«نتایج انتخابات، تعیین‌کننده‌ی‌ آینده رابطه با آمریکا»

ایرج ادیب‌زاده

باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا روز شنبه در منطقه‌ی نورماندی فرانسه در آیین‌های بسیار گسترده شصت و پنجمین سالگرد پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم و ورود به ساحل نورماندی فرانسه شرکت کرد.

در مورد مراسم شصت ‌و پنجمین سالگرد پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم و نکات مهم کنفرانس مطبوعاتی روز شنبه آقای اوباما درباره‌ی ایران با آقای جمشید اسدی، استاد استراتژی اقتصاد و تحلیل‌گر سیاسی در پاریس گفت و گو کرده‌ام.

آقای اسدی، به نظر شما برپایی آیین‌های شصت و پنجمین سالگرد پیاده شدن سربازان متفقین در ساحل نورماندی چه درس و پیامی می‌دهد؟

این بزرگداشت که به شکل گسترده، از سوی رییس جمهور سارکوزی در فرانسه برگزار شده است با این قصد بوده که دست‌های مختلفی که از آن برکشیده شده، به مردم نشان داده شود. مثلاً نقش بسیار مهمی که آمریکا در مبارزه با فاشیسم و آزادی اروپا داشته است.

اوباما احتیاج دارد که تصویر دیگری از آمریکا به جهانیان عرضه بکند به خصوص بعد از سفری که به کشورهای اسلامی در منطقه داشت و سارکوزی به این احتیاج دارد که نشان دهد رابطه‌ی نزدیک و مناسبات بهترش با آمریکا در حقیقت مناسبات بهتری است با کشوری که برای آزادی‌خواهی و مبارزه با فاشیسم تا حد قربانی دادن پیش رفته است.

دکتر جمشید اسدی، استاد استراتژی‌ اقتصاد در دانشگاه‌های پاریس

مخاطبان عزیز شما مطلع هستند که آمریکا با اقیانوس بسیار بزرگی از اروپا جدا می‌شود. مستقیماً مورد حمله‌ی فاشیسم نبوده، بلکه ورود آمریکا به منطقه، ورود برای مبارزه با فاشیسم و آزادی‌خواهی بوده است. در عین حال فکر می‌کنم می‌خواستند از طریق این بزرگداشت به جهانیان نکاتی یادآور شوند.

به خصوص در شرایط کنونی و آن این است که بعد از جنگ سرد، مسأله‌ی آزادی و مبارزه با افراطی‌گری از مهم‌ترین مسایلی است. چون در عصر جهانی شدن هستیم به این نیاز داریم که کشورها فراتر از مرزهای خودشان در این مورد فعالیت بکنند. فکر می‌کنم در عین حال این نیز مسأله‌ی دیگری بود که قصد بود از آن درسی برکشیده و منتقل شود.

آقای اسدی، رییس جمهوری آمریکا و نیکلا سارکوزی بعد ز ظهر شنبه بعد از صرف نهار در محل استانداری شهر کان در نورماندی در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کردند. حتماً شما این کنفرانس را دیده‌اید. آقای اوباما در این کنفرانس به پرسش‌های گوناگون درباره‌ی همکاری آمریکا و اروپا، مسأله‌ی فلسطین و اسرائیل و مسایل دیگر اشاره کرد و به ویژه به مسأله‌ی پرونده‌ی هسته‌ای ایران رسید. در این کنفرانس از رییس جمهوری آمریکا پرسش‌های بسیاری درباره‌ی ایران شد که به گفته‌ی مفسران فرانسوی پیام صریح او به ایران توقف برنامه‌های غنی‌سازی و نشستن روی میز مذاکره بود. آقای اوباما همچنین گفت طی چند روزی که در پیش است ایران مرکز خبرهای دنیا خواهد بود. درباره‌ی همین گفته‌ی آقای اوباما از شما می‌پرسم.

حتماً مسأله به انتخابات ریاست جمهوری در ایران بازمی‌گردد. اما برای این‌که پیام و صحبت ایشان بهتر فهمیده و سنجیده شود اجازه می‌خواهم به دو نکته اشاره کنم؛ یکی گفته‌ی سارکوزی و دیگری گفته‌ی باراک اوباما که چند روز پیش از این نشست مطبوعاتی و بزرگداشت در فرانسه گفته بودند.

آقای اوباما وقتی در خاورمیانه حضور داشتند در یکی از سخنرانی‌های خودشان به طور صریح گفتند که مسأله‌ی پرونده‌ی هسته‌ای ایران، مسأله‌ای است که باید به سرعت حل شود. چون امروز پیشرفت پرونده‌ی هسته‌ای ایران به آنجا رسیده است که دیگر جامعه‌ی جهانی و به ویژه آمریکا نمی‌تواند ساکت باشد.

چند روز پیش در فرانسه هم سارکوزی اشاره‌ی مشابهی داشتند بر این مبنا که به ایران اخطار می‌کنیم اگر در مورد مسأله‌ی هسته‌ای پافشاری بکند و خواست جامعه‌ی جهانی را نپذیرد، بیش از پیش در سطح جهانی منفعل خواهد شد و این عواقب نگران کننده‌ای خواهد داشت.

یعنی صحبت‌های دو رییس جمهور نشان‌دهنده‌ی این مسأله است که مسأله‌ی پرونده‌ی هسته‌ای به غایت برای ایران اهمیت دارد و می‌خواهم بگویم که اگر انتخابات ریاست جمهوری در ایران در پیش نبود، ای بسا که جامعه‌ی جهانی به ویژه با ابتکار آمریکا و فرانسه اقدامات سختگیرانه‌تری در پیش می‌گرفتند.

چرا چنین می‌کردند؟ چون در عین حال می‌خواهند به جامعه‌ی جهانی این را بگویند که ما می‌خواهیم تمام فرصت‌ها را برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک به ایران بدهیم. راه حلی که به دور از خشونت، به دور از فشارهای اقتصادی و تحریم باشد.

برای این مساله منتظر نتایج ریاست جمهوری می‌شویم. اشاره‌ی آقای باراک اوباما در مورد این‌که در چند روز آینده چشم جهانیان به سوی ایرانیان است، درست به همین دلیل است. به گفته‌ی یکی از مقاله‌نویس‌های روزنامه واشنگتن پست، ۲۸ بار در دوره‌ی آقای احمدی‌نژاد و جورج بوش تماس‌هایی بین آمریکا و ایران بوده است.

اما به طور روشن امروز نه تنها جهانیان بلکه در خود ایران هم متوجه شده‌اند که جناحی که آقای احمدی‌نژاد نماینده‌ی آن است علاقه و اصراری برای حل مشکلات با آمریکا ندارد. این حتا مورد اشاره‌ی یکی از نامزدهای ریاست جمهوری آقای مهندس موسوی هم قرار گرفته است.

پس آقای باراک اوباما و آقای سارکوزی و دیگر جوامع، منتظر این هستند که نتایج انتخابات در ایران روشن شود. اگر جناحی در ایران برنده شود که میل به راه حلی با آمریکا و جامعه‌ی جهانی در مورد پرونده‌‌ی هسته‌ای دارند، مسأله‌ به صورت دیپلماتیک و بدون تحریم‌ها پیش خواهد رفت.

اما اگر چنین نباشد با توجه به اخطارهایی که روسای جمهوری دو کشور داده‌اند و این‌که مسأله‌ی هسته‌ای و اتمی ایران به جایی رسیده است که به نظر جامعه‌ی جهانی خطرناک می‌آید، آنگاه اگر رییس جمهور جدید هم میلی به حل مشکل پرونده‌ی هسته‌ای نداشته باشد، جامعه‌ی جهانی به ابتکار آمریکا و فرانسه به شدت عکس‌العمل نشان خواهد داد.