رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۸۹

جنگ اینترنتی خلیج فارس

عمار تاسائی

«خلیج همیشه فارس»، «خلیج تا ابد عربی» و ... اینها عنوان‌هایی است که از اختلافی عمیق پیرامون نام‌ خلیجی در جنوب کشور ایران حکایت می‌کند؛ خلیجی به‌نام خلیج فارس.

این اختلاف، گذشته‌ای پنجاه‌ساله دارد و آغاز آن به دوران به قدرت رسیدن جمال‌عبدالناصر، رهبر قوم‌گرای مصر برمی‌گردد.

از آن تاریخ تا به امروز، نام خلیج فارس، پیوسته ایران و کشورهای عربی را به موضع‌گیری و اعتراض علیه همدیگر واداشته است.

عبدالخالق الجنبی، مورخ عربستانی اظهار می‌دارد که از حیث تاریخی نام این خلیج، خلیج فارس است و گرچه در طول تاریخ با نام‌های مختلفی هم‌چون دریای جنوب، دریای کلدان و دریای بصره نیز نامیده شده، تنها مورخی که از آن به عنوان دریای عرب یاد کرده، استرابون، مورخ یونانی است که در قرن اول میلادی از وجود دریایی به نام دریای عرب سخن به میان آورده است؛ ولی به احتمال زیاد منظور او دریای سرخ بوده است و نه خلیج فارس.

اسم خلیج عربی از همان زمان قدرت‌گیری جمال‌عبدالناصر، توسط کشورهای عربی رواج یافت.

صاحب‌نظران بر این عقیده‌اند که ریشه‌ی اصلی این‌گونه اختلافات را باید در نگرانی ایرانیان نسبت به تهدیدهایی که هویت آنها را هدف قرار می‌دهد، جست‌وجو کرد.


تعداد گروه‌های ایرانی طرفدار خلیج فارس که در فیس بوک فعال هستند به بیش از هزار گروه می‌رسد

از سوی دیگر، جامعه‌ی عرب نیز نفوذ ایران در منطقه را بعد از سقوط رژیم صدام، تهدیدی علیه هویت خود تلقی می‌کند و هرگونه اذعان به فارس بودن خلیج جنوبی ایران را نوعی کمک به ایران برای بلعیدن منطقه به‌شمار می‌آورد.

نام خلیج فارس روی مدال

در سال ۲۰۰۴، ایران، نشریه نشنال جئوگرافی را به‌علت استفاده از نام خلیج عربی در کنارخلیج فارس، تحریم و از ورود گزارشگران آن به ایران جلوگیری کرد.

در ابتدای سال ۲۰۱۰، درج نام خلیج فارس روی مدال‌ها، منجر به لغو بازی‌های کشورهای مسلمان از سوی کمیته‌ی برگزارکننده شد که در ریاض، پایتخت عربستان سعودی مستقر شده بود. این بازی‌ها قرار بود در ایران برگزار شوند.

مقامات ایرانی نیز در مقابل اعلام کردند، از ورود شرکت‌های هواپیمایی که از اسم خلیج عربی استفاده می کنند، جلوگیری خواهند کرد.

غرفه‌ی مصر در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران امسال نیز به دلیل استفاده از عنوان خلیج عربی بسته شد.

این اختلاف، شکل و بعد دیگری خارج از روابط دیپلماتیک به خود گرفته و به دنیای مجازی اینترنت نیز راه یافته است. به‌نوعی که صفحات فیس‌بوک و سایت‌های مشابه، تبدیل به محلی برای این جنگ مجازی شده است؛ جنگی که گاه به شکل تبادل منطقی دلایل علمی، نظیر نقشه‌های قدیمی و برهان‌های تاریخی نمود می‌یابد و برخی اوقات نیز محلی برای تبادل فحاشی می‌شود.

هم‌اکنون چندین صفحه و گروه در فیس‌بوک وجود دارند که از فارس یا عربی بودن این خلیج حمایت می‌کنند.

«ما ایرانیان اجازه نخواهیم داد نام خلیج فارس را تغییر دهند»، یکی از گروه‌هایی است که به دفاع از هویت فارسی خلیج برخاسته و تعداد اعضای آن بیش یک‌صدهزارنفر است.

تعداد گروه‌های ایرانی طرفدار خلیج فارس که در فیس بوک فعال هستند به بیش از هزار گروه می‌رسد.

اعضای این گروه بزرگ معتقدند که این خلیج همیشه با نام فارسی شناخته شده است و نمی‌توان نام آن را تغییر داد.

به‌گفته‌ی آنها این عمل، نه تنها تجاوز و تعدی به ایران و ایرانیان است، بلکه به‌نوعی تحریف تاریخ و حقیقت به‌شمار می‌رود.

پرطرفدارترین گروه که خلیج عربی را عنوان خود کرده، بیش از ۵۰۰ عضو از نقاط مختلف جهان دارد.

تحقیر نژادی

اختلاف پیرامون نام خلیج فارس، با ورود کاربران اینترنتی از کشورهای عربی نظیر کویت، عربستان سعودی و حتی اردن که در طرف مقابل پان ایرانیست‌ها و ایرانیان هستند حرارت خاصی به‌خود گرفته است.

خلیج همیشه عربی نام گروهی در فیس‌بوک است که توسط شخصی به‌نام «عمر علی» اداره می‌شود.


پرطرفدارترین گروه که خلیج عربی را عنوان خود کرده، بیش از ۵۰۰ عضو از نقاط مختلف جهان دارد

وی خاطر نشان می‌کند که از حیث تاریخی، این خلیج، خلیج عربی بوده و نقشه‌های تاریخی زیادی وجود دارد که این واقعیت را روشن می‌کند. از سویی دیگر اکثر سواحل خلیج با کشورهای عربی هم‌جوار است پس باید آن را خلیج عربی بخوانیم.

اعضا و طرافداران این گروه‌ اکثراً از کشورهای همجوار ایران نظیر امارات، عربستان و کویت هستند.

بر اساس گفته‌ی مدیر گروه خلیج همیشه عربی، صفحه‌ی این گروه در اینترنت، چندین‌بار مورد حمله‌ی ایرانیان واقع شده است.

هم اکنون چند گروه نیز در فیس بوک، به طرفداری از خلیج عربی، به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عربی ساخته شده است.

گاه اما اختلاف نظر یادشده، از حالت گفت‌وگوی مودبانه خارج می‌شود و دو طرف شروع به تحقیر نژادی همدیگر می‌کنند: ایرانیان عرب‌ها را جاهل و بی‌فرهنگ می‌نامند. عرب‌ها نیز ایرانیان را آتش‌پرست و بی‌دین می‌خوانند. بدین‌ترتیب گاه با الفاظی ناخوشایند، در گردونه‌ای از جدال بی‌حاصل می‌چرخند.

سردرگمی عرب‌های خوزستان

به‌نظر می‌رسد دراین گیرودار، تنها عرب‌های خوزستان (اهواز) هستند که دچار سردرگمی شده و بین دو گروه متخاصم تقسیم شده‌اند.

گروه‌هایی هم‌چون «جبهه‌ی آزادی بخش اهواز» توسط کاربرانی اداره می‌شوند که جدایی‌طلب هستند و از عربی بودن خلیج حمایت می‌کنند.

در مقابل افرادی نیز هستند که در نظرسنجی‌های مختلف در صفحات دو گروه در فیس بوک شرکت می‌کنند و بحث خلیج فارس یا عربی را امری بیهوده تلقی می‌کنند.

آنها اصل ماجرا را زیر سئوال برده و از فرصت به‌دست آمده جهت تظلم‌خواهی استفاده می‌کنند.

آنها با طرح لزوم تغییر نام‌های شهرهای استان خوزستان از عربی به فارسی، هم‌وطنان پروپاقرص و تندروی خلیج همیشه فارس را مورد خطاب قرار می‌دهند که چرا هنگامی که بحث تغییر نام خلیج فارس این‌چنین واکنش آنها را برمی‌انگیزد، نسبت به تغییر نام شهرها و روستاهای هم‌وطنان عرب خود سکوت اختیار می‌کنند.

ضحی حاتمی، از کاربران فیس بوک و از عرب‌های خوزستان، عقیده دارد که ایرانی‌ها و هم‌وطنان او نسبت به‌نام خلیج فارس حساس هستند، اما هیچ‌کس تاکنون به تغییر نام‌های عربی شهرها و روستاهای خوزستان به فارسی واکنشی نشان نداده و سخنی به میان نیاورده است.

خرمشهر، آبادان، سوسنگرد و غیره روزی با نام‌های عربی‌ای چون محمره، عبادان و خفاجیه، حتی در مکاتبات اداری و رسمی دولتی خوانده می‌شدند، اما در دوره‌ی رضاشاه پهلوی، تمامی این نام‌ها تغییر یافت بدون این که کسی اعتراضی کند.

نظرسنجی‌های اینترنتی

تارنما‌های نظرسنجی نیز از فرصت استفاده کرده و فارسی یا عربی بودن خلیج را به رأی‌گیری گذاشته‌اند تا این اختلاف با آمار و ارقام نیز تعریف شود.

تارنمای «پرشین اور اربیان گلف» این موضوع را به نظرسنجی گذاشته است.

طبق آمار این سایت تاکنون بیش از نیم‌میلیون نفر در این رای‌گیری شرکت کرده‌اند.

این نظرسنجی نشان می‌دهد که ۷۰ درصد کاربران به فارسی بودن خلیج اعتقاد دارند. مخالفان نام خلیج فارس، نظرسنجی فوق را جعلی و آن را ساخته و پرداخته‌ی ایرانیان متعصب می‌دانند.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

بسیاری از کاربران ایرانی فیس بوک که در دفاع از نام خلیج فارس برخاسته اند جوان هستند و در زمان رضا شاه نزیسته اند تا به مخالفت با تغییر نام ها برخیزند. و شاید بسیاری اصلا اطلاعی از تغییر نام ها ندارند.
این مسایل دلیل قابل قبولی برای حمایت عرب های جنوب ایران از کشورهای همسایه برای کاربرد نام جعلی برای خلیج فارس نیست.

-- بدون نام ، Jul 15, 2010 در ساعت 03:15 PM

خلیج پارس همیشه خلیج پارس است هیچ گاه نمی شود تاریخ را تحریف کرد بالاخره گندش در می آید اما متاسفانه در ایران عده ای عرب اصل به مقامات بالای حکومتی در ایران رسیده اند و به نام اسلام خیلی از اسامی اصیل پارسی را با عربی عوض کرده اند مثل اسم خیابانها تسلیحات ساخته شده و حتی شیر خورشید را که هلال احمر کردند ولی الان مردم ایران دراند می گویند خدماتی که رضاشاه به ایران کرد در 200 سال اخیر کسی نتوانسته به ایران بکند

-- سام ، Jul 15, 2010 در ساعت 03:15 PM

این داستان نامه فرستادن به گوگل و غیره برای به کار بردن «خلیج فارس» و کلا این دغدغه یکی از مضحک‌ترین پدیده‌های اینترنت ایرانی است. خود مملکت را دارند تکه تکه می‌کنند و ثروت‌هایش را هدر می‌دهند، اقتصاد و محیط زیستش را نابود می‌کنند...ملت و جوانانش را به زور تجاوز و کشتار اسیر و گروگان گرفته‌اند. اون وقت یک عده تنها دغدغه‌شان این است که در فرنگ، از ما بهترون به این خلیج چه می‌گویند. خلیج فارس یا خلیج عربی. که اگر دومی را بگویند به رگ غیرتمان بر بخورد و اگر اولی باد به غبغب بیندازیم و خوش‌خوشانمان شود. دیگر بهتر از این نمی‌توان اخته بودن و ناتوانی را نشان داد.

-- حامد ، Jul 15, 2010 در ساعت 03:15 PM

جناب حامد عزيز
دليلي ندارد چون كشور را غارت مي كنند به دفاع از خود و هويت خود نپردازيم.اتفاقا با روشن شدن غيرت ايراني و دفاع از هويت خود شاهد انقلاب سبز در ايران بوديم،كه لقمه هاي بزرگ را در گلوي حكومت به زحمت انداخت و نام ايران و ايراني را نيز در عرصه جهاني اعتبار بخشيد.متاسفانه اگر ما حكومت مردمي داشيم و روابط حسنه اي با كشورهاي مختلف بر قرار مي كرديم امروز به چنين وضعيتي دچار نمي شديم كه بخواهيم از اسم چند هزار ساله خود دفاع كنيم.و اين كشورهاي عربي نيز براي ما شاخ نمي شدند.اما ما به آينده اميدواريم و ملت صلح طلب ايران در عين دفاع از خاك خود و هويت خود دست دوستي به طرف تمام مردم جهان و اعراب دراز خواهد كرد.

-- پويا ، Jul 15, 2010 در ساعت 03:15 PM

اقتدار طلبی ناسیونالیسم عربی جمال عبدلناصر بعد از شکست بزرگ اعراب از اسراییل در جنگ ٦ روزه تابستان ١٩٦٧ به پایان رسید. تکرار این زیاده طلبی های ناسیونالیستی در ١٩٨٠توسط صدام حسین (قادسیه صدام ) فاجعه امروزی عراق را شکل داده که پایان آنهم قابل پیش بینی نیست . کاش اعراب بجای تلاش برای عوض کردن نام خلیج پارس و یا دیگر رودخانه ها و استانها و شهرهای ایران، کمی در باره تجربیات تاریخی خویش اندیشه کنند. دوران دخل و تصرف در خاورمیانه با شیوه های سعد ابن ابی وقاص گذشته است.

-- homayoun ، Jul 16, 2010 در ساعت 03:15 PM

چرا این همه دغدغه ی فکری؟ مگر "عربی" چه عیبی دارد؟ مگر از محمد گرفته تا علی و 11 امام بعدیش و بعد امامزاده ها، و از همه ی مهمتر همه ی سیدهای آخوندِ عباسیاه، شالِ سبز به کمر ها عرب نیستند؟ اصلا مگرهمه ی سیدهای ایرانی که این لقب را با افتخار جلوی اسمشان در شناسنامه شان دارند، از آخوند و غیر آخوند گرفته، و به آن افتخار هم می کنند و نانِ شرعی و غیر شرعی خمس را هم می خورند و هم جامعه و هم خودشان آن را مقدس می دانند، عرب نیستند؟ اصلا مگر نماز را به عربی نمی خوانیم؟ پس بیائیم این همه از عرب و عربی بدنگوئیم. معصیت دارد. مگر به گوش مرده مان به زبان عربی خداحافظی نمی خوانیم. بیائیم برای جلوگیری از غضب الاهی، بیائیم برای جریحه دار نکردن قلب دوازده امام و چهارده معصوم و همه ی امامزاده ها و سیدها، مثل سید علی خامنه ای وسید ابراهیم نبوی و سید علی صالحی صلواتی به زبان عربی بدهیم و نام خلیج را خلیج عربی قبول کنیم تا در آن دنیا شفاعت این عرب ها را برای نرفتن به جهنم و رفتن به بهشت را برای خودمان بخریم. چیزی مثل رشوه دادن به آن ها. الهم صل علی محمد و آل محمد و همه ی سیدهای دیروز و امروز.
من السید کل شیء حی.
ایرانی خالص پارسی، سید جعفرِ امامیِ موسویِ نجفیِ میاندوآبی.

-- میاندوآبی ، Jul 16, 2010 در ساعت 03:15 PM

من عرب نیستم ولی خداییش خلیجی که پای هیچ فارس به ساحلش نرسیده و اکثر ساحل نشیناش عربن
خب معلومه اسمش باید خلیج عربی باشه

-- رضا از لرستان ، Jul 16, 2010 در ساعت 03:15 PM

با حامد موافقم و بیاد داستان زیر میافتم(گلاب بروتون):

در گذشته های دور پادشاهی بیگانه بر سرزمین مادری مسلط شد. او بد خواه و در عین حال زیرک بود. و وزیری داشت از خودش بسی بد خواه
تر و زیرک تر. به او امر كردكه راهی بیاب تا بر روح و جان این مردمان مسلط شوم بدون آنكه بفهمند و اعتراضی بكنند. وزیر تفكری كرد و
طوماری بنبشت و به جارچیان داد تا در سراسر شهرها و دیهات ها بخوانند. قوانین جدید اعتقاد به دین قدیم و سواد آموزی را غیر قانونی اعلام
كرد. و مالیاتها را به سه برابر افزایش داد. شب زفاف عروس از آن شاه بود و ارزش جان مردمان به اندازه چهارپایان كشور همسایه كه موطن
اصلی شاه بود اعلام شد. هر گونه اعتراض و مخالفت با این قوانین مجازات مرگ داشت و در نهایت طبق این قوانین گوزیدن هم ممنوع اعلام
.شد
پادشاه گفت: ای وزیر این همه فشار آنان را به شورش وا خواهد . وزیر گفت: نگران نباشید اعلیحضرت. به بند گوزیدن دقت نفرمودید. همان
.سوپاپ اطمینانیست كه انرژی اعتراضشان را خالی كنند
و چنین شد كه وزیر گفت. مردم لب به اعتراض گشودند كه این ظلمی آشكار است. این طبیعی است كه پادشاه بخواهد مردم را به دین خودش
در آورد و یا سواد خواندن آنان را بگیرد. همچنین افزایش مالیات همیشه مطلوب شاهان بوده و مالكیت در شب زفاف هم رسمی قدیمیست. و بی
ارزش بودن جان ما در مقابل جان مردمان همسایه هم از وطن پرستی شاه است اما دیگر منع گوزیدن خیلی زور است. و تازه مگر پادشاه می
تواند در تمام مستراح های این سرزمین نگهبان بگمارد. آنان كه باسواد تر بودند داد سخن دادند كه تازه جانم خالی نمودن باد روده برای سلامت
مفید است و هیچ قبحی در آن نیست. و اینان متحجرانی بیش نیستند كه سرشان را در تنبان خلایق فرو می كنند. با كلی كیف به خاطر این تفسیر
علمی و كلمه متحجر سر تكان می دادند و خودشان را روشنفكر می نامیدند. وگفتند تازه مگر خود شاه نمی گوزد. جک های بسیاری ساختند در
مورد شاه كه از فرط نگوزیدن تركیده, یا برای كنترل بر روده اش چوب پنبه به ماتحتش فرو كرده, یا مثل سگ بو كشان دماغش را به سوراخ
كون مردم می چسباند واینها را برای هم اس ام اس كردندو كلی خندیدند.نگهبانان حكومت در سراسر سرزمین پخش شدند تا اجرای قوانین را
تضمین كنند. هر از چند گاهی بی خبر به مستراح ها یورش می بردند و افراد گوزو را دستگیر می كردند و به منكرات می بردند. اما مردم
همچنان به گوزیدن در خفا ادامه می دادند و این صداهای بویناک روده شان را اعتراضی عظیم به حكومت می دانستند. مردم به صحراها می رفتند و می گوزیدند. در كوچه های شهر نگاهی به این ور و آنور می انداختند و پیفی می دادند. حتی مهمانی های زیر زمینی می گرفتند لوبیا میخوردند و گروپ گوز راه می نداختند. بعد از مدتی دیگر كسی آن ماجرای منع سواد و دین اجباری وكاپیتولاسیون و عروس دزدی و مالیات را به
خاطر نیاورد و همگان سعی كردند از این آخرین حق بدیهی خوشان دفاع كنند. و در همین احوال پادشاه و وزیرش در قصر قهقهه سر می دادند
كه چه زیركانه مردمان را در بخارات اسیدی خودشان غرق كرده و همگان را گوزو كرده اند

-- بدون نام ، Jul 16, 2010 در ساعت 03:15 PM

بله درست است. در جامعه ای که اسامی محمود و علی و محمد و عباس و ... خیلی معمول است که نباید به نام خلیج عربی اعتراض داشته باشد.

-- مینوچهر ، Jul 16, 2010 در ساعت 03:15 PM

در زمان رضاشاه نام‌های پارسی و قدیمی شهرهای خوزستان را به آن‌ها برگرداندند. چرا نویسنده این نوشتار به عربی کردن نام‌های خوزستان که پیش از رضاشاه رخ داده بود اعتراض نمی‌کند؟! نوشته‌ای بود یک‌جانبه با تعصب عربی و برای گنجاندن قوم‌گرایی عربی در لابلای ظاهری «بی طرفانه».

-- ایران ، Jul 17, 2010 در ساعت 03:15 PM

بوی سوختگی بدن مردگان آشویتس به مشام میرسد. آقایان وقت آن گذشته که چنین حرفها را بزنید. ببیند نازی ها و هیتلر که از تمامی شما باهوش تر بودند و به قول خودشان نژاد آریائی اصیل بودند و نه نژاد پست آریائی آنطور که به ایرانی ها میگفتند، کجا هستند و سرانجامشان چه شد، چه بخواهید و چه نخواهید ایران کشوری با ملیت های متعدد است و عربها جزئی از آنها هستند و روزی می رسد که اسامی عربی شهرها و روستاهای خوزستان یا عربستان برگردانده میشود. چون حقایق را نمیتوان تغییر داد. در شمن اگر طرز فکر شما این چنین محدود است چرا از احمدی نژاد خرده میگیرید یا شما همانند او هستید منتها با کراوات و کت و شلوار!!

-- عرب ایران ، Jul 17, 2010 در ساعت 03:15 PM

دوست عزيز عرب ايراني
اينکه همه مردم ايران از هر قومي حق مساوي بايد داشته باشند حرفي نيست و انسانيت را بايد ملاک قرار داد.اما شما که از واژه عربستان ايران به جاي خوزستان استفاده مي کنيد دچار تعصب نشده ايد؟خوب اشکالي ندارد برخي شهرهاي عرب نشين به اسم عربي خوانده شود ولي اينکه خوزستان که شامل اقوام مختلف عرب-بختياري و فارس هستند را عربستان بناميد چه معني دارد؟

-- انسان ، Jul 18, 2010 در ساعت 03:15 PM

دوست عزیز شما یا نمی دانید یا خود را به نادانی می زنید، تا حقوق مردم عرب مظلوم و ستمدیده ی ایران را پایمال کنید. اولا عربستان اسمی است که ایرانیها به این استان اطلاق کردند و همانطور که ملاحظه مینمائید پسوند ستان فارسی است و حتی در ابتدای حکمرانی رضاشاه عربستان خوانده میشد، ثانیا شهرهای بختیاری ها و باقی مردم خوزستان سر جای خود است و کسی ادعای ندارد که آنها را تغییر دهد. ولی سوال من این است چرا ما باید به شهرهای که سالها با نام عربی میشناختیم، یک شبه نام فارسی اطلاق کنیم با تمام احترامی که به زبان شیرین فارسی دارم ولی اسم اسم است و نمیشود تغییرش داد.

-- عرب ایران ، Jul 19, 2010 در ساعت 03:15 PM

کاربر اول که زحمت کشیده نظر داده اونهم بدون اسم . بهتره بجای این ترش کردنت فکری به حال حذف واژه های عربی از اظهار نظرت بکنی .

-- آزاده ، Aug 2, 2010 در ساعت 03:15 PM