احتمال دو لیستی شدن جريان‌های اصول‌گرا و اصلاح‌طلب

مریم محمدی

انتخابات مجلس هشتم نزدیک‌ است. بعد از مرور جديدترين اخبار فضای انتخابات در ایران، گفتگویی با امیر محبییان، از اعضا و موسسان «حزب نواندیشان اسلامی»، درباره شرایط حضور در انتخابات امسال خواهید خواند.

اخبار جدید از انتخابات مجلس هشتم

امروز بیشترین اخبار در حوزه‌ی انتخابات مربوط می‌شد به زمان اعلام نتایج تعیین صلاحیت کاندیداها و ادامه‌ی بحث درباره‌ی سرلیست‌های دو جناح انتخابات در ایران، یعنی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان.
به گزارش خبرگزاری‌های «ایسنا» و «ایرنا» یکی از اعضای ستاد انتخاباتی اصلا‌ح‌طلبان اعلام کرد که در مورد سرلیست‌های لیست انتخاباتی هنوز تصمیمی گرفته نشده است. ستاد خبری ویژه‌ی انتخابات «ایرنا» اعلام کرد که مراجع چهارگانه‌ی بررسی صلاحیت دواطلبان باید تا پایان امروز ۲۶ دیماه نتایج را اعلام کند. این مراجع چهارگانه عبارتند از وزارت اطلاعات، دادستانی کل، سازمان ثبت احوال کشور و اداره‌ی تعیین هویت و پلیس بین‌المللی.

در همین حال آقای محسنی اژه‌ای وزیر اطلاعات بدون ذکر تاریخ معینی اعلام کرد که نتایج را در زمان مناسب ارسال خواهیم کرد. اما از جانب اداره‌ی تعیین هویت و پلیس بین‌المللی، آقای محمدعلی ابراهیم‌خانی سرپرست دادگاه‌های تجدیدنظر و کیفری استان تهران، اعلام کرد که سابقه‌ی کیفری ۷۲۰۶ کاندیدای مجلس شورا و مجلس خبرگان رهبری را استطاعت استعلامات انتخابات ارسال کرده است. آقای صفرعلی براتلو رییس ستاد انتخابات استان تهران نیز اعلام کرد که نتایج تعیین صلاحیت‌ها در دوم بهمن‌ماه در استان تهران اعلام خواهد شد.

طبق همین گزارش که در «ایرنا» منتشر شده است، در استان تهران جمعا ۱۶۱۰ نفر برای نمایندگی ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد ۳۵۶ نفر زن و ۱۱ نفر ازاقلیت‌های مذهبی هستند.

گفتگویی با امیر محبییان، عضو حزب «نو اندیشان اسلامی»

فضای عمومی انتخاباتی کشور را چگونه می‌بینید؟

تا چندی پیش فعالیت‌ها و جنبش‌هایی که برای انتخابات بود، تقریبا در لایه‌های زیرین و به ویژه در مرز نخبگان بود و توده‌های مردم کمتر در جریان بودند و تلاش‌ها بیشتر در رابطه‌ی این بود که به‌نحوی بتوانند به لیست‌هایی دسترسی پیدا بکنند که به وحدت‌ها و ائتلاف‌هایی برسند و از اختلافاتی جلوگیری بکنند.

اما بعد از ثبت‌نام تا حدودی مسئله عینی‌تر شد. یعنی به‌صورت روشن‌تر حالا مشخص است که چه کسانی ثبت‌نام نکرده‌ و چه کسانی ثبت‌نام کرده‌اند. بنابراین صف‌بندی‌ها روشن‌تر شده و راحت‌تر می‌توان قضاوت کرد. ضمن اینکه این مسایل روز به روز آشکارتر می‌شود.

ما می‌بینیم که بعضی‌ها به عناوین مختلف، تبلیغات زودهنگامی را شروع کرده‌اند تحت عنوان عزاداری‌های امام حسین. آنها به عنوان سخنران نام خودشان را بزرگ زده‌اند روی تابلوها و در شهر توزیع کرده‌اند که از لحاظ عرفی و از لحاظ قانونی حکم تبلیغات را ندارند، ولی عملا نام آنها به صورتی بزرگ‌تر از حد عادی زده شده و نوعی تبلیغ را آغاز کرده‌اند.

ولی در عین حال در هوای سرد حرکت‌ها و جنب‌وجوش‌هایی آغاز شده و در زمستان گرمای انتخابات و فضای سیاسی کشور دمیده می‌شود.

آقای محبییان اشاره‌ی شما به نظرم به مسئله‌ای است که از جانب بعضی چهره‌های مذهبی‌­ سیاسی به عنوان «بداخلاقی» در انتخابات نامبرده شده است. من حتا امروز خواندم که منشور اخلاقی برای انتخابات آورده شده است. شما تخلفاتی می‌بینید، با اشاره به انتخابات زود هنگام، از طرف جناح و جبهه‌ی مشخصی یا خیر؟

به نظر می‌رسد که پاره‌ای از جریانات و جناح‌های سیاسی الان حرکت‌های منفی خودشان را بیشتر شروع کرده‌اند. یعنی سرشاخه‌ها و سرلیست‌ها را، یا چهره‌های شاخص را، هدف قرار گرفته‌اند و در تبلیغات خودشان که در سایت‌های غیر رسمی منعکس می‌شود. این افراد را به انحنای گوناگون زیر ضربات تبلیغاتی گرفته‌اند.

الان به‌طور مثال اگر به سایت‌های دوم خردادی مراجعه کنید، می‌بینید که تبلیغات منفی به‌صورت جدی وجود دارد. من نمی‌خواهم بگویم که جریان مقابل چنین قضیه‌ای را ندارند، ولی آنها، یعنی جریان دوم خرداد، مسئله را بسیار حادتر و جدی‌تر آغاز کرده‌ است.

در مصاحبه‌ی قبلی، شما گفتید که از حزب شما، «نو اندیشان اسلامی»، دوستانی هستند که کاندیدا بشوند و در انتخابات شرکت بکنند. می‌خواهم بدانم الان همینطور هست؟ از حزب شما کسانی کاندیدا شده‌اند؟

بله. افرادی از دوستان ما در شهرستان‌های مختلف کاندیدا شده‌اند و ما در درون جریان اصول‌گرایان از آنها حمایت خواهیم کرد. چون اینها افرادی هستند که عمدتا مورد حمایت جریان اصول‌گرا هم هستند و در لیست‌ها هم حضور دارند. بنابراین ما نیازی به این نداریم که لیست مستقلی بدهیم که نمایانگر شکاف درون جریان اصول‌گرا باشد. هرچند چشم‌اندازی که من می‌بینم، این احتمال وجود دارد که در درون اصولگرایان بیش از یک لیست به‌وجود بیاید.

اگر من درست خاطرم باشد، شما دو نماینده در مجلس داشتید از موسسان حزب؛ آقای مهندس نوش‌آبادی نماینده‌ی ورامین و آقای کلهر، اگر اشتباه نکنم. این دو نماینده‌ی شما در مجلس بودند. آیا این دو نفر مجددا کاندیدا شده‌اند؟

بله، این دو نفر هم کاندید شده‌اند.

شما نگاهتان به مسئله‌ی سرلیست‌ها چطور است؟ به هرحال شما بهتر از من می‌دانید که گفتگو، به خصوص بر سر چهره‌های شاخص مثل آقایان رضایی، لاریجانی و ولایتی بوده است. سرانجام جایگاه‌شان در این لیست‌ها کجاست؟

جریان اصول‌گرا چهره‌هایی را که معرفی کرده است، عمدتا چهره‌های شاخصی هستند و در واقع در زمره‌ی رده‌های اول و دوم رده‌های برتر جریان اصول‌گرا تلقی می‌شوند. بنابراین برخی این سوال را مطرح کرده‌اند که بالاخره سرلیست چه کسی خواهد بود؟

به گمان من این مسئله الان مسئله‌ی اولیه‌‌ی جریان اصول‌گرا نیست. زیرا می‌تواند عاملی برای ایجاد اختلاف باشد. بر همین اساس جریان اصول‌گرا چون تاکید بر مسئله‌ی سرلیستی را بهانه‌ای برای جریان رقیب جهت ایجاد اختلاف یا اختلاف‌افکنی می‌داند، به آن نخواهد پرداخت و بر این آتش نخواهد دمید. کسانی که به عنوان سرلیست خودشان را مطرح می‌کنند یا مطرح می‌کردند، طبیعتا خودشان را دیگر چنین گونه مطرح نخواهند کرد و این بحث مورد توجه جدی قرار نخواهد گرفت.

بنابراین نکته‌ای که وجود دارد این است که الان مساله سرلیست بحث روز آشکار جریان اصول‌گرا نیست، بلکه جریان دوم خرداد تلاش می‌کند با دمیدن در آن اختلافات درون جریان اصول‌گرا را گسترش دهد.

ولی شما پیش‌بینی می‌کنید، و البته برای دیگران هم خیلی این پیش‌بینی وجود دارد که در جریان اصول‌گرا به هرحال حداقل دو لیست منتشر بشود. در آن صورت شما که در درون جریان اصول‌گرا خودتان را ارزیابی می‌کنید و می‌گویید از آن کاندیداها حمایت خواهید کرد و کاندیداهایی دارید، می‌توانید بگویید در کدام لیست قرار می‌گیرید؟

الان حرف‌های مختلفی زده می‌شود، ولی به نظر می‌رسد و حدس من هم این است که حداقل دو لیست داشته باشیم. اینکه اگر جریان اصول‌گرا دو لیست بشود از کدام حمایت خواهیم کرد، ما طبیعتا تمام تلاشمان را خواهیم داشت که جریان اصول‌گرا به وحدت برسد و نه به اختلاف. نکته‌ی دوم این است که اگر به دو لیست رسید، طبیعتا ما تلاش می‌کنیم از لیست بدنه‌ی اصلی جریان اصول‌گرا حمایت کنیم و یکی از اولویت‌ها برای ما این است که کاندیداهای خودمان را هم مورد حمایت قرار دهیم.

به نظر شما درون جریان اصلاحات هم احتمال چندپاره ‌شدن یا چند لیست‌بودن وجود دارد؟

به نظر من در جریان دوم خرداد هم حداقل دو لیست منتشر خواهد شد. به خاطر اینکه سر سازگاری میان آقای کروبی و جبهه‌ی مشارکت وجود ندارد و پاره‌ای از کینه‌ها شدید شده است. حتا من شنیدم که شب پنج‌شنبه ۳۰ نفر از سران اصلاحات پیش آقای معین رفته بودند که ایشان را راضی بکنند برای ثبت‌نام، ولی آقای معین با استناد به صحبت‌های آقای کروبی با خبرگزاری «پارس» که در آنجا ذکر شده بود که کاندیدای اصلی آقای هاشمی بوده است در جریان دوم خرداد و ظاهرا آقای معین قرار نبوده کاندیدای اصلی بشود، ایشان این را نوعی در واقع بی‌وفایی دانسته و نپذیرفته است که کاندیدا بشود. لذا جریان اصلاحات هم اختلافات خودشان را دارند.