رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۰ آذر ۱۳۸۵

سياست‌های دوگانه‌ پاکستان و رشد طالبانی‌گری

گروه بين‌المللی بحران ديروز گزارشی منتشر کرد که در آن دلايل آشفتگی‌های مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان بررسی شده است. دولت پاکستان در مناطق قبيله‌ای و استان مرزی شمال غرب پاکستان که هم مرز افغانستان هستند، سال‌ها سعی در سرکوب شورشيان طرفدار طالبان داشته است و هميشه به دلايل مختلف اين تلاش‌ها با ناکامی مواجه شده است.


ياغيان جنگجوی اين مناطق که عمدتاً مسلح هستند و حکومتی خودمختار برای خود دارند، سيستم مديريتی خود را پياده کرده‌اند و حتی نظام‌های قضايی‌ موازی پديد آورده‌اند. دولت پاکستان نيز در برخورد با اين گروه‌ها همواره سياستی دوگانه را تعقيب کرده است. از يک سو، نيروهای دولتی مشرف تلاش در سرکوب شديد اين گروه‌ها داشته‌اند و از سوی ديگر پس از تحمل تلفات نظامی سنگين، دولت مشرف سعی در دلجويی از آن‌ها و بر قراری صلح و امضای توافق‌نامه‌هایی داشته است.

با تمام اين اوصاف، بنا به گزارش گروه بحران بين‌المللی «پس از توافق ماه سپتامبر ۲۰۰۶، دولت جنگجويان را آزاد کرد، سلاح‌های آن‌ها را بازگرداند، پست‌های بازرسی امنيتی را منحل کرد و پذيرفت که به تروريست‌های خارجی در صورتی که دست از خشونت بردارند اجازه‌ی اقامت بدهد. در حالی که ارتش تقريباً تا پادگان‌های نظامی عقب‌نشينی کرده است، اين امکانات با باز گذاشتن دست عناصر حامی طالبان در استخدام، آموزش و مسلح ساختن نفرات، باعث تسهيل رشد ستیزه‌جويی و حمله به افغانستان می‌شود.»

گروه بحران بين‌المللی در ميان راه‌حل‌های متفاوتی که برای اين وضعيت ارايه کرده است بر اهميت توسعه‌ی اقتصادی در منطقه نيز تأکيد ويژه ورزيده است: «مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان که دهه‌ها مغفول مانده‌اند، در زمره‌ی فقيرترين مناطق پاکستان هستند که میزان فقر و بيکاری در آن‌ بسيار بالاست و زيرساخت‌های بسيار ضعيف و توسعه نيافته دارد. اين ناحيه که در مجاورت مرز افغانستان قرار دارند و يک مسير ترانزيت منطقه‌ای است، اقتصادش وابسته با قاچاق است. از زمان وقوع جنگ داخلی در افغانستان، قاچاق مواد مخدر و اسلحه رشد زيادی داشته است. ستيزه‌جويی و افراطی‌گری در ارگان‌های قبيله‌ای را نمی‌توان بدون اقدامات محکم در برابر جرم و جنايت مهار کرد. اما برای اين کار، بايد به معضلات اقتصادی رسيدگی کرد و قانون کشور را در مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان تعميم و تقويت کرد.»

در خاتمه‌ی گزارش اين گروه بين‌المللی، مجموعه‌ای از پيشنهادات به دولت‌های افغانستان، پاکستان و ايالات متحده و اتحاديه اروپا آمده است که شامل موارد زير است:

برای دولت پاکستان:

۱. مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان بعد از مشورت‌های مفصل با طرف‌های ذی‌نفع محلی با استان مرزی شمال غرب به صورت يک منطقه‌ی قبيله‌ای با مديريت استانی ادغام شوند و تحت اختيار اجرايی استان و در قلمرو نظام قضايی استانی و ملی با نمايندگانی در مجالس قانون‌گذاری استانی باشند.

۲. محدوديت‌های احزاب سياسی در مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان رفع شود و برای مجالس قانون‌گذاری انتخابات حزبی مقرر شود.

۳. ماده‌ی ۸ قانون اساسی که هر گونه سنت و رسم ناسازگار با حقوق پايه‌ی تضمين شده در قانون اساسی را نفی می‌کند، رعايت و اجرا شود.

۴. حکم دولت و قانون ضد جنگجويان در مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان از طرق زير دوباره برقرار شود:
(الف) خلع سلاح جنگجويان، برچيدن اردوگاه‌های آموزش تروريست و پايان دادن به جريان پول و تسحليات و استخدام و آموزش آن‌ها از سوی طالبان و ساير جنگجويان خارجی يا محلی در قلمرو پاکستان.

(ب) تعقيب افراد مقصر در قتل غير نظاميان و مقامات دولتی؛ و

(ج) ممانعت جنگجويان از بر پا کردن ساختارهای مديريتی موازی و از ميان بردن ساختارهای موجود و همچنين تعقيب کسانی که خود به اجرای عدالت می‌پردازند.

۵. ايجاد شغل در مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان به طرق زير:
(الف) ايجاد واحدهای توليدی/صنعتی و ارايه‌ی کمک فنی، يارانه و ساير مشوق‌ها برای فعاليت‌های کشاورزی؛

(ب) توسعه‌ی منابع طبيعی منطقه از جمله مواد معدنی و زغال سنگ؛ و

(ج) توسعه‌ی منابع انسانی از طريق سرمايه‌گذاری در آموزش و تعليم و تربيت از جمله از طريق مدارس فنی و حرفه‌ای و کالج‌های فنی.

۶. باز کردن مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان به روی رسانه‌ها و ميسر ساختن نظارت حقوق بشر مستقل برای تحقيق درباره‌ی نقض احتمالی حقوق بشر و تخلفات توسط مدیران شهری و ارگان‌های نيروی انتظامی.

برای دولت افغانستان:
۷. کار کردن با پاکستان و ناتو-ايساف در کميسيون‌های نظامی-نظامی سه جانبه برای تأمين هماهنگی بيشتر در سرکوب جنگجويان ياغی دو طرف مرز.

برای ايالات متحده و اتحاديه‌ی اروپا:
۸. فشار بر دولت پاکستان برای اقدام عملی عليه عناصر حامی طالبان در مناطق قبيله‌ای فدرال پاکستان و انتشار آمار و ارقام عمليات ماهيانه‌ی ناتو در افغانستان برای تشويق به کار مشابه بيشتر در طرف مرزی خودش.

۹. مشروط ساختن حمایت برای مناطق بازسازی دارای فرصت در کمربند قبيله‌ای به انجام اقدامات از سوی پاکستان برای پايان دادن به مديريت موازی و ساختارهای قضايی طالبان-گونه و اطمينان حاصل کردن از شرکت گروه‌های ذی‌نفع ميانه‌رو در شناسايی و اجرای طرح‌های توسعه.

۱۰. فشار آوردن بر رييس جمهور مشرف برای فراهم ساختن انتخابات آزاد، منصفانه و دموکراتيک در سال ۲۰۰۷ و ارايه‌ی حمايت سياسی و اقتصادی برای اين روند.

Share/Save/Bookmark