اعتراف دیرهنگام مشرف

پیمان باختری

پرویز مشرف، رییس جمهوری پاکستان، روز یک‌شنبه در کابل گفت که شورشیان طالبان در افغانستان از داخل خاک کشور او پشتیبانی می‌شوند.

آقای مشرف، که در نشست مشترک قبایل دو سوی مرز کشورش با افغانستان سخن می‌گفت، تاکید کرد که دو کشور باید به طور مشترک با فعالیت‌های تروریستی مبارزه کنند.


تاکید رییس جمهوری پاکستان بر مبارزه‌ی مشترک با تروریسم حرف تازه ای نیست؛ اما این نخستین بار است که اسلام‌آباد به طور آشکار می‌پذیرد که طالبان در داخل پاکستان حمایت می‌شوند.

مقام‌های افغان در گذشته بارها پاکستان را به بی‌توجهی در برابر عبور شبه نظامیان شورشی از مرز مشترک دو کشور متهم کرده‌اند.

عکس‌ها: رویترز

کابل همواره گفته است که گروه‌های اسلامگرای افراطی در مناطق قبایلی پاکستان به طور گسترده از فعالیت شورشیان طالبان، که علیه دولت تحت حمایت غرب در افغانستان و نیروهای خارجی مستقر در خاک این کشور می‌جنگند، حمایت می‌کنند.

اما مقام‌های اسلام‌آباد همیشه این اتهام را رد کرده‌اند و دولت حامد کرزی را به ناتوانی در برقراری امنیت و ثبات در کشورش متهم می‌کردند.

تغییر لحن مشرف

سخنان گذشته‌ی پرویز مشرف که چند بار در گفت‌وگو با رسانه‌های غربی تکرار کرده بود حامد کرزی از آن‌چه در خانه‌ی خودش می‌گذرد بی‌خبر است، خشم افغان‌ها را برانگیخته بود؛ اما لحن ژنرال پاکستانی، این بار در کابل، ملایم‌تر از گذشته بود.

او با پذیرش این موضوع که مشکل طالبان فقط مختص به خاک افغانستان نیست، از مبارزه‌ی مشترک با تروریستم و افراط‌گرایی سخن گفت و به مردم افغانستان قول داد که «به عنوان یک مسلمان» تعهد می‌کند که به آن‌چه می‌گوید عمل کند.

رییس جمهوری پاکستان پیش‌تر قرار بود در مراسم افتتاحیه‌ی نشست صلح در کابل شرکت کند، اما در آخرین لحظات از تصمیم خود منصرف شد و شوکت عزیز، نخست وزیر دولتش، را به جای خود به کابل فرستاد.

جرگه‌ی صلح در کابل زمانی آغاز شد که اسلام آباد، به گفته‌ی مقام‌های پاکستانی، سرگرم بررسی احتمال اعلام وضعیت اضطراری بود. اما مقام‌های آمریکایی با اعلام وضعیت اضطراری در پاکستان، که درگیر افزایش فعالیت اسلام‌گرایان افراطی‌ست، مخالفت کردند.

فشار مؤثر آمریکا

جرگه‌ی امن مشترک افغانستان و پاکستان طرح جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا، در دیدار مشترک با حامد کرزی و پرویز مشرف بوده است و طبیعی‌ست که آمریکا بی‌توجهی مشرف به این جرگه را برنتابد.

خبرگزاری‌ها گزارش دادند که کاندولیزا رایس، وزیر خارجه‌ی آمریکا، در ساعت ۲ بامداد پنج‌شنبه ۹ اوت به وقت اسلام‌آباد، با ژنرال مشرف مکالمه‌ی مفصل تلفنی داشته است.

گزارشی از محتوای این مکالمه‌ی شب‌هنگام منتشر نشده اما روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک تایمز نوشته است این تماس تلفنی بخشی از افزایش فشارها بر ژنرال مشرف بوده است.

این روزنامه می‌نویسد: «برخی روزنامه نگاران پاکستانی که روز شنبه (پیش از اعلام حضور شرکت مشرف در جرگه‌ی امن) با او ملاقات کرده‌اند، به روزنامه‌ی نیوز، چاپ اسلام‌آباد، گفته‌اند که ژنرال مشرف مکالمه‌ی خانم رایس را سومین تماس تلفنی او در یک روز خوانده و گفته بود که بیشتر صحبت آن دو در مورد افغانستان و جرگه‌ی امن بوده است».

در همان روز شنبه، ژنرال مشرف به طور غیرمنتظره‌ای اعلام کرد که روز یک‌شنبه ۱۲ اوت در نشست پایانی جرگه‌ی امن شرکت می‌کند.

این تماس تلفنی و این تغییر زودهنگام خاطره‌ی اعتراف سال گذشته‌ی پرویز مشرف را در ذهن‌ها زنده می‌کند که گفته بود آمریکا پیش از حمله به طالبان، او را تهدید کرده بود که اگر در این عملیات همکاری نکند آن قدر بمباران خواهد شد تا به عصر حجر بازگردد.

برگ برنده برای کرزی

مشرف از متحدان بزرگ منطقه‌ای آمریکاست؛ اما این اتحاد و این رابطه‌ی نزدیک، برای آمریکا به آن اندازه اهمیت ندارد که از بی‌توجهی پاکستان به تلاش‌ها برای برقراری صلح در افغانستان و فراهم شدن زمینه برای شکست بزرگ غرب در این کشور چشم بپوشد.

جرگه‌ی امن، که با شرکت نزدیک به هفتصد تن از رهبران قبایلی و سیاست‌مداران دو کشور افغانستان و پاکستان همراه بود، با صدور یک قطعنامه، که هنوز تا رسیدن به مرحله‌ی اجرا و دست یافتن به نتایج ملموس فاصله‌ی زیادی دارد، پایان یافت.

اما حتا اگر این جرگه در کوتاه مدت تغییری در شرایط به وجود نیاورد، تغییر موضع ناگهانی رهبر پاکستان، شرکت او در جرگه، لحن نرم‌تر از پیش وی و اعتراف ژنرال به وجود حمایت از طالبان در خاک پاکستان، برای حامد کرزی، رییس جمهوری افغانستان، موفقیت بزرگی محسوب می‌شود.

در حالی که بسیاری از منتقدان در کابل، با توجه به عدم شرکت مشرف در نشست افتتاحیه و بی‌توجهی عده‌ی زیادی از بزرگان مناطق قبایلی پاکستان به این جرگه، آن را اتلاف وقت و هزینه می‌پنداشتند، اکنون حامد کرزی می‌تواند این برگ برنده را غنیمت شمارد و امیدوار باشد که متحد بزرگ او، جورج بوش، همان‌گونه که اخیراً در کمپ دیوید تاکید کرد، به پیروزی در افغانستان متعهد است.