«اصول‌گرایان نگرانند کردان دوباره رأی بیاورد»

مریم محمدی

مجلس شورای اسلامی یک‌شنبه، اولین جلسه‌ی علنی خود را بعد از تعطیلات ۱۰ روزه‌ی مجلس برگزار کرد.

در ابتدا از خانم ویسمه پرسیدم با وجود اعلام وصول استیضاح آقای کردان، ممکن نیست اتفاقی که برای طرح جداسازی سازمان گردشگری که در مقابل آقای مشایی تهیه شده بود، تکرار شود؟

دقیقاً، در بحث تهیه‌ی طرح استیضاح، بعضی از اصول‌گراها نگران بودند طرح استیضاح در مجلس مطرح شود و مجلس مجدداً به آقای کردان رأی اعتماد بدهد. احساس می‌کردند، بازتاب این برای مجلس خیلی بدتر از این است که مجلس اقدامی انجام ندهد.

امکان آن وجود دارد مجلس در نهایت با کارهایی که ممکن است وزارت کشور انجام دهد و اظهاراتی که آقای احمدی‌نژاد مطرح کند، (حتی در جلسه‌ی رأی اعتمادی که اولین بار برای آقای کردان گرفتند، ایشان از سوی مقام معظم رهبری هزینه کرد و کردان را مورد تأیید ایشان معرفی کرد) دوباره نسبت‌های این‌چنینی یا نقل قولی از آقای خامنه‌ای مطرح شود و فضای جلسه را تحت تأثیر قرار دهد.

خیلی از نماینده‌ها هم از لابی بالای آقای کردان صحبت می‌کنند. آقای مطهری در مصاحبه‌ای که با روزنامه‌ی کارگزاران داشت، عنوان کرد‌‌: «خیلی از نماینده‌های شهرستان‌ها، به خصوص شهرستان‌های کوچک نگران هستند با موافقت با طرح استیضاح آقای کردان، در حوزه‌ی انتخابیه‌شان تحت فشار قرار بگیرند و خیلی از امکانات بودجه‌ای به این شهرستان‌ها اختصاص داده نشود و دولت سر راه آنان سنگ‌اندازی کند. تمام این مسائل وجود دارد و ممکن است در روز استیضاح، تأثیر خودش را بگذارد.

به نظر نمی‌آید نمایندگان اقلیت در مسأله‌ی استیضاح‌هایی که پیش می‌آید یا سؤالاتی که طرح است، تلاش کمتری دارند؟

بله. بعضی از نمایند‌ه‌‌ها موضع‌گیری داشتند. مخصوصاً آقای تابش، از اعضای کمیسیون اقلیت مجلس و آقای کواکبیان.

آقای تابش عنوان می‌کرد نمی‌خواهد به همین راحتی وارد زد و بندهای سیاسی اصول‌گراها بشود. ایشان معتقد است آقای کردان با مسائلی که پشت پرده بوده، روی کار آمده و قول‌ها و وعده‌هایی برای انتخابات ریاست جمهوری به اصول‌گرایان داده بود. حالا این زد و بندها دچار مشکل شده و به همین دلیل بحث استیضاح ایشان مطرح شده است.

ایشان با این دید به قضیه نگاه می‌کند و معتقد است فراکسیون اقلیت، خودش را وسیله زد و بند اصول‌گراها قرار می‌دهد. از طرفی هم تأکید می‌کرد بهتر است آقای کردان خودش استعفا بدهد و از مسئولیتش کنار برود.

گذشته از بحث‌های علنی و رسمی، آیا مسائل دیگری ضمن سخنرانی‌ها یا در راهروهای مجلس بود که از اهمیت خاصی برخوردار باشد؟

موضوعی که در حاشیه‌ی مجلس مطرح شد، اظهارات آقای پورمحمدی و انتقاداتش به عمل‌کرد اقتصادی دولت نهم بود.

آقای پورمحمدی عنوان کرده است در سال ۸۵ و ۸۶ دولت بیش از اندازه‌ای که اجازه داشته، از حساب ذخیره برداشت کرده و انتقادهایی را در مورد برداشت‌های بدون اجازه‌ی دولت مطرح کرده است.

طبق خبری که خبرگزاری ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت، منتشر کرده است، دولت از آقای پورمحمدی شکایت کرده است.

در حاشیه‌ی جلسه‌ی روز یک‌شنبه، خیلی از نماینده‌ها عنوان می‌کردند گزارش آقای پورمحمدی به مجلس هم ارسال شده، یک نسخه از آن در اختیار نماینده‌ها است و این موضوع در دستور کار قرار خواهد گرفت.

نماینده‌های مدافع دولت در این باره چه نظری داشتند؟

خیلی از نماینده‌های طیف حامی دولت عنوان می‌کردند آقای پورمحمدی به دلیل این‌که به عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری مطرح است، مواضع انتقادی گرفته است.

اما در مقابل، نماینده‌های اقتصادی، گزارش‌های آقای پورمحمدی در‌باره‌ی تخلفات مالی دولت را تأیید می‌کردند.

اولین سؤالم از آقای نصیرپور، در‌باره‌ی نوع تعامل مجلس با دولت است و این‌که گفته می‌شد، مجلس هشتم بیشترین توافق را با دولت نهم دارد، ولی شاهد چالش‌های قابل توجهی میان این مجلس و دولت آقای احمدی‌نژاد هستیم.

به نظر من، وجود تشکل‌ها و تنوع ایده‌ها در مجلس، یک پدیده‌ی کاملاً عادی و طبیعی است و به معنای تضاد با دولت نیست.

به هر حال مجلس در همه‌ی کشورهایی که دارای مجلس هستند و نهادی به این اسم دارند، از افراد و گروه‌های فکری مختلف متشکل می‌شود. در ایران هم طبیعتاً همین اتفاق افتاده است.

عمده‌ی این اختلاف نظرهایی که در بیرون، نماد این‌چنینی پیدا می‌کند، شاید در تأیید این معنا باشد که احزاب، کارکردهایی را که در خارج از ایران دارند، در ایران به نمایش نمی‌گذارند یا ندارند.

در جمهوری اسلامی، مجلس هشتم هم با نام اصول‌گرایی تشکیل شده، اما به این معنا نیست که همه‌ی تفکر حاکم بر مجلس، الزاماً در اختیار یک جریان سیاسی باشد.

این تنوع و تکثر پذیرفته شده است و نمود عینی آن را می‌توان در مجلس دید و این نسبت‌ها را از این زاویه می‌شود تعبیر کرد.

مسأله‌ی دیگری که در چالش‌های میان مجلس و دولت به نظر می‌رسد، این است که اقلیت مجلس بسیار کم‌کار است. حتی در مسأله‌ی آقای کردان یا آقای مشایی، تلاش زیادی از جانب نماینده‌های اصلاح‌طلب ندیدیم. آیا این طور نیست که اقلیت با محافظه‌کاری بیشتری با دولت برخورد می‌‌کند؟

فراکسیون‌های اکثریت و اقلیت در ادوار مختلف، بسته به وزن و تأثیرشان وارد موضوعات می‌شوند. این به این معنا نیست که همه‌ی اعضای یک طیف در درون مجلس، با یک موضوعی موافق و یا مخالف هستند.

به هر حال وقتی حکومت یا به عبارتی دولت و مجلس به طور عام در اختیار یک جریان فکری خاص است و دوستان دولت مجلس را در اختیار دارند، تلاش خواهند کرد کشور را به نحو مناسبی اداره کنند.

به همین دلیل هم اختلاف نظر پیدا می‌کنند و روی همین اختلاف‌ها با هم بحث می‌کنند. فراکسیون‌های دیگر مجلس هم، بسته به وزنشان و علایق شخصی افراد، وارد موضوعات می‌شوند.

این موضوعات موردی که شما اشاره فرمودید، الزاماً وابسته به جریان اصول‌گرا و غیراصول‌گرا نیست. هم در موضوع آقای مشایی و هم آقای کردان، از هر دو طیف حضور دارند. ولی به طور طبیعی، چون اکثریت با دوستان اصول‌گرا است، نمود بیشتری دارند.

پیش‌بینی شما از جریان استیضاح آقای کردان چیست؟ در مورد مسأله‌ی آقای مشایی پی‌گیری شد و به نظر می‌آمد مجلس تنها راه را در تفکیک این سازمان از ریاست جمهوری و اتصال آن به وزارت فرهنگ و ارشاد می‌دید. ولی این تصویب نشد. در مورد استیضاح آقای کردان، به نظر شما، نتیجه‌ی کار چه خواهد بود؟

به نظر من، در بحث انتزاع سازمان میراث فرهنگی، از ابتدا هم معلوم بود که می‌شود با بحث‌های کارشناسی جریان تصمیم مجلس را به سمت تصمیم بهتر هدایت کرد.

الان هم همین اتفاق افتاده است. در این‌جا هم بحث محتوا است و در موضوع آقای مشایی، جریانی و فراکسیونی نبود. همین طور در ماجرای وزیر محترم کشور، هم دوستان اصلاح‌طلب و هم دوستان اصول‌گرا فعال بودند.

راجع به پیش‌بینی این‌که چه اتفاقی خواهد افتاد، باید کمی حوصله کنیم. کار مجلس را دقیق نمی‌شود پیش‌بینی کرد. چون مجلس جمهوری اسلامی متشکل از تفکرهای مختلف است و این تنوع، در تصمیمات اثرگذار است.

لذا نمی‌شود پیش‌بینی قطعی ارائه داد ‌که در زمان استیضاح چه اتفاقی خواهد افتاد. اما در هر حال آقای کردان کار بسیار سختی پیشِ رو دارد و باید در مقابل نمایندگان، پاسخ‌گوی ابهاماتی که ایجاد شده، باشد.

اگر بتواند توجیهی برای این رفتارشان در مجلس داشته باشد، شاید بتواند از موضوع استیضاح عبور کند.

به نظر شما، چنین توجیهی وجود دارد؟ با توجه به این‌که وزارت کشور باید در امر انتخابات، امین مردم باشد؟

البته، این قابل پیش‌بینی نیست. باید ببینیم آقای کردان چه دارند بگویند. با توجه به حساسیتی که مردم به صداقت و امانت‌داری مسئولانشان دارند، حتماً باید آقای کردان، دلیلی برای مردم داشته باشد.