پرواز جنگنده‌ها با ایده هالوتز

وارژ میناسیان

pbase: Israel Air Force by xnir

حریم هوایی دمشق توسط جنگنده‌های تل آویو در شامگاه پنجشنبه ۱۵ شهریور شکسته شد. سوریه از سال ۱۹۶۷میلادی كه طی آن بخش‌هایی از سوریه، مصر و سرزمین فلسطین به اشغال صهیونیست‌ها درآمد، در وضعیت جنگی با این رژیم به سر می‌برد. آخرین رویارویی ارتش سوریه با ارتش اسراییل هم، به جنگ اكتبر سال ۱۹۷۳میلادی باز می‌گردد که حدود ۶۰۰ كیلومتر مربع از سرزمین اشغالی "جولان" به دمشق باز گرداننده شد. در شرایط کنونی، مقام‌های سوری پیوسته تاكید دارند كه صلح عادلانه و فراگیر، گزینه راهبردی این كشور برای برقراری صلح در چارچوب اصل "زمین در برابر صلح" و قطعنامه‌های بین‌المللی (مفاد كنفرانس مادرید) است. با این حال، تداوم بی‌اعتنایی صهیونیست‌ها به پیشنهادهای صلح سوریه، مسوولان سوری را بر آن داشت كه در یك سال گذشته، لحن خود را تغییر داده و به صراحت اعلام كنند: "اگر امكان بازگرداندن جولان با مذاكره فراهم نیاید، راه دیگری - مقاومت - نیز وجود دارد". همین تغییر لحن مقامات سوری و تکرار آن، موجب شد تل آویو با به پرواز در آوردن جنگنده‌های نظامی در آسمان سوریه به ظاهر پیام سیاسی خطرناکی به دمشق دهد. در این میان به نظر میرسد تجزیه و تحلیل نگاه اسراییل در رویاروی با مسایل منطقه و تنش‌های فیمابین چشم انداز روشنتری از آینده به ظاهر تهدیدآمیز بدست دهد.

واقعیت پرواز جنگنده‌ها

در برخورد با تهدیدات منطقه‌ای، استراتژی امنیت ملی اسرائیل در بستر سیاست‌گذاری نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دفاعی – امنیتی برمبنای روزآمد بودن اطلاعات جاسوسی و آمادگی نظامی برای مقابله با تهدیدات كشورهای همسایه طراحی شده است. در متون جدید نظامی به این دسته حملات، عملیات پیش‌دستانه و پیش‌گیرانه میگویند.
با تشدید حملات چریكی پس از جنگ سرد، استراتژی امنیت ملی اسرائیل از رویكرد درگیری برق‌آسا با كشورهای همسایه به رویكرد جنگ‌های ضدچریكی شامل جنگ‌های سریع، قاطع و كوچك تبدیل شده است. این رویكرد در بستر استراتژی ضربات پیش‌دستانه و پیش‌گیرانه بیشتر علیه حملات چریكی در اراضی اشغالی و نیز كشورهای همسایه صورت می‌گیرد.

ژنرال دان هالوتز فرمانده سابق نیروی هوایی اسرائیل از بانیان جدید رویكرد امنیتی – نظامی تل‌آویو در خصوص جن‌گهای چریكی به شمار میرود. حملات پیش‌دستانه و پیش‌گیرانه هوایی و موشكی علیه رهبران گروههای چریكی فلسطینی در نوار غزه و كرانه باختری رود اردن، اهداف گروه چریكی حزب‌الله در جنوب لبنان و حمله هوایی اسرائیل به اهدافی در سوریه در دوران فرماندهی هوایی ژنرال هالوتز روی داد. در واقع حمله اخیر جنگنده‌های اسراییلی به آسمان سوریه را میتوان دنباله همین رویکرد امنیتی تل آویو برشمرد. رسانه‌های اسرائیلی از طرح‌های ضربتی ژنرال هالوتز علیه تهدیدات نامتقارن چریكی به عنوان ”انقلاب هالوتز“ نام می‌برند.

pbase: Israel Air Force by xnir

انقلاب هالوتز در صدد پیشبرد رویكرد امنیتی – نظامی استراتژی امنیت ملی اسرائیل مشتمل بر تبلیغات رسانه‌ای، تحلیلهای اطلاعات جاسوسی و عكس‌العمل سریع موشكی، هوایی و عملیات برق‌آسای كماندویی نیروهای چندگانه ارتش، پلیس و دوایر اطلاعاتی با هماهنگی كامل ستاد كل ارتش آن كشور است.
در حقیقت طرح هالوتز ادامه طرح ژنرال شائول موفاز موسوم به طرح تاشبتز (Tashbetz) بود که در نهایت امروز رویکرد امنیتی اسراییل بر آن بنا شده است. طرح تاشبتز به دنبال امنیتی – اطلاعاتی كردن رویكردهای نظامی فرماندهی‌های ارتش اسرائیل شامل فرماندهی مركزی، فرماندهی جنوب و فرماندهی شمال بود.

اكنون رویكرد جدید امنیتی – نظامی اسرائیل، تهدیدات را نامتقارن تعریف میكند. طرح هالوتز نیز برای تقویت بازوهای هوایی، موشكی و كماندویی مبتنی بر ارتقای كارآمدی اطلاعاتی – امنیتی معطوف به بازنگری در ساختارهای اطلاعاتی – امنیتی برای كسب اطلاعات دقیق، تحلیل بهینه اطلاعات و انتقال سریع آن به واحدهای اجرایی هوایی، موشكی و كماندویی است. به عبارت دیگر، رویكرد جدید به دنبال افزایش برد بینایی و میزان شنوایی ساختارهای اطلاعاتی و امنیتی برای عملیات سریع و قاطع بازوهای اجرایی نظامی جهت انهدام منابع بالقوه و بالفعل تهدیدات چریكی است.

با آنچه که پیشتر بدان اشاره شد؛ به نظر می‌رسد پرواز جنگنده‌های اسراییلی بر فراز کاخ بشار اسد در واقع تکرار عملیات روانی‌ای باشد که پیش از این دو طرف درگیری طی سه دهه جنگ سرد به آن خو کرده‌اند.