آخرین جلسه دولت ازهاری

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

استعفا در آخرین جلسه دولت ازهاری

آخرین جلسه دولت ارتشبد ازهاری تشکیل شد. در این جلسه که به دنبال کشته شدن کامران نجات‌اللهی، استاد دانشگاه صورت گرفته بود، دکتر شمس‌الدین مفیدی، وزیر علوم به هنگام تشکیل هیأت دولت به کشته شدن وی اعتراض کرد.

وی که تصمیم به استعفا داشت موجب شد آخرین جلسه کابینه ازهاری همراه با تشنج و بی‌نظمی همراه باشد. ارتشبد ازهاری از دو روز قبل اعلام کرد که به دلیل مشکلات جسمی و بیماری نیاز به استراحت دارد و توانایی اداره کشور را ندارد.

لازم به یادآوری است که استعفای ازهاری هم‌زمان با پذیرش نخست وزیری توسط شاهپور بختیار انجام شد.

ارتشبد ازهاری به همراه دو تن از مقامات ارتش آمریکا

مردم در صف‌های نان، علیه شاه شعار می‌دهند

رادیو تلویزیون ملی ایران که در حال حاضر توسط نظامیان اداره می‌شود اعلام کرد کمبود مواد غذایی و سوختی در هفته گذشته شدت یافته است. هفته‌نامه ایرانشهر در این مورد نوشت:

«علی‌رغم ادعای رادیو نظامی، کمبود مواد غذایی و سوخت آن‌قدرها شدید نبوده و مردم تا آنجا که بتوانند از طریق صرفه‌جویی و رعایت حال یکدیگر، آن را تحمل می‌کنند. روز جمعه یک خبرنگار، در تهران در ساعات قبل از ظهر از حدود ۱۵ نانوایی بازدید کرد و گزارش داد که اگرچه در برابر آن‌ها صف خریداران دیده شده، کمبود چندان محسوس نیست و مردم خرید نان خود را به حداقل رسانیده‌اند.»

در ادامه آمده است: «نانواها خود را متعهد می‌بینند مادام که آرد در اختیار داشته باشند، از هر نوع سوخت ممکن استفاده کنند و نان در اختیار مردم بگذارند. یک نانوای محل گفت اگر سوخت دیگری در اختیار نداشته باشد از درخت خیابان استفاده خواهد کرد.»

در ادامه‌ی گزارش «ایرانشهر» آمده است: «آیت‌الله طالقانی در این روز از چندین مغازه ارزاق عمومی و فروش نفت دیدن کرد و به مردم توصیه نمود که تا حد امکان در مصرف خود صرفه‌جویی کنند تا کمبود به دیگران فشار نیاورد. از مشهد گزارش رسید در صف‌های طولانی که تشکیل می‌شود مردم مرتباً شعار ضد شاه می‌دهند. احزاب مخالف، رژیم را مسوول کمبود سوخت و مواد نفتی دانستند و با توجه به ذخیره چند ماهه مواد سوختی دولت را به خاطر این عمل عمدی محکوم کردند.»

لازم به یادآوری است علت کمبود سوخت کشور اعتصاب در صنعت نفت است. دولت ماه‌هاست تلاش کرد تا با مذاکره و حتی با کنترل نظامی صنایع نفت جلوی توقف تولید سوخت را بگیرد، اما موفق به این کار نشد.

چهار هزار و دویست و دوازده تن از نفتی‌ها استعفا دادند

در پی پخش شایعه محاکمه اعتصاب‌کنندگان در دادگاه‌های نظامی، چهار هزار و دویست و دوازده نفر از کارگران صنعت نفت به منظور مقابله با تهدید دولت به طور جمعی استعفا کردند.

از سوی دیگر، نیروهای مخالف حکومت را متهم کردند که علی‌رغم وجود ذخیره نفتی در مخازن و پالایشگاه‌ها از تحویل آن‌ها به مردم خودداری می‌کند.

پیش از این آیت‌الله خمینی از کارگران خواست که برای تولید نفت به اندازه مصرف داخلی سرکار خود برگردند، اما این امر را مشروط به دو موضوع دانست؛ اول خروج نیروهای نظامی از تأسیسات نفتی و دوم تشکیل کمیته‌ای برای نظارت در امر تولید و توزیع و جلوگیری از صدور آن به خارج.

به دنبال این پیام، استاندار خوزستان اعلام کرد که مسوولیت امنیتی چاه‌های نفت و صنایع پتروشیمی و گاز به عهده خود کارگران و مأموران عادی حفاظت گذاشته خواهد شد و روز بعد، مهندس بازرگان در رأس یک هیأت پنج نفره به آبادان رفت تا با کارگران درباره کنترل تولید و توزیع نفت گفت و گو کند.

وحدت ارامنه و مسلمین

ارمنی و مسلمان دست در دست هم پیکار می‌کنند

ارامنه آزادی‌خواه اعلام کردند دست در دست مسلمانان پیکار می‌کنند و جان می‌بازند. گروهی تحت عنوان ارامنه آزادی‌خواه با انتشار اطلاعیه‌ای گفتند:

«در مبارزه به خاطر حق و حقیقت، ارمنی و مسلمان دست به دست هم پیکار می‌کنند و در کنار هم جان می‌بازند تا بازماندگان پیروزی ملت را جشن بگیرند.»

همچنین ارامنه جلفای اصفهان نیز با امت مسلمان اعلام همبستگی کردند. چند ماه قبل نیز گروهی از ارامنه خارج از کشور با انقلابیون مسلمان اعلام همبستگی کرده بودند.

نهضت آزادی، سلطنت شاه را نفی کرد

نهضت آزادی با انتشار اعلامیه‌ای همراه با چند گروه دیگر، مقاومت شاه در مقابل ملت را بی‌حاصل دانست و تنها راه حل کلیه نابسامانی‌ها و مشکلات را رفتن شاه اعلام کرد.

در این اطلاعیه که توسط جمعیت ایرانی دفاع از حقوق بشر سازمان نهضت آزادی، نهضت رادیکال ایران، جنبش، جمعیت حقوقدانان ایران، انجمن اسلامی پزشکان، انجمن اسلامی مهندسان و جمعی از رجال روحانی و سیاسی منفرد کشور امضا شده بود، بر موارد چهارگانه زیر تأکید شد:

۱. شاه ایران، محمدرضا پهلوی در اثر مخالفت مستمر با قانون اساسی و پایمال کردن حقوق مردم و زیر پا گذاشتن سوگندهای گذشته از سلطنت ایران مسلوب بوده و لازم است شخصاً استعفا دهد و اختیارات خود را به یک شورای موقت مورد قبول ملت واگذار نماید.

۲. دولت ارتشبد ازهاری غیرقانونی است.

۳. امرای ارتش و افسران و سربازان لازم است خود را در کنار ملت قرار دهند، و آن‌ها که به تحریکات ناجوانمردانه و کشتارهای انتقام‌جویانه مردم عادی بی‌گناه می‌پردازند بدانند این جنایت‌ها کمترین نتیجه‌ای برای ابقای نظام حاکم ندارد.

۴. دولت‌های خارجی توجه نمایند که شاه و دولت حاضر، از نظر ملت ایران غیرقانونی و غاصب می‌باشند و هرگونه روابط رسمی و توافق همکاری و پشتیبانی از شاه ایران ناقض حقوق بشر و دشمنی با ملت ایران است.

کارگران ذغال سنگ هم اعتصاب کردند

به دنبال اعتصاب کارکنان شاغل در انرژی‌های مختلف از جمله کارکنان صنعت نفت، گاز، برق، انرژی اتمی و سایر موسسات مشابه، دو هزار نفر از کارگران ذغال سنگ کرمان در اداره ذوب آهن این شهر دست به تحصن زدند.

از سوی دیگر، در شهرهای آمل، نهاوند، دلیجان، و تهران اعتراضات مردمی برپا شد. در شهر نوشهر نیز تظاهرکنندگان بانک‌ها را به آتش کشیدند و در تظاهرات قزوین عده‌ای کشته و زخمی شدند.

از سوی دیگر، در اغلب شهرهای کشور مراسم بزرگداشت استاد نجات‌اللهی که در عرض سه روز به یک چهره ملی و انقلابی تبدیل شد، انجام گرفت.

مردم شهرستان محلات نیز به یادبود استاد نجات‌اللهی مجلسی برپا کردند. در بیرون ایران نیز تظاهرات علیه رژیم ادامه داشت، به گزارش خبرگزاری فرانسه و رادیو مسکو بیش از دو هزار دانشجوی ایرانی در سانفرانسیسکو در تظاهرات خود، خواستار برکناری شاه شدند.