کوتاه: چند کلمه، يک لبخند

رامتین کریمی

مجموعه‌ای از کاریکلماتورهای عباس گلکار در قالب یک کتاب منتشر شد. این کتاب با عنوان «ماه نگران زمین است» با طرح‌های مسعود ضیایی زردخشویی توسط نشر نگیما در اردیبهشت ماه سال ۸۶ منتشر شده، و در سال ۸۸ به چاپ دوم رسیده است.

کاریکلماتور نوشته‌های کوتاهی، در قالب چند کلمه و یا یک جمله است که پایه‌گذار آن پرویز شاپور، طنزنویس برجسته‌ی معاصر است. عمر کاریکلماتور به عنوان یک نوع ادبی مستقل به چند دهه می‌رسد. جالب است بدانید که کلمه‌ی «کاریکلماتور» توسط احمد شاملو و با ترکیب واژه‌های کلمه و کاریکاتور، برای نوشته‌های کوتاه پرویز شاپور انتخاب شد و بعد از آن این ژانر ادبی با هویتی مستقل از شعر، داستان و طنز مطبوعاتی ادامه پیدا کرد.
پیش از این هشت مجموعه از کاریکلماتورهای شاپور متشر شده است که انتشارات مروارید در سال ۸۵ تمامی آن‌ها را در قالب یک کتاب و با نام «قلبم را با قلبت میزان می‌کنم» منتشر کرده است.

بعد از پرویز شاپور اولین کتابی که در حوزه‌ی کاریکلماتور منتشر شده است، همین کتاب «ماه نگران زمین است» نوشته‌ی عباس گلکار است.

عباس گلکار ادامه دهنده‌ی خلف پرویز شاپور است و از سال ۸۳ نوشته‌های او به صورت مرتب در ماه‌نامه‌ی گل آقا و با عنوان «گلکاریکلماتور» چاپ می‌شود.

عمران صلاحی در یکی از شماره‌های گل‌آقا می‌نویسد: «عباس گلکار که کاریکلماتور می‌نویسد سعی دارد در همین قالب دست به نوآوری‌هایی بزند و کم و بیش موفق است. او گاهی کاریکلماتورهایش را به صورت شعر در می‌آورد. من تصور می‌کنم او ظرفیت‌های بیشتری برای نوآوری داشته باشد.»

کاریکلماتورهای گلکار را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته‌ی اول آن‌هایی است که عنصر شاعرانه‌گی آن‌ها غالب است: «ای کاش آینه حافظه داشت» و یا «شبگرد، درجا هم که قدم بزند به سپیده می رسد»؛ و دسته‌ی دوم آن‌هایی است که برجسته‌ترین خصوصیت‌شان طنز است: «آدامس اسوه‌ی مقاومت است» و یا «وقتی به خط فقر نگاه می‌کنم، کلاهم می افتد».

عباس گلکار دارای مدرک لیسانس زبان و ادبیات فارسی است و تمام تجربه و خلاقیتش را روی کاریکلماتور متمرکز کرده است. برای اشاره به دیگر فعالیت‌های مطبوعاتی گلکار لازم است یادآوری کنم که روزنامه‌ی سراسری آینده نو یک ستون ثابت به کاریکلماتورهای عباس گلکار اختصاص داده بود که متأسفانه چندی پیش این روزنامه به تعطیلی کشیده شد.

او اکنون، و پس از چاپ کتاب اولش باید با وسواس بیشتری به کار ادامه دهد، که در آینده شاهد پیشرفت کاریکلماتورهایش باشیم؛ چرا که پس از چاپ کتاب زمینه برای رهایی از کارهای قبلی و فراروی از آن‌ها به وجود می‌آید.

شناسنامه‌ی کتاب:
ماه نگران زمین است / عباس گلکار / مسعود ضیایی (طراح) / نشر نگیما / چاپ دوم / ۱۳۸۸