آتش بس چگونه می تواند پايدار شود؟

تهاجم امروز ارتش اسرائيل به شبه نظاميان حزب الله و پاسخ متقابل آن که دارای ابعادی فراتر از درگيری‌های پراکنده است، نگرانی در مورد شکنندگی آتش بس در جنوب لبنان را جدی‌تر می‌سازد. توجيه مقامات نظامی اسرائيل برای اين حمله، قطع ارتباط لجستيکی حزب الله با پشتيبانان خود و بويژه جلوگيری از حمل اسلحه و مهمات قاچاق از طرف سوريه و ايران به منطقه عنوان شده است.

بر فرض که چنين ادعائی درست باشد، قرار است که اين کار برعهده نيروهای حافظ آتش بس و سپاه صلح بين المللی قرار گيرد و نه طرف‌های اصلی جنگ که هنوز حتی خويشتنداری لازم در بين آن ها برای پايان دادن قطعی به درگيری‌ها شکل نگرفته است. از اينجاست که هشدار کوفی عنان دبيرکل سازمان ملل متحد در مورد ناپايداری آتش بس اهميتی دوچندان می يابد.

اما خطراتی که آتش‌بس را تهديد می‌کند منحصر به ادامه درگيری‌ها نيست. در طرف ديگر اين معادله يعنی آمادگی کشورهای نسبتا بی‌طرف برای شرکت در سپاه صلح بين المللی نيز کاستی‌های فراوان وجود دارد. فرانسه که قرار است رهبری سپاه صلح را داشته باشد و خود از تنظيم کنندگان اصلی قطعنامه شورای امنيت و از زمينه‌سازان فعال تصويب آن بوده است، هنوز ماموريت سپاه صلح را ناروشن می‌داند و برای تشکيل آن تنها به اعزام 200 نفر بسنده می‌کند.

دولت آلمان نيز تحت فشار افکار عمومی اين کشور و بنا به ملاحظات تاريخی خود با اسرائيل، مايل است نقشی حاشيه‌ای در سپاه صلح ايفا کند. برخی از کشورها از جمله ايتاليا آمادگی خود برای پيوستن به ماموريت صلح را در گرو اطمينان‌دهی سازمان ملل در مورد اسقبال طرف‌های درگير از سپاه صلح قرار داده‌اند.

از سوی ديگر تدارک و گسيل گروه‌هائی از ارتش لبنان به جنوب اين کشور که بايد دست کم نيمی از پروژه نظارت بر آتش بس و تامين صلح در منطقه را بر عهده گيرند، خود دچار مشکلات مربوط به جناح‌بندی‌های درون حکومت لبنان و ملاحظات آن نسبت به شبه نظاميان حزب الله است.

به اين ترتيب شايد بتوان گفت که سازماندهی و اعزام نيروی حافظ صلح به منطقه و تامين همکاری آن با ارتش لبنان، ماموريت بسيار پيچيده و پردردسری است که تنش‌های حاصل از آن به هيچ‌ وجه کمتر از روند تنظيم و تصويب قطعنامه آتش بس نيست.

در اين ميان مهمترين نيروی خواهان و پشتيبان صلح همانا مردم بی پناه و آوارهء جنگ در منطقه، افکار عمومی جهان و گروه های جوانانی هستند که اين روزها داوطلبانه و از سراسر گيتی به شهرها و روستاهای ويران شده می‌شتابند تا سرود صلح و سازندگی را سر دهند. پشتيبانی اين نيروی بزرگ بيزار از جنگ، شايد بتواند گره‌گشای پيچيدگی های مربوط به استقرار صلح در منطقه باشد.