«سنجابی، مرد ضعیفی است»

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

برادر ارتشی! تا کی برادرکشی!

براساس خبرهای منتشره در واحدهای ارتش، دو دستگی به وجود آمد، عده‌ای از نظامیان از اجرای دستور فرمانده‌هان خود در مورد شلیک به مردم خودداری کردند.

خبرها حاکی از این است که واحدهایی از نیروهای نظامی از دستور فرماندهان خود در رویارویی با ملت سرپیچی کردند.

همچنین گفته شده است که تعداد سربازان فراری از سربازخانه‌ها افزایش یافت. در شماره‌ی پنجم هفته‌نامه «ایرانشهر» احمد شاملو که روز ۲۶ آبان در لندن منتشر شد، در مقاله ای با عنوان «برادران ارتشی! می‌دانید چه می کنید؟» آمده است:

«برادران ارتشی می‌دانید اگر شاه حتی برای مدت کوتاهی ثبات نسبی پیدا کند، چه تصفیه‌ای در ارتش خواهد کرد؟ می‌دانید پس از آشکار شدن بستگی ناگزیر گروه کثیری از برادران شریف و آگاه ارتشی با ملت ایران، شاه چه نقشه‌ای برای ارتش کشیده است؟ می‌دانید اگر شاه موفق شود به اعتصابات، به خصوص اعتصاب سرنوشت‌ساز کارگران نفت، آن هم به دست شما پایان دهد، نه تنها شما مسوول قتل عامی خواهید بود که شاه با غیرارتشیان می‌کند، بلکه مسوول قتل عام برادران ارتشی خود نیز خواهید بود».

در ادامه آمده است: «می‌دانید اگر شاه بماند تمام رده‌های عالی ارتش زیر نظر افسران آمریکایی ـ انگلیسی و اسرائیلی قرار خواهند گرفت؟ این نقشه‌ای بود که آغاز گردیده بود و هیچ‌کس به اندازه شما از آن اطلاع نداشت. اکنون این نقشه‌ی خائنانه با انقلاب مردم ایران ناتمام مانده است. می‌دانید همکاری با شاه یعنی کمک به پایان این نقشه؟ می‌دانید همکاری با شاه یعنی به اسارت درآوردن خود در زنجیر آمریکا و انگلیس و نوکران آنان؟»

تهران در خاموشی فرو رفت

براثر اعتصاب کارگران کارخانه برق تهران، خاموشی تهران را فرا گرفت. جریان اعتصاب از شب ۲۲ آبان آغاز شد و تهران هر شب با خاموشی برق مواجه شد.

هم‌زمان با همین واقعه، کارمندان تلویزیون از مردم خواستند تا تلویزیون‌های خود را خاموش کنند، به دلیل این‌که نظامیان در کارهای آنان نظارت می‌کنند. هفته‌نامه ایرانشهر نوشت:

«نویسندگان و خبرنگاران جراید از مردم خواستند تلویزیون‌های خود را روشن نکنند، زیرا مطالب آن از طرف حکومت نظامی کنترل می‌شود. کارکنان رادیو و تلویزیون پشتیبانی کامل خود را از اقدام روزنامه‌نگاران و کارکنان چاپخانه‌ها اعلام کردند».

کارمندان مخابرات، مستشاران آمریکایی را بیرون کردند

در پی گسترش تهاجمات و حملات انقلابیون به کارمندان و کارکنان خارجی شاغل در ایران، کارمندان آمریکایی شرکت مخابرات ایران توسط نیروهای انقلابی این شرکت اخراج شدند.

این کارکنان موفق به بازگشت به سر کارشان نشدند. هم‌زمان با همین موضوع، ۴۰۰ دانشجوی ایرانی در واشنگتن علیه حضور مشاورین نظامی و اطلاعاتی آمریکا در ایران تظاهرات کردند.

محمدرضا شاه و کارتر، رییس جمهور آمریکا

مشاور سیاسی کارتر: شاه متحد وفادار ماست

هم‌زمان با اوج‌گیری موج ضدآمریکایی در ایران، مشاور سیاسی کارتر گفت ما تمام رویدادهای ایران را دنبال می‌کنیم و برای هر رویدادی نقشه‌ای آماده داریم.

کارتر نیز گفت ما به شاه مانند یک دوست و متحد وفادار می‌نگریم و جریان‌های اخیر ایران به عنوان یک بحران در سیاست خارجی کارتر، مورد بررسی قرار دارد.

هم‌زمان با همین موضوع، براساس اسناد منتشره سفارت آمریکا، علی امینی که برای تشکیل شورای سلطنت در حال تلاش است، ضمن تماس با یکی از افراد نزدیک و مورد اعتماد سفارت آمریکا، از وی خواست تا سالیوان در ملاقاتش با شاه وی را برای انجام این کار متقاعد سازد.

سنجابی مرد ضعیفی است

پرویز راجی، سفیر ایران در لندن در یادداشت‌های روز ۲۲ آبان خود نوشت: «ناهار با مایکل وبر بودم. گفت تونی پارسونز و بیل سالیوان، تقریباً به طور روزمره اعلی‌حضرت را می‌بینند و بنا بر تلگراف‌های سالیوان که مایکل در واشنگتن دیده بود، بیشتر حرف‌ها را تونی می‌زند. امید فراوانی به تشکیل یک دولت ائتلافی آشتی ملی دارند».

راجی در ادامه نوشته است: «ابتدا قرار بود انتظام، نخست وزیر شود، ولی او واقعاً به علت کسالت نمی‌پذیرد. سپس صحبت امینی پیش می‌آید و عضویت امثال سنجابی و بازرگان و پسر شریعتمداری در هیات دولت، اما جبهه ملی در آخرین دقیقه زیر حرف خود می‌زند».

مایکل گفت: «سنجابی مرد ضعیفی است، در پاریس زیادی درجا زد، و حالا، البته، دیگر کسی نمانده که بشود با او صحبت کرد. پرسید چیزی به نظر من می‌رسد. دو دل، درباره ضرورت مسلم یافتن نوعی راه‌حل سیاسی، مطالبی من من کردم و افزودم ارزشیابی وزارت خارجه انگلیس به نظر من زیادی بدبینانه است. مایکل گفت: تو خودت هم خیلی غرق در خوشبینی نیستی. تونی پارسنز، از درد ناچاری پیشنهاد می‌کند دولتی موقت از افراد خوشنام و قابل اعتماد، ولو سیاستمدار نباشند، تشکیل شود. اما فوری به مشکل اسامی برمی‌خوریم».

سیامک زند: شاه قصاب است

تلویزیون انگلیس در خبرهای اول شب، مصاحبه‌ای با یک ایرانی به نام سیامک زند پخش کرد. سیامک زند ادعا می‌کرد از کارمندان عالی‌رتبه وزارت دربار است.

وی از انگلستان درخواست پناهندگی سیاسی کرده است. سیامک زند شاه را فاسد و مسوول کلیه کشتارها خواند و در مصاحبه تلویزیونی‌اش گفت: «شاه قصاب است».

وقتی پیتر اسنو، مصاحبه‌کننده تلویزیون، از او پرسید چه توجیهی برای اثبات لفظ «قصاب» دارد، زند گفت چون روز جمعه سیاه، هفدهم شهریور، شاه شخصاً در هلیکوپتری بود که به روی تظاهر‌کنندگان شلیک می‌کرد.