تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۸۸ • چاپ کنید    
استراتژی‌های دخالت، یا تجربه‌هایی از تعاونی‌های زنان در جهان

قدرت زنان، استقلال فردی و تعاون گروهی

نیلوفر .الف

امروزه نقش تعيين کننده نيروی انسانی در توسعه کشورها از نظر کسی پنهان نیست. از میان عوامل توليد برای توسعه يعنی منابع طبيعی، نيروی انسانی، سرمايه، مديريت و تکنولوژی اين نيروی انسانی است که سهم اصلی را بر عهده دارد.

تحولات چشم‌گير در دو دهه اخير در جهان باعث گرديده که کاهش نابرابری‌های جنسيتی جزء جدايی‌ناپذير فرآيند توسعه محسوب گردد؛ و يکی از مهم‌ترين اين تحولات، تغيير در ديدگاه نسبت به زنان می‌باشد.

در سال‌های اخير بحث‌های فراوانی پیرامون ضرورت حضور زنان در جامعه مطرح شده است. بی‌ترديد تعاونی‌های زنان بستر مناسبی است که به دور از تبعيض و با رعايت برابری اعضاء و در پرتو فرهنگ مشارکت عمومی برای اشتغال شايسته زنان تشکيل گرديده؛ و از طريق اين تعاونی‌ها مشارکت فعال‌تر آنان در فعاليت‌های توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فراهم شده و تحقق عدالت اجتماعی سرعت می‌يابد. تجربه‌های زنان سایر کشورها در این زمینه نیز بسیار راه‌گشاست .

اما نام‌دارترین زن در این زمینه اهل کنیاست. کمیته جایزه صلح نوبل در نروژ در سال ۲۰۰۴ زنی را از کنیا برگزید که به گفته این کمیته در برابر رژیم سابق کنیا با جسارت و شجاعت تمام ایستاد و سخن گفت.

در حالی که در سال ۲۰۰۳ این کمیته برای اولین بار شیرین عبادی را از آسیا و از کشور ایران برای این جایزه برگزیده بود در سال ۲۰۰۴ نیز این جایزه برای بار اول به زنی از قاره آفریقا به نام ونگاری ماتهایی تعلق می‌گرفت.

ونگاری ماتهایی قبل از این‌که یکی از برندگان جایزه صلح نوبل محسوب شود، یک زن موفق در برقراری یک تعاونی برای توان‌مندسازی زنان کشورش، کنیا است.

بیشتر زندگی وی صرف مبارزه بر علیه هر گونه تخریب جنگل در کشور خود شده است. در سال ۱۹۷۷ ونگاری بنیادی به نام کمربند سبز؛ که اغلب نیز از زنان فقیر روستاهای حومه‌ای تشکیل شده بود، ایجاد کرد.

هدف او از این کار کمک به این زنان با پرداخت حقوقی به آن‌ها برای کاشتن درخت در دهکده‌هایشان بود. او این کار را ابتدا با سرمایه خود انجام می‌داد اما مدتی بعد این کار را با سرمایه‌های اهدایی سازمان‌های دیگر از قبیل سازمان ملل متحد ادامه داد.


ونگاری ماتهایی میان هم‌زیستی اجتماعی زنان و حفاظت از محیط زیست رابطه‌ی اقتصادی جذابی برقرار می‌کرد.

با این کار او هم زنان محروم مناطق روستایی را توان‌مند ساخت و اهمیت محیط زیست را برای آن‌ها روشن کرد و هم محیط زیست کشورش را غنی ساخت. برای ونگاری حفاظت از محیط زیست و حمایت از زنان همواره با یکدیگر در رابطه بوده است.

همه آن ۳۰ میلیون درخت توسط حدود ۱۰۰ میلیون زن در کنیا کاشته شده است و خود ماتهایی نیز به‌عنوان بانوی درخت شناخته می‌شود. بنیاد کمربند سبز او اینک در سراسر دنیا تبدیل به یک الگو شده است.

اما در مکزیک نیز حضور زنان در بخش تعاونی به توان‌مندسازی آن‌ها کمک کرده است. از جمله نمونه‌های موفق آن می‌توان به تعاونی «زنان دنیای جدید» اشاره کرد.

زنان مکزیک مدت‌ها از وقت و عمر خود را صرف انتظار برای بازگشت همسران‌شان از آمریکا نمودند. مردانی که برای کار به آمریکا مهاجرت می‌کردند و سال‌ها طول می‌کشید تا باز گردند.


مهم‌ترين شاخص برای توسعه فعاليت زنان، مشارکت آنان در تصميم‌گيری است. و تعاون اين امکان را به بهترین شکل فراهم می‌آورد

در این میان اما برخی از زنان مکزیکی نیز برای گذراندن زندگی خود و تأمین آینده فرزندانشان، تعاونی‌ای متشکل از زنان روستایی صنعت‌گر تشکیل دادند. آن‌ها صنعت جواهرسازی را در پیش گرفتند و در مغازه‌های جواهرفروشی به سختی مشغول به کار و فعالیت شدند و کیفیت حرفه‌ای و خلاق جواهرسازی خود را روزبه‌روز بالاتر بردند.

اکنون زنان این تعاونی و افرادی که در این تعاونی تعلیم دیده‌اند شادمان هستند از این‌که می‌توانند الگویی برای زنان دیگر باشند تا راه موفقیت را به آن‌ها نشان دهند. امروز دیگر زنان روستایی مکزیک دارای تخصص جواهرسازی هستند.

در تایلند نیز زنان تجربه تشکیل تعاونی‌های ویژه خود را دارند. از جمله این تجربه‌های موفق تعاونی زنان تولیدکننده شیر است. این تعاونی که تحت نظارت دولت تایلند آغاز به کار کرده است بر لزوم تولید شیر با کیفیت بالا تأکید دارد.

در طول دوره‌هایی که در این تعاونی برای زنان تشکیل می‌شد لزوم پاکیزگی شیر محور اصلی آموزش به زنان بوده است تا با بهبود کیفیت کار خود جنبه‌های اقتصادی کارشان را نیز بهبود بخشند.

«یک زندگی نو ببافید»؛ این عنوان تعاونی موفق زنانه‌ای است در هندوستان. تعاونی‌ای که تلاش دارد به زنان این کشور در جهت بهبود شرابط زندگی‌شان، در بافتن فرش و فروش آن کمک کند. اما نکته جالب توجه این تعاونی در این است که قابلیت درآمدسازی آن بالاست و این خود عاملی برای جذب هر چه بیشتر زنان به آن است.

زنانی که اکنون نه تنها بیش از مقدار اندک در آمد قبلی خود در آمد دارند بل‌که اعتمادبه‌نفس و مسئولیت‌پذیری آن‌ها نیز بالا رفته است.

هم‌چنین به‌دلیل لزوم فرمان‌برداری زنان از مردان و حتی پسران خود در خانواده، برخی از زنان حاضر در این تعاونی همه درآمد خود را به خانه نمی‌برند تا مبادا صرف خرید مشروبات الکلی و سیگار شود.

برای باقی‌مانده درآمدشان نیز این زنان پس از این‌که فرش‌های بافته‌ی دستشان به‌فروش رسید از جانب گردانندگان تعاونی تشویق می‌شوند تا بخشی از سرمایه خود را به‌عنوان پس‌انداز در بانک ذخیره کنند.

به یاد داشته باشیم که مهم‌ترين شاخص برای توسعه فعاليت زنان، مشارکت آنان در تصميم‌گيری است. و تعاون اين امکان را به بهترین شکل فراهم می‌آورد.


منابع:

۱- ترویج و توسعه مشارکت زنان در بخش تعاون؛ نازنین ورامینی/ سایت وزارت تعاون

۲- بانوی درخت ؛ نگاهی بر زندگی و فعالیتهای ونگاری ماتهایی؛ نیلوفر انسان / روزنامه سرمایه

۳- indiatogether.org

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)