سرنوشت مقتدی صدر

برگردان: م. صبا

سپاه مهدی که تابع مقتدی صدر است با اخذ فتوا از مراجع شیعه تشکیل نشده است که اکنون صدر ادعا می‌کند، حاضر است با فتوای مراجع دینی این سپاه را منحل کند.

پناه بردن به مراجع دینی در این مساله، به معنای آن است که سرنوشت سپاه مهدی الان در دستان آیت‌الله سیستانی در نجف و آیت‌الله کاظم حائری در قم است.

اما سوال این است که چرا صدر به این کار متوسل شد؟ چرا مقتدی صدر از رهبر جمهوری اسلامی آیت‌الله خامنه‌ای کسب تکلیف نکرد، همانطور که سید حسن نصر‌الله که از طرفداران ولایت فقیه در لبنان است، به او رجوع می‌کند؟

باید گفت صدر زیرکی به خرج نداده است. اکنون به او ثابت شده است که حکومت تهران رهایش خواهد کرد و او اینک به دنبال پوششی برای خود می‌گردد.

مقتدی صدر دیگر تهران را در کنار خود نمی‌بیند

مساله طرد سپاه مهدی توسط ایران، به‌ویژه آنگاه تایید می‌شود که می‌بینیم وزارت خارجه ایران حمایتش از دولت نوری مالکی جهت «ورود سلحشوران» و عملیات نظامی در عراق را اعلام کرده است، سخنی که معنایش به طور اتوماتیک ضدیت با مقتدی صدر است.

واضح است که صدر الان می‌داند که دولت ایران ضد اوست و نیز می‌داند که ایران وجود حکومتی مشروع در عراق را بر وجود حکومتی شبه نظامی تر‌جیح می‌دهد و در نتیجه پس از آنکه سیاستمداران تهران او را رها کردند، چاره‌ای پیش رو ندارد، مگر پناه بردن به مراجع دینی.

اما اشکال کار او در همین‌جا نهفته است. عراق تا به امروز همچنان به مانند رهن و وثیقه‌ی فتاوای مراجع دینی است و دموکراسی، آنطور که امریکا می‌خواسته است از آن نمونه‌ای برای سایر کشورهای منطقه بسازد، در عراق وجود ندارد. در این مساله البته ایران نقش دارد و امریکا می‌کوشد بر سر آن با ایران مذاکره کند.

البته این تمام مساله نیست. نوری مالکی با موافقت ایران عملیات نظامی ضد‌سپاه مهدی را رهبری می‌کند. همه چیز به اسم دین انجام می‌شود و مقتدی صدر هم به اسم دین از خودش محافظت می‌کند.

در این حال، کسانی در عراق قربانی خواهند شد که خواهان کشوری مدرن، یکپارچه و بدور از سهمیه فرقه‌ای هستند.

مقتدی صدر در کنار منوچهر متکی، وزیر امورخارجه ایران

با ایمان و اعتقاد به این نکته که عراق باید برای مردمش کشوری مستقل باشد، اما باید گفت دولت نوری مالکی پروسه مصالحه و تلفیق سیاسی را به‌خوبی و آن‌طور که باید، شروع نکرده است. حتی باید گفت که کاملاً روشن است که مالکی خواهان حفظ اتحادش با تهران و پشتیبانی از احزاب حامی ایران است.

نیروهای شبه‌نظامی امروز به دنیا نیامده‌اند وسپاه مهدی نیز تنها نیروی شبه نظامی نیست که در عراق وجود دارد. وضعیت در عراق به‌گونه‌ای‌ست که هر وزارتخانه و حزب و گروهی، برای خود نیروی شبه‌نظامی تشکیل داده است. البته این حرف به‌معنای دفاع از سپاه مهدی نیست. همانطور که علی‌رغم سخن رییس‌جمهور امریکا، نشانگر شجاعت نوری مالکی نیز، نیست.

همه می‌دانند که درگیری شیعه -شیعه هر لحظه ممکن است به درجه انفجار برسد. در لبنان نیز جنبش شیعی «امل» نبیه بری توسط حزب‌الله شیعه و به موهبت وجود ایران کنار زده شد.

ولی آنچه مهم است و باید به آن توجه کرد، ساختن عراقی آزاد و مستقل است که مشروعیت آن مبتنی بر حفاظت از اتحاد کشور و نه رقابت برای تحکیم گروههای فرقه‌ای باشد.

از جانب دیگر باید توجه کرد که چنین سرنوشتی برای مقتدی صدر از جانب دولت مالکی و با حمایت ایران، خطر بزرگی را به سایر احزاب و گروه‌هایی که طرفدار عراقی مستقل و آزاد، و نه عراقی امریکایی و یا تحت تسلط روحانیون هستند، گوشزد می‌کند.