مصائب ایجاد دیالوگ بین دو دنیا

مریم محمدی

روزنامه‌ی کیهان چاپ تهران چند روز پیش مطلب نسبتاً مفصلی درباره‌ی عملکرد رادیو زمانه منتشر کرد. کیهان ابتدا مدعی شده بود، هلند فاز تازه‌ای از تبلیغات خودش را علیه اسلام آغاز کرده است و این جنگ تبلیغاتی با بودجه‌ی پارلمان هلند و دفتر ویژه‌ی رسانه‌ها در وزارت امور خارجه‌ی این کشور در رسانه‌های فارسی‌زبان هم ادامه دارد.

به نوشته‌ی کیهان «خط مشی کلان» رادیو زمانه در ظاهر خطوطی چند لایه را نمایان می‌کند و نشان از حرکت رادیو زمانه در نقشه‌ی راه «کودتای مخملی» در ایران را دارد. کیهان به نوشته‌ی خودش به «فحشای سیاه رسانه‌ای»، «مشروعیت بخشیدن به گرایش‌های بیماران جنسی»، «برنامه‌های سرگرمی فاجعه‌آمیز» و «ترغیب مخاطبان به برگزیدن مدل زندگی مادی‌محوری» در برنامه‌های زمانه اشاره کرده است. به بهانه‌ی انتشار این مطلب در کیهان با فرح کریمی نماینده‌ی پیشین پارلمان هلند گفتگو کردیم.

فرح کریمی

خانم کریمی شما مقاله‌ی کیهان را در مورد رادیو زمانه و پروژه‌ای که شما در واقع مبتکرش بودید، خوانده‌اید؟

متأسفانه با خواندن این مطلبی که در رسانه‌ی کیهان بود، به نظرم آمد، چقدر کار افرادی مثل ما سخت و مشکل است. یعنی افرادی که واقعاً بین دو دنیا قرار گرفته‌اند، دنیای غرب و دنیایی مثل ایران و جهان اسلامی. اینجا، همانطور که اطلاع دارید، هر کسی که کمی به اسلام یا مسلمانی گرایش داشته باشد، کم کم به‌عنوان یک تروریست دیده می‌شود، یعنی به او برچسب تروریسم می‌زنند و گویا کیهان و کارکنان کیهان که خب، یک‌سری از افرادی‌اند که در حکومت ایران‌ هستند همین استراتژی را به‌کار می‌برند. یعنی هرچیزی که از غرب می‌آید، هر اتفاقی که در غرب می‌افتد، از آن یک کاریکاتور می‌سازند و چیزهایی که اصلا به هم ربط ندارد به هم ربط می‌دهند و داستانی را می‌سازند که خودشان می‌خواهند. یک دشمن، تصویر یک دشمن ایجاد می‌کنند و بعد هم خب علیه‌اش اعلام جهاد و جنگ می‌کنند.

این متأسفانه فقط کار افرادی را که در بین این دو دنیا، بین دنیای غرب و جهان اسلام سعی می‌کنند به طریقی دیالوگ ایجاد بکنند، مشکل‌تر و سخت‌تر می‌کند و این خودش واقعاً باعث تاسف است. روزنامه‌ی کیهان یک‌سری چیزها را به‌هم ربط داده است، یک‌جایی به‌هم وصل کرده، که هیچ‌گونه وصلی به هم ندارند و ارتباطی به هم ندارند. حتی شاید بشود گفت در مقابل هم قرار دارند.

در این مقاله در واقع ادعا شده است، دولت هلند مضمون سیاسی، فرهنگی و اجتماعی رادیو زمانه و یا بخش‌های دیگر این پروژه را اداره می‌کند برای ایجاد تغییرات در حکومت ایران!

اتهاماتی که به هلند داده شده است از طرف این روزنامه، خودش نشان می‌دهد چه تصویری از این کشور وجود دارد. گویا همه فکر می‌کنند ما اینجا یک دولتی داریم مثل حکومت جمهوری اسلامی که همه چیزش، پارلمانش، مطبوعاتش، نویسنده‌هایش و روزنامه‌نگارانش همه تحت فشارند و هیچ‌کس آزادی ندارد و هیچ‌کس کار خودش را نمی‌تواند انجام بدهد. در حالی‌که اینجا یکی از آزادترین کشورهای دنیاست. دموکراسی‌اش یکی از بالاترین کیفیت‌ها را دارد. تفکیک قوا در اینجا خیلی زیاد است؛ قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه.

آزادی بیان اینجا تقریباً می‌شود گفت مطلق است و این خودش سبب می‌شود که شما نتوانید اینجا دولت هلند را محکوم بکنید به اینکه نقشه‌ای را می‌سازد، برنامه‌‌ریزی‌ای را می‌کند و همه اینجا آماده‌اند و این برنامه را اجرا می‌کنند. چنین چیزی اینجا وجود ندارد.

روزنامه‌ی کیهان در این مقاله می‌گوید، دولت هلند نوعی اسلام‌ستیزی را اداره می‌کند.

این کشوری است که پلولاریزم دارد به لحاظ مذهبی. ما توی پارلمان هلند الان تقریبا ده تا نماینده داریم که ریشه‌‌ اسلامی دارند. یعنی از کشورهایی می‌آیند که کشورهای اسلامی هستند، مثل ترکیه و مراکش. ما در حال حاضر در حکومت‌مان دو نفر معاون و وزیر داریم که هر دو مسلمان‌ هستند. یکی‌شان از ترکیه می‌آید و دیگری از مراکش. در عین‌حال ما در همین مجلس یک حزب راستی را داریم که چند وقتی است این حزب راست واقعاً اهداف کارش را بر ضد اسلام گذاشته و ضد اسلام هست که تمام ما، احزابی که چپ هستند، احزابی که به اصطلاح لیبرال هستند، احزابی که سوسیال دموکرات هستند، ما همه‌مان علیه این حزب که علیه اسلام تشکیل شده است، مبارزه می‌کنیم.

همین حزب و شخصی به‌ نام «خیرت ویلدرس» از اعضای این حزب را روزنامه‌ی کیهان در ارتباط قرار می‌دهد با این پروژه؟

کدام پروژه؟ ببینید، اصلا کیهان راجع به پروژه‌ای صحبت نمی‌کند. یعنی کیهان برای خودش برنامه‌ای ساخته و می‌گوید، آره هلند مرکز یک ناتوی فرهنگی شده است و از آنجا دارد فرهنگ امپریالیسمی را وارد کشورهای دیگر می‌کند. اینها همه، گفتم، ساخته‌ی ذهن روزنامه‌ی کیهان هست و این آقا، گفتم که، خیرت ویلدرس از یکی از احزاب لیبرال‌ها جدا شده، بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ یک خط خیلی ضداسلامی را دنبال می‌کند، خطی که در آن خیلی، یعنی واقعاً هیچ جایی را برای هیچ‌گونه تولرانس نمی‌گذارد و این آن خط سیاسی است که دنبال می‌کند. تقریبا ۹ تا کرسی دارد در مجلس که از ۱۵۰ نفر ۹ نفر به این حزب وابسته هستند. این موقعیت این آقاست. نه عضو ائتلاف دولت است و نه اینکه قدرتی در دستش هست. ولی در پارلمان هلند هست و دولت اینجا هم کاملاً علیه‌اش موضع‌ می‌گیرد. بنابراین گفتن اینکه، آره پس سیاستی که دولت هلند دارد سیاستی است که به این آقای خیرت ویلدرس ربط دارد واقعا مسخره است.

اساساً اینطور که معلوم است، از اطلاعاتی که تا به‌حال بوده، این بودجه در واقع از طرف پارلمان هلند تصویب شده است برای این کار و نه دولت هلند. آیا این طور است؟

ببینید، این بودجه اصلاً داستانش یک چیز دیگری است. این بودجه سال ۲۰۰۴... یعنی... البته گفتم کیهان دارد راجع به موضوع بزرگتری صحبت می‌کند و آخرش هم موضوع را کشانده به این مسأله‌ی پروژه‌ی پلورالیسم در مطبوعات که خود من شخصاً کسی بودم که ابتکار عملش را در دست داشته است، آن زمانی که در پارلمان بودم، و کاملاً براساس خواسته‌های کسانی بوده که در ایران خودشان بودند، کسانی که فعالیت در رابطه با حقوق بشر و آزادی بیان می‌خواهند انجام بدهند. اگر دولت ایران به آزادی بیان به اصطلاح احترام می‌گذاشت، اصلاً احتیاجی به چنین پروژه‌هایی نداشت. کیهان اگر می‌خواهد واقعاً خدمتی بکند به مردم ایران بهتر این است که از آزادی بیان دفاع بکند و سر و صدا بکند وقتی که روزنامه‌ها را می‌بندند، روزنامه‌نویس‌ها را بیکار می‌کنند و به زندان می‌اندازند. این عکس‌العمل به این سیاست بوده.

«هلند که رادیو زمانه برای دفاع از اصلاح‌طلبان دینی و وابسته به آقای خاتمی دارد فعالیت می‌کند». چه ارتباطی شما بین این اتهام و خط و روشی که الان هست از رادیو زمانه یا این پروژه‌ای که شما پیش برده‌اید، می‌بینید؟

ببینید، رادیو زمانه راجع به محتوای کار باید خودش جوابگو باشد. من هیچ‌گونه به لحاظ محتوایی رابطه‌ای با رادیو زمانه و هیچکدام از این پروژه‌های دیگر ندارم و چیزی که به نظرم خیلی مهم است که در همه‌ی این پروژه‌ها رعایت بشود، همین غیر وابستگی و استقلال هست. البته فکر می‌کنم رادیو زمانه هم این استقلال را حفظ می‌کند، ولی این بحثی هست که باید با خود دست‌اندرکاران رادیو زمانه انجام بگیرد. اما ببینید، هر چیزی، هر کاری، هر عملی که دارد انجام می‌شود، به نفع حقوق بشر و یا در خط دموکراسی‌خواهی، به نظر من این خطی است که از طرف روزنامه‌ی کیهان همه را به همین چیزها متهم می‌کند.

حالا به نظر من اصلاح‌طلبی هم هیچ مسأله‌ای نیست، خیلی هم خوب است و از نظر من نه تنها هیچ اشکالی ندارد، بلکه باید از آن حتما حمایت بشود. ولی ربطی به این پروژه‌ها ندارد. این پروژه‌ها یک‌سری معیارهایی کیفیتی دارند که براساس آن معیارهای کیفیتی هم ارزشیابی می‌شوند و براساس آن ارزشیابی هم می‌توانند از حمایت مالی استفاده بکنند. این را نیز به شما بگویم، دولت هلند در این نوع کارها سابقه‌ی خیلی طولانی دارد، یعنی ده‌ها سال است که از این گونه پروژه‌ها در تمام دنیا حمایت می‌کند.

خانم کریمی، این پرسش را می‌کنند که ایجاد و گسترش دموکراسی در ایران یا هر کشور دیگری چه سودی برای دولت هلند دارد که بخواهد برای آن هزینه‌ای بپردازد؟

ببینید، دولت هلند دولتی است که همیشه براساس ائتلاف احزاب مختلف به‌وجود می‌آید. همان‌طور که گفتم، ما احزاب سیاسی داریم و این احزاب سیاسی هم یک‌سری‌شان مثل حزب سوسیال دموکرات‌ها، حزب دموکرات‌های مسیحی‌ یا حزب سبزها احزابی هستند که در تجزیه و تحلیلی‌ که می‌کنند می‌دانند که اروپا نمی‌تواند در دنیا ثبات سیاسی، اقتصادی و امنیتی داشته باشد، اگر در تمام دنیا این ثبات وجود نداشته باشد.

الان ما دنیایی داریم که اگر اتفاقی در عربستان سعودی می‌افتد، تأثیرش را در آمریکا می‌گذارد. اگر اتفاقی در آمریکا می‌افتد، تأثیرش را در چین می‌گذارد. این دنیای امروز ماست و این تجزیه و تحلیلی است که همه‌ی این احزاب می‌کنند. در نتیجه در سیاست خارجی‌شان معتقد هستند که بهترین ضمانت برای ثبات، برای رشد اقتصادی و رشد سیاسی در خود اروپا هم، بهترین تضمین، رعایت حقوق بشر و دموکراسی در تمام دنیاست. حالا، شاید این را، نمی‌دانم! افرادی که در ایران هستند نتوانند قبول کنند، ولی واقعیت همین است.

آن‌طور که گفتم، کشور هلند کشوری است که سال‌های سال است که در میان کشورهای اسکاندیناوی بیشترین بودجه را برای توسعه‌ی بین‌المللی اختصاص می‌دهد؛ برای مبارزه با فقر جهانی اختصاص می‌دهد، برای آزادی و حقوق بشر اختصاص داده و این را هم ادامه خواهد داد.