«دلیلی ندارد مردم از مذاکرات هسته‌ای بی‌خبر باشند»

حسین علوی

مذاکرات هسته‌ای شنبه گذشته در ژنو، هم‌چنان مورد بحث دولت‌ها و محافل سیاسی بین‌المللی است. خاویر سولانا، نماینده کشورهای ۱+۵ در این مذاکرات و نیز وزارت خارجه آمریکا، خواهان پاسخ شفاف جمهوری اسلامی ایران به بسته پیشنهادی خود در یک مهلت دو هفته‌ای شده‌اند.

بررسی این مسأله در دستور کار اجلاس سه‌شنبه اتحادیه اروپا در بروکسل نیز قرار دارد. در عین حال، جبهه مشارکت در ایران در جلسه دفتر سیاسی خود به موضوع مذاکرات ژنو پرداخته و با صدور اطلاعیه‌ای خواهان شفافیت در مذاکرات شده است. در گفت و گو با آذر منصوری، معاون سیاسی دبیر کل جبهه مشارکت، ارزیابی این حزب از مذاکرات ژنو را جویا شدم.

قبل از این‌که پرونده ایران حتی به شورای امنیت ارجاع شود، ما اعلام کردیم که در پیش گرفتن روش مذاکره به جای منازعات و شدت بخشیدن به آن در شرایط فعلی کشور ما در جهان، خودش می‌تواند اقدامی مثبت باشد که به هر حال با توجه به اقدام اخیری که صورت گرفته، هر چند که هزینه‌های زیادی را کشور ما متحمل شده، آن را باید به فال نیک گرفت.

به هر حال در هر مذاکره‌ای، در نظر گرفتن پیچیدگی‌هایی که طرفین در واقع تعیین‌کنندگان اصلی مذاکره هستند، از نکاتی هست که باید به آن توجه جدی داشت.

به اعتقاد ما آن‌چه ‌مهم است این است که هر کدام از طرف‌های درگیر مذاکره در پی نتیجه برد از این مذاکرات هستند. اما به هر جال این واقعیت، امروز پذیرفته شده است که بدون در نظر داشتن اصل برد، هیچ مذاکره‌ای تداوم نخواهد یافت.

آذر منصوری، معاون سیاسی دبیر کل جبهه مشارکت

این یکی از نکاتی هست که بایستی به آن توجه کرد و دیگر این‌که به هر حال باید دید که هدف مذاکره‌کنندگان از این مذاکرات، آیا برد بلند‌مدت است یا به‌دنبال اهداف کوتاه‌مدت هستند. آن‌چه ‌‌روشن است این است که دستگاه دیپلماتیک باید به دنبال برد بلند‌مدت از این مذاکرات باشد، چرا که برد کوتاه‌مدت علی‌القاعده تداوم نخواهد یافت.

جبهه مشارکت، خواستار شفافیت مذاکرات هسته‌ای شده است. چه جوانبی از این مذاکرات از نظر جبهه مشارکت باید شفاف‌تر باشد از سوی ایران یا طرف مقابل؟

رعایت اصل شفافیت به عنوان یکی از عناصر تعیین کننده‌ از ابتدا مورد نظر ما بوده است. منتها ما فکر می‌کنیم به‌خصوص در سه سال گذشته که انرژی هسته‌ای به عنوان حق مسلم ایران به یک مساله‌ی ملی و حیثیتی تبدیل شده و دولت نهم خودش را همواره نماینده ملت دانسته و این حق را حتی به جان مردم ایران هم گره زده؛ می‌بایستی که بر همین مبنا، مردم ایران در جریان کامل جزییات توافقات قرار بگیرند.

‌چرا که مردم در مواجهه‌ی مستقیم با مسایل و مشکلاتی بودند که از صدور سه قطعنامه علیه ایران به ضرر آن‌ها شده و اصلاً این ظرفیت‌های نظام ما هست که در شرایط مختلف که منافع ملت ما گره خورده، از جریان مذاکرات ایران با کشورهای دیگر و جوامع بین‌المللی قرار بگیرند.

بنابراین آگاهی از این نوع مذاکرات، حق مسلم مردم است و به هیچ‌وجه نباید رسانه‌ها را از پرداختن به این موضوع منع کرد و در واقع ممنوعیت رسانه‌ها از پرداختن به این موضوع در شرایط فعلی، با توجه به رویکردی که در سه سال گذشته نسبت به این مساله وجود داشته و منافع ملی، این ممنوعیت محلی برای اعتراض عمومی ندارد.

خانم منصوری، یک نکته دیگر این‌که جبهه مشارکت در اطلاعیه‌ای که در ارتباط منتشر کرده، بر درست بودن مواردی که جبهه مشارکت در دو سال گذشته منتشر کرده، انگشت تاکید گذاشته است. عناصری از این سیاست‌ها که توصیه می‌شود دولت در پیش بگیرد، چیست؟

آن بیانیه قبل از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت از طرف جبهه مشارکت صادر شده و به هر حال با توجه به حساسیت موضوع و با توجه به این‌که ارجاع پرونده به شورای امنیت ممکن است برای هر کشوری به عنوان یک تهدید جدی و بی‌سابقه قلمداد شود، جبهه مشارکت نسبت به پیامدهای که از جانب دستگاه دیپلماسی ما و از جانب دولت نهم می‌توانست به‌وجود بیاید، هشدار داد و پیشنهاد ما برای مذاکره با به‌کار گیری عناصر عقلانیت و شفافیت بود ،به گونه‌ای که این حق داشتن انرژی هسته‌ای برای کشور و مردم ما با کمترین هزینه‌ها همراه شود.

پیشنهاد ما هم هم‌چنان همین مساله است. به هر حال با توجه به این‌که سه قطعنامه بی‌سابقه علیه کشور ما از جانب شورای امنیت صادر شده که به هر حال من فکر می‌کنم که در بلند‌مدت پیامدهای خیلی جدی را به همراه داشته باشد که بخشی از این را در وضعیت اقتصادی کشور می‌توانیم مشاهده کنیم و بخش‌های دیگر؛ امیدواریم که مذاکرات به سمتی پیش برود که این حق مسلم بتواند با هزینه کمتری با ما همراه باشد و به همراه مهم‌ترین عنصری که عرض کردم، یعنی عقلانیت به‌طور جدی دیده شود و شفافیت که به هر حال حق مسلم مردم کشور ما هست و مذاکراتی که صورت می‌گیرد، قطعاً باید رعایت شود.

خاویر سولانا، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نمایندگی کشورهای ۱+۵، یک فرصت دو هفته‌ای را برای هیات مذاکره‌کننده ایرانی تعیین کرده که پاسخ آری یا نه به بسته پیشنهادی بدهند. آیا در این زمینه، جبهه مشارکت سیاست مشخصی در این زمینه دارد؟

این بخشی از پیامد مذاکراتی است که علی‌القاعده در ژنو صورت گرفته است. ما هنوز بحثی راجع به آن نکردیم که در مقطع فعلی با توجه به مذاکراتی که صورت گرفته و توافقاتی که شده، گیرم که بتوانیم پاسخی را بدهیم، مخصوصاً پاسخ دو گزینه‌ای را که آره یا نه است، بدهد.

به هر حال ما روی این بحث خواهیم کرد. این نوع فرصت دادن و این نوع پاسخ داشتن هم بخشی از مساله‌ای است که ما تاکید می‌کردیم که در مذاکرات از طرف آمریکایی بیشتر باشد.