تاکتیک جدید مشرف: شریف در برابر بوتو

بنفشه سرتیپی

«میان محمد نواز شریف» معروف به نواز شریف، عاقبت پس از هفت سال تبعید، روز یکشنبه وارد پاکستان شد.

نواز شريف،‌ نخست‌وزیر سابق پاکستان

۱۰ سپتامبر سال ۲۰۰۷، نواز شریف چهار ساعت در فرودگاه اسلام‌آباد انتظار کشید تا مجوز ورود به خاک کشورش را دریافت کند؛ اما دولت مشرف چنین اجازه‌ای به او نداد و به ناچار بار دیگر به عربستان بازگشت.

ممانعت از ورود شریف به پاکستان، گویای این واقعیت بود که مشرف، در تقسیم قدرت ترجیح می‌داد تنها با یک رقیب سیاسی پای میز مذاکره بنشیند؛ آن رقیب کسی نبود جز بی‌نظیر بوتو.

اما روند تحولات سیاسی موجب شد تا ائتلاف شکننده آن‌ها با اعلام وضعیت فوق‌العاده کاملآ بشکند و بوتو به عنوان رقیب و دشمن قسم‌خورده، بار دیگر بر ضرورت مرزبندی خود با دولت مشرف تأکید کند. چنین تصمیمی از سوی بوتو، منجر به تشدید منازعات داخلی و فشار قدرت‌های خارجی بر سیاست‌های دیکتاتورمآبانه پرویز مشرف شد.

فشار‌های دیپلماتیک خارجی، قدرت‌‌یابی روزافزون بی‌نظیر بوتو و در نهایت ایجاد خلاء در پیش‌بینی فرجام وضعیت فوق‌العاده، برای مشرف وضعیتی را پیش آورد تا در سفری به عربستان، راه برای بازگشت نواز شریف به پاکستان هموار سازد.

بی‌نظیر بوتو و نواز شريف،‌ نخست‌وزیران سابق پاکستان

به نظر می‌رسد تغییر استراتژی مشرف در برخورد با رقبای دیرینه خویش نشان می‌دهد که او برای حفظ قدرت، ترکیب و زمین بازی سیاست و قدرت در پاکستان را به نفع خود این‌گونه ترسیم کرده است:

پیش از بازگشت شریف، در زمین بازی سیاست در پاکستان تنها دو حریفِ قدرتمند مشغول رقابت بودند؛ جناح طرفدار بوتو و جناح طرفدار مشرف. اما با بر هم خوردن قواعد بازی از سوی جناح مشرف، این جناح بوتو بود که توانست توپ را در زمین حریفِ نظامی خویش بیندازد.

در اولین تاکتیک این دولت نظامی، وضعیت فوق‌العاده اعلام و بسیای از بازیگران بازداشت شدند. اما رییس این دولت خیلی زود دریافت که این تاکتیک برای همیشه راه‌گشا نیست. بنابراین تصمیم گرفت با وارد کردن حریفی سرسخت به میدان، جریان را به نفع خود تغییر دهد؛ پس نواز شریف وارد میدان شد. ورود شریف به این جریان برای مشرف دو سود احتمالی دارد:

پرویز مشرف، ‌رييس‌جمهور پاکستان

۱- مشرف با علم به این‌که احتمال ائتلاف بین شریف و بوتو علیه جناح حاکم بسیار اندک است، با ورود او به پاکستان موافقت کرد تا هژمونی بوتو در انتخابات را بشکند. مشرف در این اندیشه است که چنین سیاستی موجب خواهد شد تا در انتخابات آتی، آرای مخالفینش شکسته شود و او با حداکثر نسبی آرا، قدرت را هم‌چنان در دست خود نگه دارد.

بنابراین باید گفت که بازگشت شریف به پاکستان در واقع سناریویی برای ایجاد شکاف میان مخالفان مشرف و ایجاد حالت توازن میان نیروهای مخالف و هوادار مشرف بود تا انحصار و یکه‌تازی بوتو در عرصه مخالفت با مشرف شکسته شود.

۲- مشرف با اعلام موافقت ورود بی‌نظیر بوتو و نواز شریف به پاکستان، تصویری که او را دیکتاتوری تمام‌عیار نشان می‌داد، شکست. با ثبت‌نام رسمی آن‌ها در انتخابات آتی، او می‌تواند ادعا کند که انتخاباتی آزاد برگزار کرده است؛ و در صورت پیروزی، خود را برآمده از صندوق‌های رأیی بداند که در آزادی کامل پر شده‌اند.

‌ ‌

مرتبط:
دست دوستی مشرف به سوی بوتو
شکست معامله تقسيم قدرت در پاکستان