فرامین حکومتی اوباما

نیک‌آهنگ کوثر

همیشه در تاریخ آمریکا، تأکید زیادی روی عملکرد صد روز نخست روسای جمهوری این کشور شده است. معمولاً تصمیم‌گیری‌ها و گفته‌های روسای قوه مجریه، مبنای پیش‌بینی روند کل چهار سال دوره‌ی رییس جمهوری بوده است.

اوباما گرچه از روز بیست نوامبر تا کنون بیکار نبوده و در شیکاگو با مشاورانش روی بخش‌های مختلف و موضوعات متفاوت بحث و همفکری کرده است، اما سعی می‌کرد با سکوت خود مزاحمتی برای دولت بوش در آخرین روزها ایجاد نکند.

تصمیم اوباما برای بستن زندان نظامی گوانتانامو تا سال آینده و متوقف کردن محاکمات برای صد و بیست روز گرچه اقدام عاجلی به حساب نمی‌آید اما با واکنش‌های متضادی در داخل آمریکا روبه‌رو شده است.

سی‌ان‌ان گزارش داد که پنجاه و یک درصد آمریکاییان از این اقدام حمایت می‌کنند. اما چهل و هفت درصد نمی‌خواهند این زندانیان از آنجا آزاد و یا وارد زندانیان نظامی درون خاک آمریکا شوند.

مسأله‌ی شکنجه‌ی زندانیان و متهمین به هم‌دستی با تروریست‌ها برای بسیاری از مردم دنیا از جمله ساکنان خاورمیانه خوشایند نبوده است.

اقدام مهم دیگر اوباما، تعطیلی زندان‌های مخفی سیا (‌CIA‌) است. این بازداشتگاه‌ها محل‌هایی بوده‌اند که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در کنار سازمان‌های اطلاعاتی اروپایی مطابق نظر جورج بوش، متهمان به شرکت در عملیات تروریستی را بازجویی می‌کرده‌اند.

اوباما در حال امضا کردن فرمان بستن زندان گوانتانامو / عکس: Bloomberg News

قرار است کلیه‌ی بازجویی‌ها‌ی مخفیانه متوقف و پرسش از متهمان مطابق دستورالعمل رسمی ارتش آمریکا در مراکز نظامی این کشور صورت بگیرد. مطابق این دستورالعمل، شکنجه‌ی متهمین برای گرفتن اقرار ممنوع است.

اهمیت فرمان‌های اخیر رییس جمهوری آمریکا در آن است که او پیش از رسیدن به قدرت قول چنین فرمان‌هایی را داه بود و امروز آن‌ها را عملی کرده است.

اما فرمان دیگر اوباما که بسیاری از محافظه‌کاران را ناراحت کرده است، باز گذاشتن دست دولت آمریکا در حمایت از صندوق‌های سقط جنین و بنیادهای حمایت از تنظیم خانواده در مقیاس ملی و بین‌المللی است.

بر این اساس آمریکا می‌تواند به موسسات تنظیم خانواده و بهداشتی که مراجعان آن‌ها خواستار سقط جنین یا مشاوره در این باره هستند، کمک کنند.

با توجه به این‌که دیوان عالی ایالات متحده سقط جنین را بیش از سه دهه پیش آزاد کرده بود، دولت‌های جمهوری‌خواه و دمکرات یکی در میان حمایت‌های مالی از بنیادهای تنظیم خانواده که سقط جنین را از حقوق‌ اساسی زنان می‌دانستند، ممنوع یا آزاد می‌کردند.

در روزهای آینده انتظار می‌رود اوباما مطابق قول‌هایی که در مبارزات انتخاباتی داده بود از مطالعات در سلول‌های بنیادی هم دفاع کند و مسیر تزریق بودجه به مراکز مطالعاتی را مجدداً باز نماید.

این تصمیم‌ها به طور حتم لیبرال‌ها را خوشحال و محافظه‌کاران مذهبی را به شدت ناراحت خواهد کرد. اما حمله‌ی موشکی روزهای اخیر نیروهای آمریکایی به مواضع طالبان در مرز پاکستان و افغانستان نیز از جمله مباحث مطرح در دوایر امنیتی آمریکا بوده است.

اوباما در دوران مبارزات انتخاباتی خود گفته بود که خواهان برخورد با گروه‌های مسلح غیر‌قانونی‌ است که در مناطق کوهستانی مرز پاکستان و افغانستان پنهان شده‌اند.

جلسه اوباما در مورد اقتصاد آمریکا با اعضای کنگره در اتاق روزولت در کاخ سفید / عکس: AP

حمله‌ی اخیر به مواضع طالبان در یکی از نقاط کوهستانی وزیر‌ستان منجر به مرگ گروهی از جنگجویان شده است. معمولاً این حملات با تلفات جانی غیر‌نظامی نیز همراه است که موجب انتقاداتی در پاکستان شده است.

ای‌بی‌سی (‌ABC‌) گزارش داد که در حملات موشکی به وزیرستان، حد اقل ۱۸ نفر کشته شده‌اند و پنج نفر از این افراد غیر پاکستانی بوده‌اند. هفته گذشته اوباما با گروهی از ژنرال‌های شاغل و بازنشسته در باره وضعیت آمریکا در عراق و افغانستان مشورت کرد.

روز جمعه نیز فرمانده تفنگداران دریایی آمریکا اعلام کرد که وقت انتقال بیست و دو هزار تفنگدار از عراق به افغانستان فرا رسیده است، چرا که عراق به وضعیت پایدارتر نزدیک میشود.

در مناظره‌های انتخاباتی، اوبام بارها تأکید کرده بود که عدم تمرکز آمریکا روی افغانستان و کشاندن جنگ به عراق، باعث قدرت‌گیری مجدد القاعده و طالبان شده بود و او در مقام رییس جمهوری تلاش خواهد کرد در مدتی کوتاه، نیروهای عملیاتی آمریکا را مجدداً به افغانستان منتقل کند تا فتنه را در همان منشا خود بخشکاند.

آسوشیتدپرس گزارش داد که اوباما در هفته‌ی آینده به پنتاگون خواهد رفت و با فرماندهان ستاد مشترک نیروهای مسلح دیدار کند و درباره‌ی آینده‌ی حول نیروهای نظامی در عراق و افغانستان به تبادل نظر بپردازد.

این مسأله اهمیتی سمبلیک دارد که رییس جمهوری منتظر آمدن فرماندهان پنتاگون به کاخ سفید نشده و خود به دیدار آن‌ها می‌رود.