«در انتخابات، باید اصل بر برائت باشد»

مریم محمدی

گفتگو با ولی‌الله شجاع‌پوریان را از این‌جا بشنوید.

‌ ‌

اخیراً احمد جنتی دبیر شورای نگهبان در زمینه صلاحیت نامزدهای انتخابات، اظهاراتی را بیان داشت که موجب اعتراض بسیاری از فعالان سیاسی شد. در این باره با دکتر ولی‌الله شجاع‌پوریان، نماینده‌ی مردم بهبهان در دوره‌های ششم و هفتم مجلس و نایب‌رییس کنونی فراکسیون اقلیت گفت‌وگو کردیم.

دکتر ولی الله شجاع پوریان

نظر شما در مورد این گفته‌ی آقای جنتی، که در مورد شرایط نمایندگی مجلس گفته‌اند اصل بر برائت نیست و احراز صلاحیت ملاک است، چیست؟

اختلافی که در این داستان وجود دارد، یک اختلاف مبنایی و تقریباً طولانی است. اما آن چه از ظاهر قوانین موضوعه کشور بر می‌آید و همچنین قانون اساسی، و مهم‌تر از آن، شیوه‌ی عملی که ما در انتخابات در زمان بنیان‌گذار جمهوری اسلامی داشتیم، و باز اصول فقهی و اصولی ما، که به عنوان «اصل‌البرائه» روی آن تأکید می‌شود، همه حکایت می‌کنند که در انتخابات، باید اصل بر برائت باشد و اگر ما مستنداتی داشته باشیم که صلاحیت کسی را برای احراز نمایندگی مخدوش می‌کند، به آن مستندات عمل کنند.

بنابراین می‌خواهم بگویم که هم تجربه‌ی بشری و هم مجموعه قوانین موضوعه ما، قوانین انتخاباتی ما، عمل‌کردی که در گذشته داشتیم و متون فقهی ما، همگی اصل «اصل‌البرائه» را تقویت می‌کنند و امروز مجموعه‌ ما به این اصل به جد باور دارند.

پس به نظر شما نحوه رسیدگی به صلاحیت داوطلبان برای ورود به مجلس آتی، تحت تأثیر این چالش‌ها خواهد بود؟ تغییراتی خواهد داشت یا به سیاق قبل برگزار خواهد شد؟

نحوه رسیدگی به صلاحیت داوطلبین نمایندگی در همه انتخابات گذشته یکی از چالش‌های جدی‌ای بود که میان گروه‌های سیاسی مطرح می‌شد؛ و به هر حال دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. اگر ملاک اصلی قانون باشد، به ویژه مصوبه‌‌ی مجمع تشخیص مصلحت نظام که اتفاقاً در مجلس پنجم هم تصویب شد، (یعنی با یک رویکرد سیاسی در مجلس ششم، تصویب نشد) در آن‌جا چهار مرجع اصلی را به عنوان مراجع اصلی رسیدگی به صلاحیت داوطلبان نمایندگی یا انتخابات دیگر تعیین می‌کند که اگر فردی توسط این مراجع بدون پرونده تشخیص داده شد، طبیعتاً باید صلاحیت او تأیید بشود.

متأسفانه اخیراً تفسیرهای جدیدی در مورد صلاحیت‌ها به وجود آمده است که علاوه بر مراجع پیشین، به گزارش‌های محلی که خیلی تأییدشده و اثبات‌شده هم بعضاً می‌تواند نباشد، استناد می‌شود؛ یا برداشت‌های سلیقه‌ای که خود ِطیف‌های مختلف، در این راستا دارند.

ما همیشه بر این باور بودیم که اگر ملاک و شاخص اصلی در تأیید صلاحیت‌ها، قانون باشد، از اعمال سلیقه‌های شخصی اجتناب کنیم؛ طبیعتاً هم حقوق شهروندان کشورمان را رعایت کرده‌ایم و هم امکان حضور افراد مختلف با سلیقه‌های بیشتر، و تنوعی کیفی در انتخابات به وجود می‌آوریم و هم در نتیجه یک انتخابات پرشور و با استقبال و میزان مشارکت بیشتری را شاهد خواهیم بود.

به این ترتیب شما چه میزان به آزادی فضای انتخابات آتی خوش‌بین هستید؟

به هر حال این یکی از چالش‌های همیشگی بوده که بعضا ًبا رایزنی‌هایی که با بزرگان نظام و از طریق ارتباطات بیشتر غیررسمی بخشی از این مشکلات حل می‌شود. ما در این انتخابات هم، ما اصلاح‌طلبان امیدواریم با توجه به شرایطی که کشور دارد، انتخابات پررونقی داشته باشیم و همچنین مبتنی بر رایزنی‌هایی که بزرگان مختلف مجموعه‌ی ما با دست‌اندرکاران انتخابات و بزرگان نظام دارند، از یک شرایط بهتری در تأیید صلاحیت‌ها برخوردار بشویم؛ و امیدواریم مشکلاتی را که به ویژه در انتخابات دوره‌ی هفتم برای مجموعه‌ی ما به وجود آمد، نداشته باشیم.