت‏‌ها آن دولت را وادار کند که فراگیرتر نگاه کند و از ظرفیت‌‏های اصول‌‏گرایان و نیروهای متخصص خود برای پیشبرد اهداف دولتش استفاده کند.

ولی اگر غیر از این باشد و نیروهای اصول‏‌گرا احساس کنند هیچ‌‏گونه امکان تعاملی وجود ندارد، یا باید واقعیت را به صورت تلخ بپذیرند یا باید در پی آلترناتیوهایی باشند که ولو شکست بخورند، ولی این پیام را به جامعه انتقال دهد که دولت دهم همه‏‌ی اصول‏‌گرایی نیست و اصول‌‏گرایان همه‌ی ظرفیت خود را به پای آن نخواهند سوزاند. این پیام به مردم داده خواهد شد که اصول‏‌گراها ظرفیت‌‏های دیگری دارند که بعد از دولت دهم می‏توانند آن را مطرح کنند.

صحبت از راه‏‌اندازی ستاد دولت ائتلافی در اردوی اصول‌‏گرایان هست. حزب شما در نشست مربوطه شرکت داشته است؟

حزب ما شرکت نداشته و ما اطلاع نداریم که دقیقاً کدام یک از گروه‏‌های سیاسی گرد‌هم آمده‌‏اند و توانسته‏‌اند به نتیجه برسند.

می‏دانستیم که طیفی از پیروان خط امام و رهبری در پی آن هست که به وحدت و نتیجه‏‌ای برسد. اما هنوز هیچ اطلاعات روشنی در این زمینه وجود ندارد و باید منتظر بود تا اطلاعات روشن‌‏تری برسد تا بتوانیم بفهمیم، قضیه چقدر جدی است.