اصلاح طلبان باید به سوی لیست واحد بروند

مریم محمدی

امروز کمتر از دو هفته به برگزاری انتخابات دوره‌ی هشتم مجلس شورای اسلامی باقی مانده است. درنتیجه‌ی عملکرد هیأت‌های نظارت و شورای نگهبان و بررسی صلاحیت‌های نامزدهای ورود به مجلس، طیف وسیعی از نیروهایی که داوطلب ورود به مجلس بودند از امکان شرکت در انتخابات محروم شدند و انتقادات و اعتراضات وسیعی برانگیخته شد.؛ و علاوه بر آن اختلافاتی در درون اصلاح طلبان و نیروهای مستقل در مورد چگونگی موضع گیری در قبال این انتخابات و چنین روندی بوجود آمد. اما اینک به نظر می‌رسد درمورد نیروهای مستقل و منتقد این روند، تعاملی برای برگزیدن راه میانه صورت گرفته است.
در این مورد گفتگو کرده‌ام با آقای عیسی سحرخیز از نمایندگان شاخص این تفکر که دلایل رسیدن به این تصمیم و نوع عملکرد این پیشنهاد را توضیح می‌دهند.

تصور من این است که الان شرایط انتخابات عوض شده و وضعیت را با نوعی که مهندسی شده بود، اصلاح طلبان را به یک گوشه‌ای بردند که اگر راه چاره و درواقع، فکر بدیعی انجام ندهند، هم افکار عمومی و مردم را ازدست می‌دهند و هم انتخابات را. به این دلیل باید فارغ از اینکه چگونه به وضعیت ایده‌آل نگاه می‌کنند، به یک شرایط عملی و روزمره هم نگاه بیندازند.

آن چیزی که در جهان سیاست و در دنیای سیاست اتفاق می‌افتد و جمعی وسیع در مقابل گروهی دیگر صف آرایی می‌کنند و حاضر هستند به رقبای بالقوه‌ی خودشان که الان در جایگاه بالاتری هستند، امتیاز بدهند تا رقیب دیگری که در جایگاه دشمن قرار می‌گیرد، پیروز نشود.

ممکن این تعریف را واضح‌تر توضیح بدهید؟

انتخابات چند سال پیش فرانسه خاطر تان هست. وقتی که رقبای انتخاباتی در جایگاهی رسیدند که مجبور بودند از نگاه خودشان بین دو گروه انتخاب بکنند؛ رفتند در مقابل جریان‌های راست افراطی ایستادند و به رقبای خودشان رأی دادند.

ما در انتخابات ریاست جمهوری خودمان در دوره‌ی گذشته، وقتی که احمدی نژاد درمقابل آقای هاشمی قرار گرفت، بسیاری از کسانی که تا آن زمان حتی رای نداده بودند یا علیه آقای هاشمی موضع گیری کرده بودند به این نتیجه رسیدند که باید در این نقطه‌ی حساس کاری بدیع انجام بدهند و رفتند و نه تنها خودشان به آقای هاشمی رأی دادند بلکه دیگران را هم ترغیب کردند.

ولی متاسفانه چون این تصمیم را دیر انجام دادند و آن گروهی که به سوی تحریم رفته بودند، نیروی بالاتری را داشتند، انتخابات هم مهندسی شده بود، بگونه‌ای شد که نتیجه‌ی آن آقای احمدی نژاد شد.

با این مثال‌ها وضعیت فعلی مجموعه‌ی اصلاح طلبان را شما چطور تعریف می‌کنید؟

این مجموعه‌ی اصلاح طلب‌ها، الان به دو لیست اصلی تقسیم شدند. لیستی که یک طرف آن اعتماد ملی و آقای کروبی است و عنوان می‌کنند که حداقل می‌توانند 55 درصد صندوق‌ها را در اختیار داشته باشند. اصلاح طلبانی که این امکان را دارند که در حدود 25 تا 30 درصد کرسی‌ها را رقابت کنند.

بحث اصلی در تهران و تعدادی از مراکز استان‌ها است. در اینجا است که درواقع یک نوع ایفای نقش می‌شود و یا نامزدهای قَدَری می‌توانند به مجلس بروند که در شرایط خاص حرف بزنند و یا اقدام بکنند. بحث الان این است: در شرایطی که الان در درون اصلاح‌طلبان چند تفکر وجود دارد.

عیسی سحرخیز: انتخابات مهندسی شده است

آن چند تفکر را می‌شود به نوعی خلاصه توضیح بدهید؟

اصلاح طلبان را اگر طیف کامل و وسیع خودشان را بگیریم یعنی کسانی که در زمانی بطور ناخودآگاه، همه رفتند به آقای خاتمی رأی دادند. کسانی که فکر می‌کردند راه مسالمت آمیز و راه تغییر از درون را باید دنبال بکنند. الان چه بخواهیم چه نخواهیم، گروهی گزینه‌ی تحریم را دارند مطرح می‌کنند.

گزینه‌ی دیگر، مشارکت بدون قید و شرط است که اعتماد ملی با هر تعداد نامزد اگر می‌گفتند، آنها می‌رفتند به این سمت و سو. اما گزینه‌های عملی که الان وجود دارد این است که ما بصورت محدود و منتقدانه حضور پیدا بکنیم. اعتراض خودمان را بیان بکنیم. در عین حال در جاهایی که امکان رقابت وجود دارد، شرکت بکنیم. نقطه‌ی کلیدی در تهران است.

آیا در تهران عدم مشارکت و تحریم باید باشد. دادن لیست با حداقلی از نیروهای کیفی باید باشد. کناره گیری و حمایت از لیست اعتماد ملی باید باشد یا اینکه بیاییم یک لیست اختصاصی 14 تا 15 نفری را برای خودمان ببندیم؛ این لیست را با لیست 15 نفری اعتماد ملی در تهران تکمیل بکنیم و یک لیست واحد ایجاد بکنیم. ی

ک لیست واحد 30 نفری و در اینجا به رقابت برویم و در عین حالی که اعتماد ملی، ردیف اول و جبهه‌ی اول را تشکیل می‌دهد، اصلاح طلبان دیگر که حول آقای خاتمی جمع شده بودند و ستاد اصلاح طلبان را تشکیل داده بودند، آنها نگاه منتقدانه‌ی خودشان را داشته باشند ولی بروند به سمت و سویی که با تمام رقابت‌هایی که با حزب اعتماد ملی وجود دارد،‌در جهت به حداقل رساندن امکان حضور جریان اقتدارگرا، بروند و در تهران، آرایش اصلی را بچینند؛ می تو.انند دراستان‌های مشابه هم همینگونه عمل کنند.

یعنی پیشنهاد مربوط به تهران و کلان شهر‌ها است. در مورد شهرستان‌ها و شهرهای دیگر پیشنهاد شما چیست؟

در شهرهای دیگر، وضعیت روشن است. یا شرکت است و یا عدم شرکت. به یک معنا سیاه و سفید است. یا نامزد دارند یا ندارند. درنتیجه اینجاها زیاد مشکلی نیست. درجاهایی مثل تهران که باید لیست‌های بزرگ 30 نفره یا حتا سه چهار نفره - در مراکز استان‌ها- ببندند، یا شهرهای بزرگ دیگر، اینجا مشکل است. والا در شهرها و حوزه‌های کوچک یا همه را ردصلاحیت کردند یا نکردند. آنجا مشکل خاصی وجود ندارد. در تک حوزه‌هایی هم که وجود دارد؛ به هر حال آنجا هم امکان و شانسی هست.

اما این به نظر می‌رسد که باید با توافق با اعتماد ملی انجام بشود که ظاهرا تا الان گفتند که فهرست مستقل می‌دهند.

اعتماد ملی یک لیست 15 نفری اختصاصی دارد. در لیست 20 نفری که فعلا اعلام کرده؛ تعدادی از اعضای آن باز از لیست ستاد ائتلاف اصلاح‌طلب‌ها خواهند بود و برای تکمیل ده نفر بقیه هم، باز خواهند رفت به سمت و سویی که تعدادی از کسانی که در لیست اصلاح طلب‌ها و ستاد اصلاح طلبان در نظر گرفتند، بیاید و از آن استفاده کنند.

در نتیجه ما اگر فرض کنیم که 15 نفر لیست اعتماد ملی ثابت هستند و در هر دو لیست وجود دارد، بالای ده نفر حداقل لیستی را خواهیم داشت که در لیست اختصاصی اصلاح طلبان خواهد بود و در لیست غیر اختصاصی اعتماد ملی. به اینگونه یک لیست دست کم 25 نفری در تهران و به همین نسبت هم در مراکز استان می‌شود شکل داد.

آقای سحرخیز می‌خواهم از شما بپرسم که چقدر قابل اجرا می‌دانید این پیشنهاد خودتان را؟ یا به عبارتی پذیرفته می‌شود از جانب اصلاح‌طلبان؟

در جمعی از دوستان که این بحث مطرح می‌شد؛ تقریبا اتفاق آراء بر این رای بود و این را یک راه مرضی‌الطرفین می‌دانستند. و فکر می‌کردند که این راه بهترین است و در این شرایط، آن برنامه‌ی مهندسی شده را به هم می‌ریزد. چون که آن طرف، حساب کرده روی اختلاف‌ها و شکستن آرای اصلاح طلبان، اگر آنها بروند به سمت یک لیست واحد، من فکر می‌کنم این، نوعی شور و شعف از آن برمی‌خیزد. به نوعی این بلاتکلیفی به هم ‌می‌خورد و آن موقع می‌شود رفت به سمت و سویی.

با شناختی که من هم از ائتلاف اصلاح طلبان دارم و هم از اعتماد ملی، من فکر می‌کنم دسترسی به یک لیست حداقل 25 نفری که 15 نفر از آنها از لیست اختصاصی اعتماد ملی است، غیر ممکن نیست.