نروژ و سوییس ایران را تحریم كردند

شراگیم علیپور

در حالیكه بخشی از دیپلمات‌های ایرانی درگیر پرونده‌هسته‌ای ایران به تكاپو افتاده‌اند تا پیش از اتمام مهلت تعیین‌شده شورای امنیت سازمان ملل یك‌باردیگر پرونده ایران را پشت میزی غیر از میز شورای امنیت تعیین تكلیف كنند اما به نظر می‌رسد نبود چشم‌اندازی امیدواركننده ، كشورهای اروپایی و برخی از شركت‌های اروپایی را به این جمع‌بندی رسانده است تا پیش از نهایی‌شدن نتیجه این تلاش‌ها، راه تحریم ایران را در پیش بگیرند.

كمتر از یك هفته به پایان فرصت ایران برای پذیرش قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت سازمان ملل و توقف فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم باقی‌مانده است. برخی از مقامات ایرانی در روزهای اخیر پیام‌های مثبتی برای گفت‌وگو برسر پیش شرط‌های مذاكره ارسال كرده اند كه حتی گفت‌وگو برسر تعلیق غنی سازی نیز در این میان این پیام‌‌ها شنیده شد.

از سوی دیگر برخی كشورهای اروپایی نیز طرح‌های جدیدی را برای از سرگیری مذاكرات و خروج از این وضعیت ارایه كرده‌اند كه البته هیچ‌كدام از این مجموعه پیام‌ها و طرح‌ها به دلیل ابهام و چندگانگی حاكم بردستگاه دیپلماسی ایران جدی گرفته‌نشده است . درمقابل آنچه قطعی تر از نتایج رایزنی‌های دیپلماتیك سیاسی ها به‌نظر می رسد ، جمع‌بندی اقتصادی‌ها برای اتخاذ راهی محافظه‌كارانه‌تر درتداوم رابطه‌ تجاری و اقتصادی ایران با دیگر كشورها به ویژه‌كشورهای اروپایی است كه هر دو طرف همزمان این كار را صورت داده اند.

اتحادیه اروپا روز دوشنبه اجراى تحریم‌هاى در نظر گرفته شده در شوراى امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران را تصویب كرد.
این مصوبه محدودیت‌ها و همچنین تحریم‌هاى مالى علیه برخى از موسسات و شخصیت‌هاى ایرانى را دنبال می كند.

با تصویب این تحریم‌ها‌، تحریم تسلیحاتی ایران كه از ده سال قبل تا به حال در اتحادیه اروپا دنبال می شده‌است به تحریم سایر كالاها و تجهیزات گسترش می یابد.اگرچه این شرط وجود دارد كه تحریم‌ها شامل كالاها و تجهیزات با مصرف دوگانه می‌شود كه مى‌توانند در خدمت برنامه هسته‌اى و موشكى ایران قرار گیرند اما تجربه نشان داده‌است كه این شرط بر اساس تصمیم كشورهای تحریم‌كننده می تواند محدوده‌ای بسیار گسترده‌تراز كالاها را شامل شود.

نروژ؛ پیشقدم تحریم‌های اروپایی
یك روز پس از مصوبه اتحادیه اروپا كشور نروژ پیشگام اعمال تحریم علیه ایران شد.

وزارت خارجه نروژ اعلام کرد که این کشور همگام با شورای امنیت سازمان ملل متحد به علت عدم تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای، تحریم‌هایی را علیه تهران اعمال کرده است. در همین خصوص بورن جانسن، سخنگوی وزارت خارجه نروژ گفت که این اقدام تصمیمی عادی و همگام با قطعنامه شورای امنیت بوده است.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، سخنگوی وزارت خارجه نروژ با اشاره به اینکه کشورش به طور معمول از قطعنامه‌های شورای امنیت اطاعت می‌کند گفت: دولت نروژ مقرراتی را در خصوص تحریم علیه ایران به تصویب رسانده است که در میان سایر موارد، واردات و صادرات تجهیزات و فن‌آوری حساس را كه ممكن است در برنامه‌ هسته‌‌ای ایران مورد استفاده قرار گیرد ممنوع كرده است.

بنابر این گزارش دولت نروژ همچنین دستور توقیف دارایی‌های اشخاص یا موسساتی را که با فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ارتباط هستند صادر کرده است.

سوییس‌ بی‌‌طرف ، عقب نماند
پس از نروژ نوبت به سوییس رسید تا روز پنجشنبه به جمع کشورهای اجرا کننده قطعنامه تحریم شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بپیوندد. دولت سوئیس اعلام کرد تمام صادرات این کشور که می‌تواند در برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک ایران مورد استفاده قرار بگیرد متوقف خواهد شد.

دولت سوئیس اعلام کرد این تحریم‌ها در چارچوب قطعنامه 1737 شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران اجرا می‌شود. تحریم‌های سوئیس شامل صادرات پلوتونیوم و اورانیوم و همین‌طور کمک‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با برنامه‌های ایران نیز خواهد بود.

خبرگزاری‌های فرانسه و شینهوای چین در گزارش‌های جداگانه‌ای با اعلام این خبر آورده‌اند: در چارچوب این تحریم‌ها دارایی‌های 12 شهروند و 10 شرکت ایرانی‌ که در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای هستند نیز مسدود می‌شود.

جالب آنكه اعمال تحریم‌های سوئیس علیه ایران تنها دو روز پس از دیدار غیر رسمی وزیر خارجه این کشور با علی لاریجانی در مورد مساله هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد. براساس مذاکرات مقامات دو کشور در برن، بر ضرورت حل دیپلماتیک بحران هسته‌ای ایران تاکید شد. بنا به گفته لاریجانی مقامات سوئیس در این دیدار گفته بودند مایلند نقش فعال‌تری در حل مساله ایران برعهده بگیرند.

به نظر می‌رسد سردرگمی و بلاتكلیفی هر دو طرف درگیر در پرونده هسته ای ایران به ویژگی این پرونده تبدیل شده‌است، این بلاتكلیفی و سردرگمی در ایران و برای فعالان اقتصادی این كشور دو چندان است، چراكه هر یك از مسوولان ایرانی با اظهارنظر‌های متفاوت و گاه متناقض روند پرونده ایران را به گونه‌ای تصویر می كنند، كه در نهایت هیچ چشم‌انداز شفاف و قابل‌فهمی به فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران ایرانی به دست‌ نمی دهد.

تنزل روابط تجاری ایران آلمان
پیش از این برخی از گزارش‌های آماری كاهش تجارت ایران با كشورهای موثر اروپایی مانند آلمان را تایید كرده بود.بر این اساس واردات ایران از آلمان در هشت ماه اول سال گذشته میلادی حدود 14 درصد تنزل داشته در حالی که اتحادیه اروپا تامین کننده 40 درصد نیازهای وارداتی ایران و آلمان بزرگترین صادرکننده ماشین آلات، فولاد، تجهیزات برقی و سایر اقلام به ایران است.

سخنگوی سفارت آلمان در آمریکا گزارش داده بود که اعتبار صادراتی دولت آلمان برای صادرکنندگان کالا به ایران در سال گذشته تنزل کرد و انتظار می‌رود این روند در سال جاری هم ادامه داشته باشد.

پیام‌های نه چندان دوستانه
از سوی دیگر این روند در ایران نیز در حال پیگیری است كه جمع‌بندی این دو روند پیام خوبی برای فعالان اقتصادی ایران و سرمایه‌گذاران در اقتصاد این كشور به همراه ندارد.

فرزین انتصاریان ، دبیر همایش بازرسی كالا در واردات و صادرات كه قرار است هفته آینده در تهران برگزار شود، از تغییر رویكرد تجاری ایران خبر داد. بر اساس آنچه كه انتصاریان گفته‌است: به دلیل تحولاتی كه طی یكی دو سال اخیر در اقتصاد كشور به وجود آمده و همچنین تغییراتی كه در بازارهای ایران رخ داده است، گرایش واردات از كشورهای پیشرفته جهان مانند آلمان به سمت كشورهای در حال توسعه مانند چین، هند و برزیل تغییر یافته است.

انتصاریان در خصوص اثر تحریم‌ها بر كیفیت و واردات كالاها نیز یادآور شد: اگر تحریم‌های شورای امنیت جدی‌تر شدند، تغییراتی در روند بازرگانی ایجاد خواهد شد از جمله این‌كه امكان تهیه برخی كالاها از منابع قبلی وجود نخواهد داشت و باید به دنبال منابع جایگزین برویم. وی تصریح كرد: ممكن است در شرایط تحریم ما به جای كالای درجه یك از یك كشور اروپایی، كالاهای درجه سه را از كشورهای جهان سوم تهیه كنیم، اما این بدان معنا نیست كه كالا را با كیفیتی پایین تر از قرارداد تحویل بگیریم.
انتصاریان همچنین درباره مشكلات فعلی بازرگانان در ارتباط با بازرسی گفت: مشكلات فعلی ما واردات از كشورهای در حال توسعه مانند چین است كه انطباقی با استانداردهای اجباری ایران ندارد.

آنچه این مسوول ایرانی در ارزیابی خود از اقتصاد ایران پس از تحریم‌های گسترده گفته‌است، ارزیابی خوشبینانه‌ای از هزینة هایی است كه اقتصاد ایران متحمل خواهد شد.
پیش از این روزنامه‌آمریكایی "یو‌اس‌ ای تو‌دی" نیز در تحلیلی از اوضاع آتی اقتصاد ایران پیش بینی كرده بود كه گرانی، بیكاری و كاهش نرخ رشد اقتصادی ایران در راه است و شرایط اقتصادی ایران را دشوارتراز قبل ارزیابی كرده بود.