انتقاد آلبرایت از محافظه‌کاری مک‌کین در قبال روسیه

ترجمه: مجید روشن‌زاده

مادلین آلبرایت، وزیر خارجه سابق آمریکا، در گفت و گو با مجله اشپیگل، دوشنبه اول سپتامبر، از سیاست گسترش ناتو تا مرزهای روسیه که در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون انجام گرفته، دفاع کرده و معتقد است که روسیه با حمله به خاک گرجستان از خط قرمز عبور کرده است.

‌آلبرایت می‌گوید که عمل روسیه در واقع یادآور دوران تزار روسیه است؛ با وجود این نباید ما وارد مرحله تازه‌ای از جنگ سرد شویم.

به نظر وی مقایسه جدایی اوستییای جنوبی و آبخا‌زیا با جدایی کوزوو که این روزها از طرف روس ها تاکید می‌شود، با واقعیت هم خوانی ندارد؛ زیرا آن‌چه در گرجستان رخ داد با سیاست نسل‌کشی میلوسوویچ، رییس‌جمهور یوگسلاوی سابق، به هیچ‌وجه قابل مقایسه نیست.

از طرف دیگر به نوشته اشپیگل، در گزارش سازمان امنیت و همکاری اروپا سخن از آن می‌رود که نیروهای نظامی گرجستان، مردم عادی را شبانه و در حالی که در خواب بودند، مورد هجوم قرار دادند. این عمل گرجستان ‌به گفته مجله معتبر آلمانی «خلاف ادعای ساکاشویلی و جنایت جنگی محسوب می‌شود.»

از این رو یک دیپلمات بلند‌پایه اروپایی به گزارش اشپیگل اعلام کرد که اروپا باید در رفتار خود نسبت به گرجستان تجدید‌نظر‌ کند و بیشتر «حالت انتقادی» به خود گیرد.

خانم آلبرایت در ادامه گفت و گو، به انتقاد از کوندلیزا رایس، وزیر خارجه فعلی آمریکا پرداخته و می‌گوید:

«من اگر جای کوندلیزا رایس بودم، پس از شروع جنگ بلافاصله به مسکو می‌رفتم و به روس‌ها اطمینان می‌دادم که خطری متوجه مرزهای روسیه نیست و تاکید می‌کردم که عمل کنونی آن‌ها غیر قابل قبول است. رایس در این مورد اهمال کرده است.»

مادلین آلبرایت، وزیر خارجه سابق آمریکا/ عکس از رویترز

علی‌رغم این انتقاد به واکنش دولت جورج بوش، مشاور سیاست خارجی بارک اوباما، سوزان رایس، بر این باور است که در حال حاضر «برای سیاست فعلی بوش در قبال روسیه، گزینه بهتری موجود نیست.»

در همین رابطه به نوشته اشپیگل «تمام سیاست‌مداران برجسته حزب سوسیال دموکرات مانند هالبروک، استروب تالبوت، معاون سابق وزیر خارجه آمریکا، جان کری و حتا برژینسکی، معتقد به پایان دادن به رابطه دوستی با روسیه و خواهان اخراج این کشور از گروه هشت کشور صنعتی و سازمان تجارت جهانی هستند.»

برژینسکی، مشاور امنیتی سابق کارتر، حتا خواهان‌ اقداماتی فراتر از این است. او پیش از این در گفت وگو با روزنامه محافظه‌کار آلمانی «دی ولت» و با درج مقاله‌ای در مجله آمریکایی «تایم» روسیه را متهم به دنبال کردن سیاست توسعه‌طلبانه و جنگ‌افروزانه کرده و خواهان انزوای روسیه در تمام عرصه‌های سیاسی و افتصادی شد.

برژینسکی می‌گوید: «آن‌چه اکنون اهمیت دارد این است که روسیه می‌خواهد چه نقشی در نظام بین‌المللی ابفا کند.» به نظر وی «روسیه پوتین سیاستی را در پیش گرفته که شباهت زیادی به سیاست ‌هیتلر و استالین در دهه ۱۹۳۰ دارد.»

از این رو، او معتقد است که در تمام عرصه‌ها و «همه جامعه جهانی در سازمان ملل، شورای آتلانتیک، ناتو و اتحادیه اروپا و حتی با مشارکت دادن چینی‌ها و ژاپنی‌ها باید به روس‌ها فهمانده شود که آن‌ها حق ندارند به اوضاع آن‌جا، هرچند هم که وخیم باشد، با تقسیم یک کشور همسایه و تسلط بر آن پاسخ داده شود.»

‌اشپیگل با گلایه می‌نویسد که اروپای یک‌دست و «غرب به شکلی که در دوران جنگ سرد وجود داشت، امروز دیگر موجود نیست»‌ و به نقل از کسینجر می‌نویسد: «وقتی می‌خواهم به اروپا تلفن بزنم، نمی‌دانم چه شماره‌ای را باید بگیرم.»

‌در میان کشورهای غربی و به‌ویژه اتحادیه اروپا بر سر رفتار با روسیه، اختلاف شدید است. در اتحادیه اروپا دو بلوک حاکم است: بلوک کشورهای اروپای شرقی و جدا شده از شوروی سابق به رهبری آمریکا و بریتانیا که بر موضع تند و حتی تحریم اقتصادی اصرار می ورزند و دیگر آن‌که بلوک کشور‌های تحت هدایت آلمان و فرانسه که بر روش محتاط تاکید دارند.

با علم به این اختلاف و شکاف در صف اروپا، خبرنگار اشپیگل از خانم آلبرایت می‌پرسد که انتظار شما در این وضعیت بحرانی، از اروپایی‌ها چیست؟

آلبرایت می‌گوید: «پیش از این شوروی نتوانست در اتحاد فراآتلانتیک شکاف بیندازد. ما امروز هم نباید به روس‌ها اجازه دهیم میان اروپا و آمریکا اختلاف ایچاد کند. باید با همدیگر هماهنگ کنیم. ما با مشکلی جدی به‌نام وابستگی به نفت و گاز کشورهایی که عمدتاً با ما دوست نیستند، مواجه هستیم؛ به همین خاطر باید در فکر کشف منابع انرژی دیگری باشیم.»

خانم آلبرایت در نهایت به تفاوت سیاست‌های بارک اوباما و مک کین اشاره می‌کند و می‌گوید:

«مک‌کین در بحران گرجستان مانند فردی که در دوران جنگ سرد به سر می‌برد، رفتار کرد. بر خلاف او، ‌بارک اوباما وخیم بودن وضعیت را درک کرد و قاطعانه خواهان به رسمیت شناختن تمامیت ارضی گرجستان توسط روسیه شد.

در عین حال او امکان واکنش سازمان ملل و یا اقدامات دیگر را غیر محتمل نمی‌دانست. به‌نظر من حق به جانب اوست؛ وقتی که اعلام کرد ‌اگر پوتین در افکار خود تجدید نظر نکند، باید در فکر یافتن راهی برای انزوای بین‌المللی روسیه باشیم.»