خانه > روزشمار یک انقلاب > سی سال پیش در چنین روزی > دولت آموزگار سقوط کرد، شریفامامی آمد | |||
دولت آموزگار سقوط کرد، شریفامامی آمدسعید بشیرتاش، ابراهیم نبویدولت آموزگار سقوط کرد، شریفامامی آمد دولت جمشید آموزگار، پس از یک سال و چند ماه، آخرین جلسه را برای اعلام استعفا تشکیل داد و پس از تقدیم استفعا، شریفامامی مامور تشکیل کابینه شد. جعفر شریف امامی تا پیش از آن رییس مجلس سنا بود. دولت شریفامامی با دادن اطلاعیهای اعلام کرد که به احزاب قانونی آزادی فعالیت میدهد، به روحانیت و احکام اسلامی احترام خواهد گذاشت، متجاوزین بیتالمال را محاکمه خواهد کرد و به مجازات عاملان دولتی حوادث اخیر خواهد پرداخت. جعفر شریفامامی، فرزند حاجمحمدحسین نظامالاسلام از روحانیون شناخته شده تهران بود. اجدادش نیز از روحانیون شیعه بودند و در میان مدیران حکومت شاه همواره بهعنوان شخصی مذهبی شناخته میشد. روزنامه اطلاعات در یک گزارش تحلیلی «مخالفتهای روحانیون»، «مخالفت جبهه ملی»، «مخالفت طرفداران علی امینی»، «اختلافات داخلی حزب رستاخیز»، «وجود مخالفان شریفامامی در مجلس» و «مشکلات برگزاری انتخابات آزاد» را مهمترین موانع پیش روی دولت شریفامامی دانست.
سال شاهنشاهی تغییر کرد یکی از اولین اقدامات دولت شریفامامی، تغییر سال شاهنشاهی به سال هجری شمسی بود. به همین دلیل روزنامه اطلاعات که تا روز پنجشنبه با تاریخ 2537 شاهنشاهی تاریخ خورده بود، از روز یکشنبه با تاریخ 1357 هجری شمسی تاریخ خورد. در اطلاعیهای که توسط نخستوزیر صادر شد، تاکید شده است که قانون مصوب 1304 که برمبنای آن تاریخ ایران از هجری قمری به هجری شمسی تغییر یافته بود، مجدداً اجرا شد. در این اطلاعیه تاکید شد «مبدا تاریخ ایران هجرت حضرت خاتمالنبیین محمدبن عبدالله صلواتالله و سلامهعلیه از مکه معظمه به مدینه طیبه است.» از آغاز دهه پنجاه، تاریخ رسمی ایران به تاریخ شاهنشاهی تغییر یافته بود که با مخالفت آیتالله خمینی و برخی دیگر از روحانیون مواجه شده بود. محمود جعفریان کنار رفت همزمان با تغییر دولت آموزگار و روی کار آمدن شریفامامی، محمود جعفریان از سمت قائممقام حزب رستاخیز و مدیرعامل خبرگزاری پارس استعفا داد. بنا به نوشته روزنامه اطلاعات آقای محمدجواد سعید، نایبرییس مجلس شورای ملی با حفظ سمت، عهدهدار قائممقامی حزب رستاخیز شد و آقای هوشنگپور شریعتی نیز مدیرعامل خبرگزاری پارس شد. محمود جعفریان که سابقه عضویت در یکی از گروههای مارکسیست را داشت، سالها بهعنوان یکی از تئوریسینهای اصلی سیاسی حکومت پهلوی در دهه پنجاه بهشمار میآمد.
آیتالله شریعتمداری مردم را به آرامش دعوت کرد به دنبال تظاهرات وسیع اعتراض علیه آتشسوزی سینما رکس، سه تن از نمایندگان آیتالله شریعتمداری که برای بررسی علل فاجعه آتشسوزی سینما رکس به این شهر رفته بودند، مردم آبادان را به آرامش دعوت کردند. حجتالاسلام فیض (پیشکار آیتالله)، حجتالاسلام دوستمحمدی و حجتالاسلام عرفانی نمایندگان آیتالله شریعتمداری بودند که پس از ورود به آبادان با استقبال برخی روحانیون و مردم مواجه شده و بلافاصله از ویرانههای سینما رکس دیدن کردند. این نمایندگان سپس به مسجد بهبهانیهای آبادان رفتند و حجتالاسلام دوستمحمدی بالای منبر رفت و از سوی آیتالله شریعتمداری این فاجعه را تسلیت گفت و از مردم خواست آرامش، وحدت و یگانگی خود را حفظ کنند. حجتالاسلام دوستمحمدی گفت: «اصولاً جامعه روحانیت اسلام با فجایعی از این دست و بهطور کلی هر حادثهای که منجر به کشته شدن یا دلنگرانی کسی شود مخالف است.» وی تاکید کرد «مسلمانان نباید اجازه بدهند ماجراجویان و خرابکاران غیرمردمی در جریانهای اسلامی رخنه کنند و در جهت حفظ منافع خود و اربابانشان از اعمال هر سواستفادهای دریغ نورزند.» پس از این سخنرانی گروهی از مردم بیرون مجلس اقدام به دادن شعارهای تند و شکستن شیشههای چند بانک کردند. ماموران سهلانگار در جریان سینما رکس احضار شدند به دنبال بررسی دقیق آتشسوزی سینما رکس از سوی دو تن از ماموران کارشناس آتشنشانی تهران، اعلام شد که آتشنشانی آبادان 25 دقیقه برای فرونشاندن آتش تاخیر کرده است. این گزارش تصریح کرد که اگر جریان آتشسوزی سریع اطلاع داده میشد و ماموران آتشنشانی زودتر میرسیدند، شاید آتش نمیتوانست تمام افرادی را که در داخل سینما رکس آبادان سوختند، از بین ببرد. در پی انتشار این گزارش، جمشید آموزگار، نخستوزیر دستور داد مامورانی که در جریان اطفاء حریق سهلانگاری کردهاند، تحت تعقیب قرار بگیرند.
اغتشاشات وسیع در آبادان، کرمانشاه، اراک، قم، همدان و تبریز شهرهای آبادان، کرمانشاه و چندین شهر دیگر درگیر اغتشاشات گسترده شدند. در شهر آبادان هزاران نفر از خانوادههای عزادار با صدها اتومبیل به گورستان این شهر که محل دفن کشتگان سینما رکس بود رفتند، به شکلی که شهر کاملاً خلوت و قبرستان مملو از جمعیت بود. در جریان عزاداری شعارهایی علیه حکومت داده شد، در جریان بازگشت جمعیت پرشمار عزاداران به آبادان، پلیس و ارتش از مردم خواستند متفرق شده و بهطور پراکنده وارد شهر بشوند، اما جمعیت اقدام به پرتاب سنگ به سوی ماموران نظامی و انتظامی کرده و آنان نیز به تیراندازی هوایی پرداختند. تظاهرکنندگان سپس در شهر به بانکها حمله کردند و به نه شعبه بانک آسیب زدند. در همین شب کلانتری پنج آبادان در ساعت نه شب مورد حمله با بمب قرار گرفت، اما در این حمله کسی آسیب ندید. انبار بزرگ تسهیلات خرمشهر نیز طعمه حریق شد و میلیونها ریال خسارت وارد آمد. علاوه بر شهرهای استان خوزستان، در شهر کرمانشاه نیز ۵۰ نفر از تظاهرکنندگان به نه بانک حمله کرده و شیشههای آن را شکستند، در این درگیریها ۱۱ نفر دستگیر شدند. در مشهد، تظاهرکنندگان به دو شعبه بانک و سینما آسیا حمله کردند و شیشههای آنها را شکستند. در شهر یزد نیز راهپیمایی در اعتراض به آتشسوزی سینما رکس برگزار شد که در این راهپیمایی مردم پس از دادن شعار به مسجد بازگشتند. در شهرهای اراک، دزفول، تبریز و قم نیز تظاهرات برگزار شد و گروهی از تظاهرکنندگان و ماموران شهربانی مجروح شدند. دارنده نه و نیم گرم هروئین به شش سال زندان محکوم شد شخصی به اتهام اختفای نه و نیم گرم هروئین محاکمه و به شش سال حبس جنایی محکوم شد. وی که جعفر ورودی نام دارد توسط ماموران کلانتری 19 دستگیر شده بود که ضمن بازرسی بدنی از وی مقدار نه و نیم گرم هروئین به دست آمد. متهم با تشکیل پرونده به دادسرا تحویل و پس از محاکمه در شعبه پنجم دادگاه عالی جنایی به شش سال حبس درجه یک و پرداخت 27 هزار ریال جزای نقدی محکوم شد. |
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
|