انتخابات آمریکا: نگرانی اقتصادی یا عامل نژاد؟

امید معماریان

کمتر از یک مانده تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، باراک اوباما کاندیدای دموکرات با یک حاشیه امنیت قابل توجه از رقیب جمهوری‌خواه خود پیش است.

اما یک ماه در سیاست زمان زیادی است و چنان‌که یک ماه پیش باراک اوباما از رقیب خود در خیلی از ایالت‌ها عقب بود، وضعیت کنونی نیز ممکن است تغییر کند.

آیا بحران اقتصادی، مسیر انتخابات آمریکا را عوض می‌کند؟ (عکس: AFP)

باراک اوباما با تأکید بر بهبود وضعیت اقتصادی رأی‌دهندگان مستقل بیشتری را به خود جلب می‌کند. رأی‌دهندگانی که نسبت به از دست دادن شغل، مستمری بازنشستگی، بیمه سلامت و فرستادن فرزندانشان به دانشگاه نگران هستند.

اگرچه جان مک‌کین تلاش می‌کند که حساب خود را از جورج بوش جدا کند، اما تغییر جهت رأی‌دهندگانی که هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند نشان می‌دهد در چنین هنگامه‌ای مردم تمایل دارند یکی را به عنوان مسئول وضع موجود سرزنش کنند و چه کسی بهتر از حزب جمهوری‌خواه که طی هشت سال گذشته عملاً وضعیت اقتصادی کشور را به سراشیبی سقوط سوق داده است؛ به گونه‌ای که بنا به روایت‌های مختلف هر آمریکایی که امروز در این کشور زاده می‌شود، مبلغی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار بدهکار است.

شبکه‌های محلی تلویزیونی که بر خلاف شبکه‌های ملی و شبکه‌های کابلی تمرکز بیشتری روی موضوعات اقتصادی - که منجر به بروز مشکلات جدی برای مردم شده - دارند، در طول شبانه‌روز برنامه‌هایی را نشان می‌دهند که مردم صرف نظر از این‌که نژاد اوباما چیست و با چه کسی حشر و نشر داشته، از وضعیت اقتصادی کنونی خود نگران و حتی وحشت‌زده هستند.

در ایالت اوهایو یکی از ایالت‌هایی که جمهوری‌خواهان هیچ گاه بدون بردن آن به کاخ سفید راه نیافته‌اند، طی هشت سال گذشته دویست هزار شغل از دست رفته و هم‌اکنون این روند شتاب بیشتری گرفته است.

تصویر مردمی که گریان و وحشت‌زده از چنین تغییرات ناگهانی روحیه خود را از دست داده‌اند، گزینه مک‌کین - یا چیزی شبیه جورج بوش برای چهار سال دیگر - عمیقاً نگران‌کننده می‌تواند باشد.

هواداران اوباما می‌گویند که شعار تغییر اوباما در جهت حل مشکلات اقتصادی است (عکس: AFP)

تلاش مک‌کین نیز برای تغییر روایت مسلط مبارزات انتخاباتی از مسأله اصلی داخلی آمریکا در حال حاضر یعنی اقتصاد به موضوع شخصیت و توانایی‌های رهبری کاندیداها که همراه با تبلیغات کشنده و حملات بی‌رحمانه کمپین او همراه بوده، به نظر می‌رسد در این چند روزه جواب مثبتی نداده است.

کمپین جمهوری‌خواهان با توجه به تجربیات چند دوره گذشته ‌می‌داند با این‌که مردم ممکن است بگویند که از تبلیغات منفی خوششان نمی‌آید، اما در نهایت هنگام رأی دادن، این پیام‌های منفی است که در ذهن آن‌ها باقی می‌ماند و آن‌ها را برای رأی دادن و یا ندادن به یک کاندیدا تشویق می‌کند.

به علاوه این‌که مردم آمریکا به خصوص در شهرهای کوچک و در میان طبقه متوسط رو به پایین و طبقه کارگری عملاً به تبلیغات منفی و پیام‌های مبتنی بر هراس، واکنش مثبت نشان می‌دهند.

اما شاید آن چیزی که باعث شده تبلیغات منفی در هفته گذشته با واکنش‌های بسیار منفی مواجه شود، این واقعیت است که بسیاری می‌گویند مک‌کین به جای نشان دادن راه‌های نجات اقتصادی، تأکید روی شخصیت و توانایی‌های اوباما را برای این انتخاب کرده که برنامه مشخص اقتصادی ندارد و همین باعث می‌شود که شک و تردیدهایی در مورد صداقت وی به وجود بیاید.

در حال حاضر هر دو نفر از تغییر حرف می‌زنند؛ با این حال روایت مک‌کین از تغییر متمرکز است بر تجریبات چهل سال گذشته‌اش و سابقه جنگ و اسارت و خدماتی که برای کشور ارائه کرده است و اوباما تغییر را مبتنی بر دگرگون کردن مناسبات در واشینگتن توصیف می‌کند.

در واقع با توجه به این‌که جان مک‌کین سابقه خیلی نزدیکی به سیاست‌های بوش دارد، چنین رویکردی به این معناست که پنداری از مردم بخواهد به خاطر گذشته‌اش به او پاداش بدهند و به عنوان ریاست جمهوری انتخاب کنند.

هواداران مک‌کین معتقدند که او از تجربه کافی برای مهار بحران اقتصادی آمریکا برخوردار است (عکس: AFP)

موضوع دیگر مسأله شکاف سنی است که در این انتخابات به صورتی جدی خود را نشان می‌دهد. این موضوع به خصوص در ایالتی مانند فلوریدا که طی چند دوره پیشین انتخابات نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت انتخابت داشته، وضوح بیشتری دارد. به نحوی که درصد افراد زیر ۲۹ سال که به اوباما رأی می‌دهند، اهمیت زیادی دارد؛ به همان اندازه میزان افراد مسن جامعه یهودی ساکن فلوریدا برای مک‌کین مهم است.

سارا سیلورمن، کمدین مشهور آمریکایی ویدیویی درست کرد که در آن از نوجوانان و جوانان یهودی در سراسر کشور که پدربزرگ و مادربزرگ‌هایشان در ایالت فلوریدا زندگی می‌کنند، خواسته که به آن‌جا بروند و از آن‌ها بخواهند به باراک اوباما رأی بدهند.

به گفته او این کمترین کاری است که آن‌ها می‌توانند برای آینده نوه‌های خود انجام بدهند و به گفته سیلورمن، بسیاری از پدربزرگ و مادربزرگ‌ها به چنین درخواست‌هایی از سوی نوه‌هایشان واکنش مثبت نشان می‌هند.

نمایی از ویدیوی سارا سیلورمن

نکته‌ای که سیلورمن مطرح می‌کند، البته در سطوح دیگری توسط سیاستمداران آمریکایی نیز مطرح می‌شود و آن این‌که باراک اوباما کاندیدایی برای آینده آمریکا و مک‌کین برای گذشته است. در سال ۲۰۴۰ دیگر سفیدها در جامعه آمریکایی اکثریت را دارا نخواهند بود.

اوباما در واقع کاندیدایی است که برای انتقال یک امپراتوری به کشوری که در کنار دیگر قدرت‌های جهانی زیست و برای حل مسائل جهانی اقدام می‌کند، آمادگی بیشتری دارد. او احترام بیشتری به سازمان‌های بین‌المللی می‌گذارد و از استفاده عاقلانه از زور و کاهش بودجه وزارت دفاع آمریکا دفاع می‌کند.

در حالی که سناتور مک‌کین گفتمانی چون دهه 70 و 80 میلادی دارد. گفتمانی که بر برتری نظامی آمریکا و ارجحیت تصمیم‌گیری در کاخ سفید بر دیگر سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل تأکید دارد.

سناتور مک‌کین هم‌چنین طرفدار مقررات‌زدایی از بازار است که عملاً ثمره‌اش آن شده که اقتصاد آمریکا با بحران بسیار جدی مواجه شود.

اوباما خواستار نظارت بیشتر آژانس‌های دولتی در نحوه کار بنگاه‌های عمده اقتصادی شده است که به گفته او می‌تواند منافع مردم را در برابر سودجویی‌های آن‌ها حفظ کند. در بسیاری از دموکراسی‌های جهان، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اقبال به باراک اوباما بسیار بیش از مک‌کین است به همین دلیل است.

این تصویر، دقیقاً همان چیزی است که ستاد اوباما در پی ایجادش در ذهن مردم است

در حال حاضر ۹۰ درصد آمریکایی‌ها می‌گویند که وضعیت کشور نگران‌کننده است. ۴۸ درصد مردم امریکا در یک نظرسنجی مشترک روزنامه واشینگتن‌پست و شبکه ای‌بی‌سی گفته‌اند که موضوع سن برایشان خیلی مهم است.

از سوی دیگر ۴۰ درصد سفیدپوستان آمریکا گفته‌اند که سیاه‌پوست بودن برای آن‌ها یک نوع پیش‌زمینه منفی دارد. هر چند ۸۷ از رأی‌دهندگان گفته‌اند که از این‌که یک آمریکایی - آفریقایی (واژه مصطلح به جای کلمه سیاه‌پوست) رییس‌جمهور شود، احساس راحتی می‌کند.

۳۷ درصد آمریکایی‌ها هم در نظر‌سنجی اخیر گالوپ گفته‌اند که موضوع نژاد در رأی دادن مردم تأثیر خواهد گذاشت.

به گفته برخی از کارشناسان موضوع‌ تأثیر نژاد روی نتایج انتخابات هم‌چنان از غیر قابل پیش‌بینی‌ترین موضوعات به شمار می‌رود. اگر همان‌ها ابراز می‌کنند که بسیار محتمل است که ‌نگرانی اقتصادی بتواند عامل برادلی - یا دروغ گفتن در مورد این‌که سیاه‌پوست بودن می‌تواند منجر به تغییر رأی بشود - را خنثی کند.

از سوی دیگر برخی دیگر می‌گویند که موضوع نژاد اوباما حتی ممکن است به وی کمک کند با اقبال بیشتری مواجه شود. چرا که بسیاری علاقه دارند با رأی خود، موضوع اهمیت نژاد را برای همیشه به کناری بنهند و به صورت قطعی نشان بدهند که دوران بوش عملاً به سر رسیده است.

در حال حاضر آن‌چنان نظرسنجی‌ها به هم نزدیک است که هر گونه پیش‌بینی در مورد این‌که چه کسی برنده میدان مبارزه خواهد شد، واقع‌بینانه نخواهد بود.

در مورد نزدیکی نتایج انتخابات همین بس که بدانیم در دوره قبلی انتخابات آمریکا کمتر از ۵۰ هزار نفر نتیجه انتخابات چهار ایالت را عوض کردند که در نهایت نتیجه کل انتخابات را عوض کرد.‌ به این ترتیب که در هر ایالت فاصله دو کاندیدا کمتر از ۱۰ یا ۱۵ هزار رأی بود.