چرا کاظم دارابی آزاد شد؟

واروژ میناسیان

آزادی یکی از جنجالی‌ترین افراد مرتبط با حادثه خونین میکونوس پس از ۱۵ سال از زندان‌های آلمان، آن چنان که انتظار می‌رفت از سوی رسانه‌های داخل ایران مورد توجه قرار نگرفت. شاید برای جهان و ایران، مسایل مهم‌تری هم‌چون گزارش اطلاعاتی، جنگ و تحریم وجود داشت تا فرصتی برای بازخوانی و بازیابی چرایی و چگونگی این حادثه، وجود نداشته باشند.

کاظم دارابی، ایرانی متهم به سامان‌دهی و رهبری تیم ترورکننده صادق شرفکندی و رفقای ‌هم‌حزبی‌اش، که با تشکیل ۱۴۶ جلسه دادگاه و شهادت ۱۷۶ نفر به حبس ابد محکوم شده بود، چند روز پیش تنها با گذراندن ۱۵ سال از مدت محکومیتش، از زندان آزاد شد و از خاک آلمان اخراج گردید.

در شرایطی که تهران‌ و برلین ترجیح می‌دهند پیرامون این موضوع سکوت پیشه کنند، یگانه راه نفوذ برای رسیدن به گوهر مقصود این آزادی ، تنها طرح یک پرسش است: از آزادی دارابی چه کسانی سود می‌برند؟

حل معادله
چند روز پیش از آزادی دارابی، فردی به نام عباس رحیل (تبعه لبنان) و هم‌دست وی در حادثه میکونوس - که او هم به زندان محکوم شده بود - در اقدامی غیرمنتظره آزاد شد، از خاک آلمان اخراج گردید و بامداد هفتم دسامبر وارد خاک لبنان شد. با کنار هم گذاشتن آزادی هم‌زمان دو تبعه لبنانی و ایرانی در چنین شرایطی از سوی دولت آلمان، می‌توان حدس زد که طرف‌های این معادله را کشور‌های هم‌چون ایران، لبنان، آلمان و اسراییل تشکیل می‌دهند.

به نظر می‌رسد تصمیم آزادی این دو متهم به مذاکرات در حال برگزاری (محرمانه) برای اجرای مرحله دوم تبادل زندانیان میان اسراییل و حزب‌الله لبنان با میانجی‌گری آلمان ارتباط داشته باشد*. در واقع این اقدام مقدمه‌ای برای تبادل جدید زندانیان است. بزرگ‌تر از آن چیزی که در پانزدهم اکتبر به وقوع پیوست.

حزب‌الله لبنان در پانزدهم اکتبر بقایای جسد گابریل داویت مهاجر اتیوپیایی را که در ژانویه سال ۲۰۰۵ غرق شده بود، تحویل داد. اسراییل نیز حسن نعیم عقیل، مبارز حزب‌الله لبنان را که در جنگ سال ۲۰۰۶ به اسارت گرفته بود، آزاد کرد و اجساد علی ویزواز و محمد دمشقیه را نیز که در جنگ اسراییل و حزب‌الله لبنان کشته شده بودند، عودت داد.

تبادل زندانیان در ماه اکتبر چهار روز پس از آن صورت گرفت که آلمان اعلام کرد به زودی دارابی و رحیل را آزاد می‌کند. حالا که آن‌ها آزاد شده‌اند، پس می‌توان انتظار وقوع تبادلی بزرگ‌تر داشت.

با توجه به این موضوع که میانجی‌گر آلمانی‌ها طی دو هفته گذشته بین اسراییل و لبنان در رفت و آمد بوده است و با توجه به این که در گزارش‌های تأیید نشده اکتبر آمده است: «حزب‌الله لبنان این دو سرباز اسراییلی اسیر شده را در سال ۲۰۰۶ به ایران تحویل داده است.»

پس اگر این گزارش ها درست باشد؛ آزادی تبعه ایرانی و لبنانی تکمیل آخرین حلقه مذاکرات در حال برگزاری میان حزب‌الله لبنان و اسراییل برای تبادل اسرای طرفین است.

* خبرگزاری آلمان از بیروت روز دوشنبه ۱۸ آذر ضمن اعلام این خبر افزود: «آلمان به عنوان یک میانجی به طور مخفیانه سعی دارد با آزادی دارابی، مقدمات تبادل اسرا بین لبنان و اسراییل را فراهم کند.»