نهادی نوین برای توانمندی زنان جهان

پانته‌آ بهرامی

زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و با وجود پیشرفت‌های تکنولوژی و زیست در دنیای مدرن، هنوز هم ۷۰ درصد فقرا و ۶۷ درصد بی‌سوادهای جهان را زنان تشکیل می‌دهند و تنها ۱۷درصد از نمایندگان پارلمان‌های دنیا زن هستند.سازمان ملل متحد روز دوم ژوییه ساختارجدیدی را برای توانمندی زنان به‌نام سازمان زنان ملل متحد به‌تصویب رساند.

به این ترتیب یک نهاد مستقل سازمان ملل متحد، امور برابری حقوق زنان در کشورهای عضو را رهبری خواهد کرد. همه‌ی ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل به تاسیس این نهاد جهانی رای مثبت داده‌اند و قرار است از آغاز سال ۲۰۱۱ فعالیت‌های خود را شروع کند.

این نهاد نوین زنان در سازمان ملل، از به هم پیوستن چهار مرکزی که از پیش در سازمان ملل وجود داشته و فعالیت می کرده تشکیل خواهد شد که از تشکیل نخستین نهاد تا به امروز ۶۴ سال می گذرد. این نهادها عبارتند از:

نهاد نوین زنان در سازمان ملل

- دفتر پیشرفت زنان که در سال ۱۹۴۶ تشکیل شده بود.

- دفتر ویژه‌ی مشاوره‌ی مسائل جنسیتی که در سال ۱۹۹۷ تشکیل شده بود.

- موسسه‌ی بین‌المللی پژوهشی و آموزشی که در سال ۱۹۷۶ به‌وجود آمد و پیشنهاد آن توسط ایران در کنفرانس مکزیک به‌تصویب رسید.

- صندوق توسعه‌ی سازمان ملل برای زنان که در سال ۱۹۷۶گشایش یافت.

ضرورت تشکیل نهاد جدید چه بوده است؟

الهه امانی، فعال حقوق زنان بر این باور است که همه‌ی چهار نهاد یاد شده هیچ دسترسی به مراکز تصمیم‌گیری و سیاستگذاری نداشتند. این گسیختگی باعث عدم تمرکز روی مسائل عاجل زنان می‌شد.

بودجه و دفتر نهاد جدید

مرکز سازمان زنان ملل متحد، در نیویورک خواهد بود. در مورد بودجه‌ی این نهاد الهه امانی می‌گوید: این مرکز، چهار دفتر منطقه‌ای در آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا خواهد داشت و در۸۰ کشوری که صندوق توسعه‌ی سازمان ملل برای زنان در آن شعبه دارد نیز دفتری خواهد داشت.این مرکز سالی ۱۲۵ میلیون دلار بودجه خواهد داشت و تخمین زده می‌شود ۳۷۵ میلیون دلار هم برای ابتدای کار نیاز دارد.

آیا این نهاد در ایران نیز دفتر خواهد داشت؟

باید دید با شرایط و محدودیت‌هایی که در ایران وجود دارد و با توجه به نقض حقوق بشر و نقض آزادی‌های دمکراتیک، مسئله وجود یک دفتر برای چنین نهادی در آنجا چگونه خواهد بود. احتمالاً یا در آسیای شرقی و یا آسیای جنوبی این نهاد دفتر خواهد داشت.

نقش سازمان‌های غیر دولتی زنان

نکته‌ی مهم در این کوشش جهانی آن است که نه تنها دولت‌ها در این نهاد جدید شرکت کنند بلکه سازمان‌های غیر دولتی و جنبش‌های زنان نیز در آن مشارکت خواهند داشت.الهه امانی فعال حقوق زنان می‌افزاید: «ایده‌ی دیگر آن است که سازمان‌های غیر دولتی را تشویق کنند که با نهادهای دولتی در زمینه‌ی بهبود مسائل زنان همکاری کنند. البته در کشورهایی مثل دیکتاتوری ایران، پاکستان و یا افغانستان این چالش مشکلی است که ریشه‌ی آن در ساختار سیاسی آنها و عدم وجود آزادی‌های دمکراتیک است.

زنان ایرانی در داخل و خارج کشور بایستی جایگاه خود را در نهاد جدید بیابند و بتوانند صدای چالش‌های زنان ایران را به گوش جهانیان برسانند. به هرحال کاری طولانی در پیش است.»وی ادامه می‌دهد: «در نهاد جدید نقش سازمان‌های غیر دولتی بسیار پررنگ‌تر از گذشته خواهد بود.»

اهداف و برنامه

تمرکز سازمان زنان ملل متحد، روی سیاستگذاری و توانمندی زنان برای از بین بردن نابرابری‌های جنسیتی کار خواهد کرد. به عبارتی دیگر، این نهاد رسمی برای برابرسازی جنسیتی و توانمندسازی زنان کار خواهد کرد.
الهه امانی، فعال حقوق زنان بر این باور است که نهادهای موجود زنان تاکنون تنها در زیر چتر نهادهای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل کار می‌کردند.

مثلاً رابطه‌ای با مسئله‌ی حقوق بشردر این نهادها موجود نبود. در نهاد نوین زنان این مسئله در نظر گرفته شده است. وی ادامه می‌دهد: «من به‌عنوان فردی که در سازمان غیر دولتی زنان در آمریکا فعالیت دارم، خود در روند شکل‌گیری این نهاد نوین از سال ۲۰۰۶ درگیر بوده‌ام و از تصویب آن استقبال کردم.»

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات دقیق‌تر می‌توانند به فایل صوتی ابتدای یادداشت مراجعه کنند.