«تصمیم لاریجانی، به‌خاطر اعتراض زنان نماینده بود»

حسین علوی

بحث بر سر لایحه حمایت از خانواده در مجلس شورای اسلامی بالا گرفته و اعتراض گسترده نهادها و فعالان حقوق بشر و همچنین فعالان حقوق زن به این لایحه که تسهیلات تازه‌ای را برای چند همسری مردان فراهم می‌سازد، موجب شده تا هیات‌رییسه‌ی مجلس، این لایحه را برای بررسی بیشتر از دستور کار خودش خارج کند.

اما تازه‌ترین خبرها حاکی از آن است که احتمال دارد این لایجه با حذف یا اصلاح دو ماده مورد مناقشه آن یعنی مواد ۲۳ و ۲۵ از تصویب مجلس بگذرد. در این زمینه با فریده غیرت، حقوقدان و از فعالان حقوق زن گفت و گو کردم.

خبرها حاکی است، لایحه حمایت از خانواده که بیش از بقیه مواد، بر سر مواد ۲۳ و ۲۵ اختلاف نظر و پیشنهاد اصلاح یا حذف هست، به صحن علنی بازمی‌گردد. آیا از نظر حقوقی و در انطباق با حقوق زنان، این لایحه اصلاح‌پذیر است؟

ناگزیر، باید مقدمه‌ای را به استحضارتان برسانم، در سال گذشته که این لایحه توسط معاونت توسعه‌ی قوه‌ی قضاییه تهیه و به هیات دولت داده شد، حداقل این دو ماده را نداشت.

صحبت بر سر این است، این لایحه که در مقدمه‌اش گفته شده بر مبنای اصل ۲۱ قانون اساسی تهیه و تدوین شده است، از جهت حمایت خانواده ناقص است.

چون اصل ۲۱ قانون اساسی، پنج بند دارد که یک بند آن آیین دادرسی دعاوی خانوادگی است که آقایان در این لایحه به آن پرداختند. عرضم این است که اگر این لایحه می‌خواهد عنوان حمایت از خانواده را به خودش بگیرد باید جامعه‌تر و کلی‌تر باشد و مسایل دیگری را هم در‌ بر بگیرد.

ممکن است موافقین لایحه بگویند، برخی نکات در آن به نفع خانواده یا به نفع زن است، که نکاتی جزیی است که در کجا اقامه دعوی شود یا اگر کسی هزینه ندارد داده شود.

منکر این نیستیم ولی وقتی یک لایحه عنوان حمایت خانواده را به خودش می‌گیرد، باید خیلی کامل‌تر از این باشد و به آن چهار بند اصل ۲۱ قانون اساسی هم توجه شود.

اقدامات و اعتراضاتی از ناحیه همه‌ی خانواده‌ها و خانم‌ها، با تمام طیف‌های فکری مختلف نسبت به این لایحه شد و قرار ملاقاتی هم با نمایندگان گذاشته شد که خود بنده هم یکی از آن‌ها بودم.

صبح با یکی از نمایندگان محترم مجلس ملاقات کردم و نامه‌ای را که خطاب به نمایندگان مجلس بود با عنوان استمداد وکلای دادگستری از وکلای مجلس، که صد و چند نفر هم امضا کرده بودند، خدمت ایشان تقدیم کردم و از ایشان تقاضا کردیم، برای این‌که کار کارشناسی روی این لایحه انجام شود، این را از دستور کار مجلس خارج کنید.

فریده غیرت،حقوقدان و فعال زنان

با توجه به اعتراضات گسترده‌ای که در سطح جامعه نسبت به این لایحه هست، در مجلس همچنان گروهی مدافع سرسخت آن به حساب می‌آیند. فکر می‌کنید این لایحه بدون اصلاحات اساسی از تصویب مجلس بگذرد؟

خیر. در حال حاضر و مخصوصاً با مسایلی که پیش آمده و با اعتراضاتی که متاسفانه از ناحیه خانم‌های نماینده صورت گرفته، با همین وضع موجود تصویب نخواهد شد. این‌طور که اطلاع کسب کردیم و پرسیدیم، نظر اکثریت برای هر دو ماده‌ی ۲۳ و ۲۵ مهم است ولی خانم‌های نماینده بزرگوار که حامی این دو ماده هستند و از این تعریف می‌کنند.

با کمال تاسف دیدم که یکی از خانم‌ها به نام آلیا سعی کرده بودند رنگ سیاسی به مساله بدهند و گفته بودند خانم کولایی خواسته است به مساله رنگ سیاسی بدهد.

در حالی که به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست و از سال گذشته خیلی از خانم‌ها و مخصوصاً خانم کولایی که در جامعه فعالیت می‌کنند، روی این لایحه بحث و بررسی کردیم و هرگز هم نخواستیم به آن رنگ سیاسی بدهیم.

ولی در شرایط موجود اعتراض این بزرگواران باعث شده که رییس مجلس بگوید این از دستور کار خارج نشده است. به هر حال معنای کلام خیلی مشخص است و دارای یک معانی مشخصی هستند.

روز یکشنبه، هشت یا نه مورد جزو کار رسیدگی بود که یکی از مواردی که من خودم دیدم، همین بود که این را در آن روز خارج کردند. اگر نگوییم این را از دستور خارج کردند، چه کلمه‌ی دیگری را می‌توانیم بگذاریم. این دقیقاً خارج شدن از دستور است.

خانم غیرت، آیا حقوقدانان و فعالان جنبش زنان و به‌طور کلی مدافعان حقوق بشر و حقوق زنان، طرح جایگزینی در ارتباط با این لایحه خانواده تهیه کرده‌اند و یا در صدد هستند که اساساً طرح جایگزینی ارایه شود تا بتواند مقایسه‌ای صورت بگیرد؟

مخالفین این لایحه یا با همان جمله‌ای که حضرتعالی فرمودید، فعالین اجتماع زنان، حقوقدان و افراد دست‌اندرکار در گروه‌های مختلف اقداماتی کردند.

خود بنده هم به اتفاق گروهی از بزرگواران جلساتی را داشتیم و همین هفته هم جلسات فوق‌العاده‌ای داریم تا این لایحه را بررسی کنیم و نظرمان را ارایه دهیم.

امیدوار هستیم همان‌طور که در روز یک‌شنبه، نمایندگان به‌ راحتی ما را پذیرفتند و اجازه دادند وارد آن‌جا شویم و صحبت کنیم، این طرح یا لایحه و هر مجموعه‌ای را که ما تهیه می‌کنیم و در اختیارشان قرار می‌دهیم، هم مورد بررسی قرار دهند و بپذیرند.