روسیه ما را متحیر کرده است

برگردان‌: م. صبا

همه می‌دانند این روسیه است که اورانیوم غنی شده ایران را تامین می‌کند، به این کشور در ساخت پایگاه اتمی بوشهر کمک کرده و سلاح‌های پیشرفته‌ای را برای ایرانی‌ها می‌سازد. با این حال پس از به فضا فرستادن اولین موشک ایرانی، روسیه اولین کشوری است که درحمله به سیاست نظامی ایران ازبقیه کشورهای دنیا سبقت گرفته و آنگونه که معاون وزیر خارجه روسیه گفته، این حرکت ایران را دلیلی بر ساخت سلاح اتمی در ایران دانسته است.

چرا کرملین موضعش را اینگونه فاحش تغییر می‌دهد؟ما نمی‌دانیم.لابد مصلحتی در کار است.
قبلاً زمانی که مسکو سرخ‌پوش بود، حدس زدن مواضع کرملین کار سختی نبود و برای این امر هیچ نیازی به شنیدن بیانیه‌های رسمی کرملین یا پیگیری سخنان مسوولان کاخ وجود نداشت. اما امروز که روسیه در حال تبدیل شدن به یک کشور سرمایه‌داری است، تنها به مصالح مستقیم خود فکر می‌کند و بر حسب این مصالح گام بر می‌دارد و از هر جهت که بادهای موافق بوزند به همان جهت می‌رود؟ بادهای موافق روسیه امروز در دریای مدیترانه در حال وزیدن است، جایی که عرصه مانور قدرت نظامی ناوهای جنگی روسیه و یکی از پایگاه‌های نادر قوای نظامی این کشور شده است.

استراتژی روسیه در قبال ایران نامشخص است- عکس از: فارس نیوز

آنچه البته مشکل را می‌افزاید نه تنها ایجاد پایگاه نظامی روسیه در این منطقه، بلکه اثر آن در گسترش حیطه مانور نظامی سایر کشور‌ها در آن منطقه است.
مسکو می‌گوید ناوهای جنگی این کشور در بندر تارتوس سوریه برای همیشه لنگر نخواهند انداخت و نیروی دریایی سوریه نیز در مانورهایی که روسیه در این منطقه برگزار می‌کند شرکت نخواهند کرد.

همانطوری که خرید و فروش‌های روسیه و ایران و تایید و تکذیب‌های روسیه در مورد سیاست‌های ایران حیرت برانگیز است، ورود و خروج او به بنادر سوریه هم سخن‌ها و تحلیل‌های زیادی را موجب شده است. این در حالی است که اطلاعات مورد وثوق نیز در مورد این مساله به اندازه کافی به بیرون درز نکرده است.

سوری‌ها تاکید کرده‌اند که با روسیه پیمانی قدیمی و مستحکم دارند و ایجاد پایگاه در بندر تارتوس را قابل سرزنش نمی‌دانند. اما منابع دیگر می‌گویند که مساله تنها به ایجاد پایگاه نظامی ختم نشده و بندر سوری تارتوس کاملاً به روسیه واگذار خواهد شد.
آنچه صحت این گفته‌ها را قوت می‌بخشد سخنان یکی از ژنرالهای روس است که در آن بر گسترش روابط نظامی مستحکم با سوریه تاکید شده است. گرچه مقامات روسی این مساله را انکار می‌کنند، اما حضور ناوهای جنگی روسیه در بندر تارتوس تکذیبیه‌ای است بر این انکارهای رسمی.

توجیه روسیه در باره این اقدام، آن است که آنها در ضمن یک قرارداد جدید که تنها حاوی تبادل منافع اقتصادی است و به هیچ وجه مشارکت‌ نظامی طرفین را در بر ندارد، وارد بندر تارتوس شده‌اند. روس‌ها می‌گویند سوریه مبالغ هنگفتی به ما بدهکار است و در نظر دارد قسمتی از این بدهکاری را از طریق خدمات دریایی و نیز تامین سوخت و مواد غذایی مورد نیاز در کشتی‌های ما تصفیه نماید. این پیمان هیچگونه تجهیز یا تعلیم یا حمایت از نیروهای نظامی سوریه را در بر ندارد. مسکو بر این مساله تصریح دارد که در درگیری‌های منطقه‌ای وارد نشده و له یا علیه سوریه، ایران یا سایر کشورهای منطقه وارد عمل نخواهد شد.

این مساله تازه‌ای نیست که مصالح، مواضع را می‌سازند و نه بالعکس. از جمله آنکه کشورهایی مثل روسیه و چین مانند سایر دول بزرگ دنیا، نوع روابطشان با پایتخت‌های دنیا را با معیار دلار تعیین می‌کنند.این مساله در حد خود مشکلی ندارد و کشورها می‌توانند مصالح خودشان را بر حسب میزان دلار تعیین کنند. اما مساله در تعیین و تفسیر مصالح کوتاه‌مدت و بلند‌مدت کشورهاست. به نظر می‌رسد به نفع مصالح دراز مدت روسیه و هیچ کشور دیگری نیست که خود را در مظان تهمت تجهیز و حمایت نظامی از ایران و سوریه قرار بدهد و مادامی که این کشورها تحت اراده کسانی که با عالم سر جنگ دارند، اداره می‌شوند؛ از آنها حمایت کنند.
تجهیز نظامی ایران نه تنها به ضرر دولت‌های منطقه خلیج فارس یا خاورمیانه بلکه به ضرر همه است.

آمریکایی‌ها قیمت تایید تندروها در افغانستان را به گرانی پرداختند. روسیه هم بیش از هر کشور دیگری به خاطر نپیوستن به جرگه کشورهای مدافع فشار بر ایران برای تعلیق برنامه‌های هسته‌ای، متضرر خواهد شد حتی اگر جنگ و تنشی در منطقه ایجاد نشود.

ماخذ: روزنامه الشرق‌الاوسط، ۷ فوریه ۲۰۰۸، شماره ۱۰۶۶۳