فرح پهلوی با آیت‌الله خویی دیدار کرد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

فرح پهلوی با آیت‌الله خویی دیدار کرد

تلویزیون ملی ایران اعلام کرد فرح پهلوی در نجف به دیدار آیت‌الله خویی رفت و از ایشان کمک طلبید. تلویزیون ایران بدون این‌که فیلمی از این دیدار نشان بدهد، تنها به نشان دادن عکسی از آیت‌الله خویی اکتفا کرد.

ابعاد خبری این دیدار چنان وسیع بود که عبدالله لطفی یگانه، نماینده آیت‌الله خویی در تهران و جلال فقیه‌ایمانی، داماد آیت‌الله خویی در اصفهان از طریق روحانیون و نیروهای مذهبی تحت فشار قرار می‌گیرند و سرانجام پس از یکی دو روز از طریق آقا‌جمال خویی، پسر آیت‌الله خویی گفته می‌شود:

«شهبانوی ایران در حالی که آقای خویی مریض بوده و خوابیده بوده است، بدون اطلاع قبلی با چند نفر مسلح عراقی ناگهان و غافلگیر، پیش آقای خویی رفته‌اند و ایشان در مقام امر انجام شده قرار گرفته است و سخنانی هم که خویی به شهبانوی ایران گفته است کاملاً با گفته رادیو مخالفت دارد، زیرا خویی به ایران و ملت ایران اصلاً دعا نکرده و آن‌ها را دعوت به همبستگی و سرمشق گرفتن از علی علیه السلام نموده و آنچه رادیو می‌گوید نکرده است.»

ضمناً وی توضیح داد که این دیدار در کوفه انجام شد نه در نجف. از این دیدار عکس فرح پهلوی با چادر مشکی منتشر شد.

لازم به یادآوری است که از همان زمان اختلاف میان آیت‌الله خویی و خمینی آشکار بود و پس از انقلاب ایران و به قدرت رسیدن آیت‌الله خمینی این اختلاف بسیار آشکارتر شد.

سایروس ونس: برای حفظ شاه در ایران مداخله نمی‌کنیم

سایروس ونس، وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «آمریکا قصد ندارد برای نگه‌ داشتن محمدرضا شاه در قدرت، اقدام به مداخله در امور ایران بکند.»

این در حالی است که رادیو مسکو که معمولاً هشدارهای ضدامپریالیستی می‌دهد، اعلام کرد: «اگر حکومت نظامی نتواند کشور را مهار کند، نیروی نظامی آمریکا به منظور مهار کردن اوضاع و سرکوب مردم کشور به ایران اعزام می‌شود.»

در همین حال، هفته‌نامه «ایرانشهر» به نقل از لس‌آنجلس تایمز از برخی اتفاقات پشت صحنه سیاست‌های آمریکا در ایران خبر داد. این نشریه نوشت:

«یادداشت دست‌نویسی که کارتر در آن عدم رضایت خود را از سازمان سیا از این‌که نتوانست اوضاع ایران را پیش‌بینی کند، ابراز داشت احتمال دارد تغییرات عمده‌ای در کار سیا بر جا بگذارد. سیا و مجلس نمایندگان آمریکا در نظر دارند درباره اهمال‌کاری آشکار سیا در ایران تحقیقاتی انجام دهند.»

هفته‌نامه «ایرانشهر» در ادامه نوشته است: «همین کمیته در آوریل گذشته تحقیقی درباره علل عدم توانایی آمریکا در مورد پیش‌بینی کودتای افغانستان کرده بود. یک نسخه از یادداشت دست‌نویس کارتر به تاریخ ۱۱ نوامبر برای سایروس ونس، وزیر امور خارجه آمریکا، یک نسخه برای برژینسکی، مشاور امور امنیتی و یک نسخه برای آدمیرال ترنر، رییس سازمان سیا فرستاده شد.»

در ادامه این نوشته می‌خوانیم: «از میان نتایجی که سیا در پیش‌بینی‌های غلط خود به آن رسیده بود و در موقعی عنوان شد که نشانه‌های وضع موجود در ایران آشکار بود، آن است که: ایران در شرایط انقلابی و یا حتی قبل از انقلاب هم نیست. در همین سند گفته شده است: مخالفان چه آن‌هایی که موضع پرخاشگرانه دارند و چه آن‌ها که غیرپرخاشگرند، امکان آن‌که چیزی بیش از دردسرساز باشند، ندارند. هم‌چنین این گزارش نتیجه می‌گیرد: اگرچه نارضایتی‌هایی از کنترل شدید سیاسی از طرف شاه وجود دارد، اما این نارضایتی‌ها نمی‌تواند تهدیدی برای دولت به حساب آید.»

۲۱۰ زندانی سیاسی آزاد شدند

بیست و هشتم آبان‌ماه، به مناسبت عید غدیر خم، ۲۱۰ زندانی آزاد شدند. این افراد عمدتاً زندانیانی بودند که از سال‌ها قبل زندانی بودند و به عنوان زندانیان خطرناک ضدامنیتی شناخته می‌شدند. این گروه تقریباً جزو آخرین گروه زندانیان سیاسی بودند که آزاد شدند.

عکس: اسناد انقلاب اسلامی

درگیری‌های خونین در مشهد

درگیری شدید در مشهد به کشته شدن هشت نفر منجر شد. پلیس مشهد برای جلوگیری از تظاهرات مردم، کلیه خیابان‌های منتهی به حرم امام رضا را بست.

اما مردم با تجمع در کوچه‌های فرعی و بیراهه‌ها، خود را به میدان راه‌آهن رساندند. این اجتماع که با شرکت قریب به ۵۰ هزار نفر برگزار شده بود، مورد هجوم نیروهای نظامی و انتظامی و مامورین امنیتی قرار گرفت.

در نتیجه، هشت نفر از مردم مشهد کشته شدند. در شهر نیشابور نیز تظاهرات بزرگی برگزار شد. گروهی از مردم نیشابور که در مسجد جامع شهر تجمع کرده بودند، پس از خروج از مسجد دست به تظاهرات زدند. در نتیجه حمله پلیس، چندین تن مجروح شده و یا به شهادت رسیدند.

حمله چماقدارانی که جاوید شاه می‌گفتند

گروهی از طرفداران حکومت پهلوی در حالی که چوب و چماق در دست داشتند با دادن شعار جاوید شاه با مردم انقلابی درگیر شدند.

گفته می شود در روز عید غدیر، حدود ۶۰ نفر چماق به دست از روستای ماه فروچک شهر‌ساری، با حمایت پلیس، در حالی که شعار جاوید شاه می‌گفتند، قصد بهم زدن تجمع مردم در مسجد جامع شهر را داشتند.

در نتیجه، وقتی مخالفان حکومت به مقابله با آنان پرداختند، پلیس در حمایت از آنان وارد درگیری شد. شایعاتی که منتشر شده بود حاکی از این بود که تظاهر‌کنندگان طرفدار حکومت از بهاییان هستند.