| رادیو زمانه > خارج از سیاست > ايران ديپلماتيک > ديپلماسی يا معامله - بن بست چگونه پايان یافت؟ رادیو زمانه > خارج از سیاست > ايران و اروپا > ديپلماسی يا معامله - بن بست چگونه پايان یافت؟ | ||
ديپلماسی يا معامله - بن بست چگونه پايان یافت؟
• اشاره‌هايی به امتيازهای آمریکا درباره‌ی ايرانی‌های بازداشت شده در عراق جوليان بورگر و مايکل هاوارد در بغداد؛ رابرت تيت در تهران محمود احمدی‌نژاد می‌گويد آزادی ۱۵ بريتانيايی «هديه»ای به مردم بريتانيا بود به مناسبت بزرگداشت تولد حضرت محمد و عيد پاک. اين خبر همچنين زمانی رسيد که يک ژنرال آمريکايی خبر داد که آمريکا ممکن است به ديپلمات‌های ايران اجازه دهد تا با پنج نفر ايرانی که سه ماه پيش در عراق دستگير شدند ملاقات داشته باشند. زمان‌بندی ماجرا باعث گمانه‌زنی‌هايی شده است که بر سر آزادی ملوانان و تفنگ‌داران دريايی انگليسی که به دست سپاه پاسدارن بازداشت شده بودند، معامله‌ای صورت گرفته است. يک هم‌زمانی ديگر اين بود که ديروز بعد از خبر غيرمنتظره‌ی آزادی ملوانان انگليسی يک ديپلمات ايرانی دیگر، جلال شرفی که در آغاز امسال توسط عده‌ای مسلح با لباس يونيفورم دولت عراق ربوده شده بود، به طرز اسرارآميزی آزاد شد. اين بحران ۱۳ روزه در لفافه‌ای از ديپلماسی محرمانه و گفت‌وگوهای غير رسمی به پايان رسيد. سوری‌ها مدعی هستند که نقشی عمده در متقاعد ساختن ايرانی‌ها درباره‌ی احمقانه بودن ادامه‌ی بازداشت بريتانيايی‌ها ايفا کرده‌اند. تصميم ايران ممکن است حاصل نهايی علل زيادی باشد، اما ناظران می‌گويند که تهران حتماً متقاعد شده است که تسليم این برگ برنده به سودش بوده است.
آزادی به دلايل بشردوستانه: مبادله‌ای در کار نيست ديروز، وزير خارجه‌ی عراق که به نظر می‌رسد نقش واسطه‌ای مهمی را ايفا کرده است، به موج انکارها پيوست. هوشيار زيباری ديروز به گاردین گفت: «رسانه‌های انگليسی به نوعی ماجرا را بخشی از معامله‌ای با ايران بر سر آزاد‌سازی ملوانان و تفنگ‌داران انگليسی می‌دانند. هيچ ارتباطی از اين دست وجود ندارد». آقای زيباری گفت که هنگام همايش امنيتی بغداد در ماه گذشته از نظاميان آمريکايی خواسته است به ديپلمات‌های ايرانی (که پس از بازداشت‌شان در شهر اربيل به «پنج زندانی اربيل» مشهورند) دسترسی کنسولی بدهند تا فضای ميان ايران و آمريکا «آرام‌تر» شود. ژنرال ويليام کالدوِل سخنگوی نظامی آمريکا گفت که مقامات آمريکايی در حال بررسی تقاضای دسترسی کنسولی هستند. شما زندانی‌هاتان را می‌خواهيد، ما هم زندانی‌هامان را او نخستين روايت جامع ايران را از اتفاقات در روز ۲۳ مارس که ۱۵ بريتانيايی توسط ملوانان سپاه پاسدارن در آب‌های کم عمق شمال خليج دستگير شدند، ارايه داده است. او مدعی بود که نه تنها نيروهای گشتی انگليسی وارد آب‌های ايران شده بوده‌اند بلکه در ظرف سه ماه گذشته اين چهارمين بار بوده است که اين اتفاق رخ داده است. انگليسی‌ها حداقل سه بار پيش از اين وارد آب‌های ايران شده بودند اين منبع توضيح داد که ملوانان انگليسی به دست سپاهيان پايين‌رتبه دستگير شده‌اند، اما پس از دستگيری، آزادی آن‌ها محتاج مداخله‌ی سطوح بالاتر بوده است. اين امر به خاطر تعطيلات نوروز که روز سه‌شنبه پايان يافت به تعويق افتاده بود. او گفت: «افراد پايين‌رتبه آن‌ها را دستگير کرده بودند، اما فقط افراد عالی‌رتبه اجازه‌ی آزادی آن‌ها را داشتند و آن‌ها هم تنها پس از انجام تحقيقات می‌توانستند آن‌ها را آزاد کنند». او افزود که در طول نوروز، «همه به روستاها می‌روند و تلفن‌های همراه هم آن‌جا کار نمی‌کند». آماده‌باش سپاه به خاطر تهديد‌های آمريکا او افزود که تحقيقات درباره‌ی ماجرا مسير خود را طی می‌کرد و ملوانان انگليسی آزاد می‌شدند اما تصميم تونی بلر برای بردن ماجرا به شورای امنيت سازمان ملل در چهارشنبه‌ی گذشته باعث پيچيده شدن اوضاع شد. تحليل‌گران در تهران گفتند که خدمه‌ی انگليسی ابزاری آسان را برای دولت ايران فراهم کردند و درست زمانی که به دنبال اسبابی برای پاسخ دادن به سياست منزوی‌سازی انگليسی - آمريکايی می‌گشتند از آن استفاده کردند. رهبری ايران در برابر تحريم‌های سازمان ملل به خاطر برنامه‌ی هسته‌ای‌اش و همچنين دستگيری ديپلمات‌ها و عاملان‌اش در عراق در حالت دفاعی قرار گرفته است. ايرانی‌ها که از حمله‌ی مستقيم به آمريکا خسته شده‌اند، ملوانان انگليسی را فرصتی برای تحقير انگليس ديدند. اهميت سياسی ماجرا و مصرف تبليغاتی داخلی عيسی سحرخيز، يک تحليل‌گر سياسی ديگر می‌گويد که بازگشت آقای شرفی به تهران در روز سه‌شنبه و چشم‌انداز دسترسی به پنج زندانی اربيل باعث تقويت موضع آقای احمدی‌نژاد شده است. پخش تلويزيونی «اعترافات» انگليسی‌ها مصرف داخلی داشت تا افکار عمومی بدگمان را متقاعد کنند که ايران از سوی دشمنانی مصمم تهديد می‌شود. -------------------------------- *میان تیترها از مترجم  |
||
