Jul 2008

وبا در میناب، ملک حسین و حسنی مبارک در نوشهر

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: ۳۰ سال پیش در چنین روزی، دهم مرداد ۱۳۵۷، ملک حسین، حسنی مبارک و شاه در نوشهر دیدار کردند؛ وزیر نفت چین به ایران آمد؛ بعد از خراسان، وبا در شهرستان میناب شیوع یافت؛ فرانسه متعهد شد که پلوتونیوم حاصل از تصفیه پس‌ماندهای سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای را تحویل ایران بدهد؛ اعلام شد «زن ازدواج نکرده» و «بچه خوشگل» در جشنواره فیلم تهران به نمایش در می‌آیند و نظر آیت‌الله میلانی درباره «نوزاد آزمایشگاهی» اعلام شد.

ترانه کی‌سر، دختر شایسته ۱۳۵۷ ایران شد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: ۳۰ سال پیش در چنین روزی، نهم مرداد ۱۳۵۷، دوازدهمین جشن هنر شیراز برگزار شد؛ سیزدهمین دختر شایسته ایران انتخاب شد؛ فیدل کاسترو، ضمن انتقاد از آمریکا، به ایران و عربستان سعودی حمله کرد؛ علی امینی گفت «باید به رجال پای‌بند به قانون و دین و معنویت تکیه کرد.» و در تظاهرات مربوط به شیخ احمد کافی در تهران و شهرستان‌ها عده‌ای دستگیر شدند.

آیت الله آخوند همدانی درگذشت

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: ۳۰ سال پیش در چنین روزی، هشتم مرداد ۱۳۵۷، آیت‌الله همدانی در یکی از بیمارستا‌ن‌های لندن درگذشت، درگیری‌های قم یک کشته داد، روزنامه خراسان خواستار اعلام نام کشته‌شدگان حوادث مشهد شد و انور سادات به چهار کارمند سفارت ایران در مصر مدال شایستگی داد.

شاملو در لندن ماندگار شد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: ۳۰ سال پیش در چنین روزی، هفتم مرداد ۱۳۵۷، اتحادیه استادان دانشگاه‌ها تشکیل شد؛ احمد شاملو تصمیم گرفت به جای آمریکا در انگلیس بماند؛ رادیو مسکو، ایران را «مرکز جاسوسی علیه همسایگان» خواند؛ خبر محاکمه ۲۲ دانشجو در ساری منتشر شد و نخستین گروه دانشجویان سال سوم دانشکده بین‌المللی امور اداری و بازرگانی وابسته به اتاق ایران به فرانسه اعزام شدند.

آغاز ساخت نخستین تونل متروی تهران

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: ۳۰ سال پیش در چنین روزی، ششم مرداد ۱۳۵۷، امیر عباس هویدا، وزیر دربار پیام تسلیتی به مناسبت درگذشت حجت‌الاسلام کافی فرستاد؛ ساخت اولین تونل متروی تهران شروع شد؛ سفیر افغانستان گفت: افغانستان جزو اقمار شوروی نیست و رییس جدید دانشگاه تبریز وعده داد: «دانشجویان قول بدهند، گارد از دانشگاه تبریز خارج می‌شود»

درگیری در همدان، ضیافت در واشنگتن

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، پنجم مرداد ۱۳۵۷، وزرای جدید کابینه جمشید آموزگار در نوشهر به شاه ایران معرفی شدند، اردشیر زاهدی سفیر ایران در واشنگتن ضیافتی برای حمایت از موزه کودکان واشنگتن در سفارت ایران ترتیب داد، سفیر ترکیه نسبت به تیراندازی به اتوبوس دانشجویان ایرانی اظهار تاسف کرد، و در تظاهرات عزاداری آیت‌الله معصومی همدانی دو نفر در همدان کشته شدند.

محمود عنایت و حرف های بسته و «فضای باز»

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، چهارم امرداد ۱۳۵۷، در تاسیسات جزیره کیش علاوه بر هتل و ویلا و رستوران‌های متعدد و فرودگاه بین‌المللی مناسب با فرود هواپیماهای کنکورد بزرگترین بوتیک‌های دنیا شعبه دائر کردند. دکتر محمود عنایت در مقاله‌ای نوشت: فضای سیاسی باز است یا نیمه‌باز یا بسته، اینقدر هست که بانگ جرسی می‌آید و آن قید و بند سابق بر دست و دهان نویسندگان نیست و لااقل به‌شدت سابق نیست.

سوررئالیزم شیرازی و یک میلیارد دلار برای پتروشیمی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، سوم امرداد ۱۳۵۷، مجموعه‌ای از نقاشی‌های سوررئال، طرح، عکس، شب شعر، قصه‌خوانی و کارهای هنری جوانان شیراز در گالری تخت‌جمشید تشکیل شد. همزمان اجرای نمایش ماهی سیاه کوچولو پس از چند روز در تئاتر چهارسو متوقف شد. این نمایش اقتباسی بود از اثر صمد بهرنگی که منصور خلج آن را با همت کودکان و نوجوانان مرکز رفاه خانواده کوی نهم آبان بر روی صحنه آورده بود.

مسعود بهنود در جشنواره فیلم سبز تهران

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، دوم امرداد ۱۳۵۷، عدم انجام تعهدات شرکت مقاطعه‌کاری شهرک واوان، مردم را برآن داشت تا به مقامات دولتی شکایت ببرند. شاکیان، دسته‌جمعی به‌سوی کاخ نخست‌وزیری حرکت کردند و مدت‌ها عبور و مرور را بند آوردند. مسعود بهنود از بنیانگذاران جشنواره «فیلم سبز» نیز تصمیم داشت مجله‌ای به نام «سبز» منتشر کند که در آن مسائل مربوط به محیط زیست بررسی شود»

ده‌ها کشته و زخمی در پی مرگ شیخ احمد کافی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، اول مرداد ۱۳۵۷، به‌دنبال درگذشت شیخ احمد کافی که در روز جمعه اول مرداد در یک سانحه رانندگی رخ داد، هزاران تن از مردم شهرهای مختلف ایران با برپایی تظاهرات به درگیری‌های پراکنده با نیروهای انتظامی پرداختند که در طی آن ده‌ها تن کشته و زخمی شدند.

محدوده آزادی سیاسی شنبه روشن می‌شود

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، اول مرداد ۱۳۵۷، روزنامه اطلاعات نوشت: «محدوده آزادی مطبوعات و فضای سیاسی شنبه روشن می‌شود.» همان روز اعلام شد دو هلی‌کوپتر نظامی ایرانی همراه با هشت افسر و درجه‌دار که ظاهراً به علت مه غلیظ، راه خود را گم کرده و وارد فضای شوروی شده‌اند. توسط هواپیماهای شوروی مورد حمله قرار گرفته و منهدم شدند.

رولز رویس در ایران کارخانه می‌سازد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، ۳۱ تیر ۱۳۵۷، «رولز رویس» گروهی را به منظور بررسی امکانات ایجاد یک کارخانه به ایران اعزام کرد؛ طرحی که مورد بررسی نهایی قرار گرفت که بر اساس آن، کلیه آژانس‌های مسافرتی تهران مجهز به کامپیوتر برای رزرو بلیت شوند و قرار شد فیلمی درباره بچه‌ها با همکاری ایران، سازمان جهانی یونسکو و کشورهای کانادا، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، بلژیک، انگلیس، مجارستان و ژاپن تهیه شود.

گرمای اهواز پنج نفر را کشت

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، ۳۰ تیر ۱۳۵۷، در ادامه‌ی گرما و شرجی کشنده پنج نفر از ساکنان اهواز دچار گرمازدگی شده و در بیمارستان جان خود را از دست دادند. قربانیان گرمای اهواز چهار مرد و یک کودک بودند. همزمان، گروهی از مردم اهواز به هنگام عبور از خیابان برای جلوگیری از گرمازدگی تکه‌های یخ را روی سرشان گذاشته بودند.»

صفی که ایستادن در آن لذت‌بخش است

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، روزنامه اطلاعات با چاپ عکس طولانی از مردان جوان نوشت: «میمون‌ترین ایام برای بستن پیمان زناشویی قبل از رسیدن ماه مبارک رمضان است، از همین رو، هزاران زوج ایرانی تصمیم گرفته‌اند تا فرصت باقی مانده به این روز فرخنده (جمعه) پیمان زناشویی ببندند. تصمیم این عده، نه تنها بازار محاضر عقد و ازدواج، شیرینی فروشی‌ها، خوانچه‌چین‌ها، دارندگان سالن‌های جشن، هتل‌ها و باشگاه‌ها را رونق بخشید، بلکه سبب شلوغی مراکز ویژه معاینات ازدواج شده است.»

بشقاب پرنده در آسمان تهران

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، گروهی از ساکنان تهران، پرواز شیئی نورانی را که گفته می‌شود بشقاب پرنده بود، با تلفن به برج مراقبت فرودگاه مهرآباد و رادیو تهران اطلاع دادند. قائم‌مقامی، مدیرعامل رادیو تهران و دیگر کارکنان رادیو، به پشت بام رفتند و شاهد پرواز بشقاب پرنده شدند. یک هواپیمای شکاری از فرودگاه مهرآباد به پرواز درآمد اما چیزی در آسمان نیافت.

هجوم زیبارویان بی‌سواد به تلویزیون ایران

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، «الماس حنیفی»، قاتل شوهر گلباجی به دار مجازات آویخته شد. وی به دلیل داشتن رابطه نامشروع با یک زن شوهردار و به قتل رساندن شوهرش، به اعدام محکوم شد.

«ماهی سیاه کوچولو» بر صحنه چهارسو

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در حالی که در طول سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۷ سینماهای کشور مورد حمله نیروهای انقلابی و مخالفان دولت قرار داشت، سرانجام از روز ۲۷ تیرماه، سومین اعتصاب سراسری سینماداران کشور شکل گرفت. در جریان این اعتصاب، ۱۰۸ سینمای تهران تعطیل شدند و گفته شد که قرار است ۳۱۲ سینمای شهرستان‌ها نیز از هفته آینده تعطیل شود.

کالیفرنیا، کعبه ایرانیان شده است

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، سه آدم‌ربای هلندی که پس از یک گروگان‌گیری میلیون‌ها فلورن را از دولت هلند گرفته بودند، پس از ورود غیرقانونی به ایران و تبدیل فلورن به ریال، از کشور خارج شدند. کشف این ماجرا پس از آن صورت گرفت که دولت هلند با دادن شماره پول‌ها از کشورهای مختلف از جمله ایران خواسته بود که در صورت مراجعه به بانک‌های بین‌المللی، حاملان این پول‌ها تحت تعقیب قرار گیرند.

محمود عنایت و دموکراسی چاه و چاله

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، در پی کشف نفت در مناطق مسکونی شهر اهواز، قرار بود عملیات گسترده‌ای برای استخراج نفت در این مناطق انجام گیرد که دامنه‌ی آن تا سواحل رودخانه‌ی کارون و در صورت لزوم تا میان آب‌های این رودخانه نیز ادامه یابد. در همین روز، دکتر محمود عنایت در روزنامه‌ی کیهان نوشت: «از وجود چاله‌های کوچک در خیابان‌های یک شهر می‌توان به وجود سوء استفاده‌های بزرگ در آن شهر پی برد.»

سی سال قبل با هادی خرسندی

«دو کلام با نمایندگان انشعابی و انتخابی و انتصابی» طنزی است که هادی خرسندی سی سال پیش در چنین روزهایی نوشته است که روز بیستم تیر ۱۳۵۷در اطلاعات خارج از کشور چاپ شد. او چنین نوشته است: «در مملکتی که نزدیک به ۳۰۰ تا نماینده داریم؛ اما برای پیدا کردن یک‌دانه نجار باید تمام شهر را زیر پا بگذاریم، درهم کوبیدن پیش‌دستی‌های چوبی (مجلس) کار عاقلانه‌ای نیست. گیرم که این نماینده می‌خواهد حزب درست کند یا آن نماینده می‌خواهد از حزب خارج شود. بابا جان به پیش‌دستی صندلی چه‌کار دارید؟»

قائم مقام حزب رستاخیز استعفا داد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، دکتر عاملی تهرانی پدر تخصص بیهوشی در ایران و قائم مقام حزب رستاخیز از سمت خود استعفا داد. در همین روز چهارمین دور مذاکرات میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیوم به ناگهان قطع شد. انگلیسی‌ها علاقه‌ای به خرید مواد نفتی سنگین پالایشگاه آبادان نداشتند.

گودبای پارتی مانوک خدابخشیان

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، همسر مانوک اگر می‌دانست شوهرش مرتب «گودبای‌پارتی» می‌دهد و به بهانه خداحافظی با همه دختران و زنان روبوسی می‌کند، قطعا سفرش را به تعویق می‌انداخت. در همان ایام هوشنگ نهاوندی هم توسط تیمسار مقدم رییس جدید ساواک در دادن گزارشات انتقادی علنی و غیر علنی خود ترغیب شده بود.

پختن غذا با انرژی خورشیدی در اهواز

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، در جنوب، گرمای هوای اهواز در آفتاب به ۶۵ درجه بالای صفر رسید و در چنین هوایی، تخم مرغ‌هایی را که اهوازی‌ها در مقابل اشعه خورشید قرار داده بودند، پخته شد، در شمال و در پارک ۴۰ هکتاری نور اما یک سلف سرویس مجهز به کلیه وسایل رفاهی و تفریحی برای اقامت کوتاه مدت توریست‌های ایرانی و خارجی دایر شد.

حمله راهزنان ترک به خودروهای ایرانی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، جمشید آموزگار نخست‌وزیر خبر داد که تظاهرات سیاسی و اجتماعات آزاد می‌شود. هم‌چنین قرار شد ایران قیمت اورانیوم خریداری شده از استرالیا را به صورت نقد پرداخت کند. در آن روزگار، ایرانیان برای جلوگیری از حمله راهزنان، هنگام عبور از راه‌های شرق ترکیه معمولاً به صورت کاروان حرکت می‌کردند.

فرح پهلوی: هر ایرانی باید نظرش را آزادانه ابراز کند

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، معصومه دستمزدی فاش کرد طی ۸ ماه گذشته دست کم ۱۵ راننده به‌دست آن‌ها در باند «جکی» کشته شده‌اند. فرح دیبا از افتتاح موزه آبگینه و سفالینه‌ها خبر داد و عباس خلعتبری وزیر امور خارجه گفت: «میان ایران و ترکیه هیچ‌گونه مشکلی وجود ندارد.»

شیراز، پاریس خاورمیانه و تاج، قهرمان جام حذفی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سید مهدی ابطحی شهردار شیراز که از سفر اروپا بازگشته است در گفت و گویی با خبرنگار اطلاعات اظهار داشت: «شیراز را به حق باید عروس خاورمیانه خواند‌. این شهر تا حدود زیادی از غرب‌زدگی در زمینه‌ی معماری بدور مانده و اصالت خود را با همه عظمت و زیباییش حفظ کرده است.»

آزادی‌های سیاسی بی‌بازگشت

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزهایی، امیر قاسم معینی از سوی جناح سازنده حزب رستاخیز به عنوان هماهنگ‌کننده جدید، انتخاب شد. در اجلاسی که به همین منظور از سوی شورای هماهنگی جناح در کاخ سنا برگزار شد، هوشنگ انصاری هماهنگ‌کننده پیشین و رییس فعلی شورای هماهنگی جناح در سخنانی گفت: «جناح سازنده اعتقاد دارد که جامعه‌ی امروز ایران به آن درجه از رشد سیاسی و بلوغ اجتماعی رسیده است که بخواهد و بتواند تحولاتی را که خواست شاهنشاه و ملت است با تکیه بر استحکام بنیادهای رستاخیز انجام دهد.»

کنسولگری جدید آمریکا ویزای چهار ساله می‌دهد

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، کنسول جدید آمریکا در ایران، در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «در سال ۱۹۷۷ ما بیش از صد هزار ویزا صادر کردیم. بیشتر این ویزاها متعلق به کسانی بود که می‌خواستند به عنوان توریست یا برای تجارت به آمریکا بروند. ولی تقریباً ۲۰ درصد آن‌ها ویزای دانشجویی بود. تقاضای کارت سبز یا در واقع تقاضای ویزای مهاجرت نیز به ۳۳۰۰ نفر بالغ می‌شود.» او ادامه داد: «با ترتیباتی که سال گذشته بین دو دولت ایران و آمریکا داده شد، ما به بیشتر متقاضیان ویزای چهار ساله با اجازه ورود مکرر می‌دهیم.»

جشنواره طوس و پوست خربزه انگلیسی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، به نوشته یونایتدپرس داریوش همایون سخنگوی رسمی دولت، به یکی از خبرنگاران خارجی مقیم تهران گفت: ایران یک کشور تک‌حزبی است؛ ولی نه مثل نمونه‌های کلاسیک. هم‌چنین در این روز، روزنامه کیهان هوایی نوشت: در حال حاضر ایران از ۱۳۱ کشور جهان تقریباً با تمامی کشورها روابط بازرگانی دارد و به خصوص از آن‌ها انواع فرآورده‌ها و کالاها را وارد می‌کند که مواد غذایی در رأس این تجارت قرار دارد.

خط هوایی تهران تگزاس و انتشارات تالار رودکی

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، شرکت هواپیمایی «برانیف اینترنشنال» درخواست برقراری یک خط هوایی بین تگزاس و خاورمیانه را از شورای هواپیمایی کشوری آمریکا کسب کرده است. در صورت گشایش این خط جدید، شهرهای دالاس و هیوستون به تهران و دهران در عربستان سعودی متصل خواهند شد. هم‌چنین روزنامه‌ها در چهاردهم تیرماه ۱۳۵۷، خبر راه‌اندازی انتشارات تالار رودکی را منتشر کردند.

هامون مهرجویی و جنگ سرد در منطقه

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، فرهنگسرای نیاوران در تهران گشایش یافت. خبرگزاری فرانسه نوشت: ایران خواهان حفظ مناسبات عادی خود با افغانستان مارکسیست است. و قیمت تورهای ۲۸ روزه به رم، ونیز، فرانکفورت، پاریس، آمستردام و لندن، از ۱۲۲۵۰ تومان به ۱۰۴۵۰ تومان تقلیل یافت.

سوته دلان در مسکو و جناح سوم حزب رستاخیز

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، کمیسر بازار مشترک اروپا اظهار امیدواری کرد که مذاکرات ایران و اروپا در مورد انعقاد قراردادی تازه به زودی به نتایج مثبت و رضایت‌بخشی برسد؛ جناح سوم حزب رستاخیز رسماً تشکیل شد؛ هوشنگ انصاری گفت: «گسترش آزادی‌های سیاسی، یک سیاست درازمدت ملی و غیر قابل بازگشت است» ۴۰ بازداشتی تظاهرات خیابانی اخیر آزاد شدند و «سوته دلان» علی حاتمی در مسکو به نمایش در آمد.

رضا پهلوی در کلرادو، پوران درخشنده در کردستان

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی: سی سال پیش در چنین روزی، ایران تصمیم گرفت به تنهایی دفاع از منابع نفتی خود را به عهده بگیرد؛ رضا پهلوی برای یک دیدار دو هفته‌ای از آکادمی نیروی هوایی آمریکا وارد ایالت کلرادو شد؛ اطلاعات به نقل از رادیو لندن، خبر از «تجدید سازمان یافتن ساواک برای آزادسازی حیات سیاسی کشور» خبر داد و اعلام شد که پوران درخشنده برای ساختن یک مستند درباره صنایع دستی، به کردستان سفر می‌کند.