رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۳ خرداد ۱۳۸۶
تاریخ روشنگری زنان در ایران

«مکر زنان» در شعله‌های آتش!

. . . سنت‌گرایان که نمی‌خواستند زنان پا از سنت فراگذارند، جزوه‌ای به نام «مکر زنان» چاپ کردند و با هیاهوی بسیار بین مردم فروختند.
در این زمان بود که «محترم اسکندری» و دیگر زنان عضو «جمعیت نسوان وطنخواه» بسیج شدند. هریک به‌ گوشه‌ای از شهر رفتند و در یک روز، تمام جزوه‌های «مکر زنان» را خریدند.
میدان توپخانه بهترین محل برای به نمایش‌گذاردن حماسۀ «خرافه‌سوزی» و مبارزه با سنت‌های عقب‌مانده‌ای بود که می‌خواست زنان را در کنج خانه نگهدارد. به‌این ترتیب آنها همگی کتاب‌ها را در میدان توپخانه جمع کردند و در یک نمایش سمبلیک به آتش کشیدند.
«محترم اسکندری» به خاطر سنت‌شکنی‌هایش بارها مورد تعرض واقع شد. حتی در خیابان به او سنگ می‌انداختند و دشنامش می‌دادند، اما او همچنان ادامه می‌داد و با عزم و روحیه‌ی آهنین چند شماره‌ی مجلۀ «نسوان وطنخواه ایران» را به‌چاپ رساند.
این مجله، نخستین نشریه‌ی زنان با اهدافی سوسیالیستی بود که در ایران چاپ و منتشر شد.

برنامه را در [اینجا] بشنوید!
برنامۀ پیشین زنان را هم در [اینجا]

شرح حال مفصل‌تر «محترم اسکندری» در [اینجا]

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

هدف شما از این نبش قبر چه بود؟ آیا منظورتان این است که زنان الآن جامعه‌ی ما باید مثل زنان یک قرن قبل و امثال این انجمن نسوان (یک واژه ی عربی!) رفتار کنند؟ و مثلاً در مقابل این طرح امنیت اجتماعی دست به چنین برخوردهایی بزنند؟ اصلا شما از رفتارهای اجتماعی زنان امروز ایران چیزی می‌دانید؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
راستش را خواسته باشید، اولا که ما معرفی زنان پیشگام در حرکت‌های اجتماعی را «نبش قبر» نمی‌دانیم. این بخش که با عنوان «تاریخ روشنگری زنان در ایران» تهیه و در «جُنگ صدا» پخش می‌شود همانطور که از نامش پیداست، یادی و پاس داشتن کسانی است که در راه به‌دست آوردن حقوق زنان ـ این نیمۀ دیگر اجتماع ـ آستین همت بالا زدند و با سخت‌کوشی و تلاش، این مهم را تا آنجا که می‌شد و می‌توانستند و امکانات موجود اجازه می‌داد پیش بردند.
دوم اینکه: از تهیه و اجرای این بخش از تاریخ که روشنگری زنان در ایران باشد «هدف خاصی» به آن معنا که شما تعبیر کرده‌اید نداریم. آنچه که مدنظر است همانا ارج گذاشتن به مقام این فعالان اجتماعی در حوزۀ مسائل زنان است و بس. و البته این را هم می‌دانیم که شرایط اجتماعی امروز و مطالبات زنان در حال حاضر با آنچه که در آن دوران بوده تفاوت بسیاری دارد، چنانکه بدست آوردن حقوق و طرح مسائل هم با شکل و شیوه‌های آن زمان فرق کرده است.
در مورد انتخاب نام «انجمن نسوان» که واژه‌ای عربی است هم البته حق با شماست. ولی تقصیر ما نیست که آن زنان در آن زمان این نام را برای انجمن خود انتخاب کرده‌اند. شاید امروز مثلا در مورد به‌کار گیری کلماتی چون «کمپین» و یا «تریبون» در نام‌گذاری برخی از انجمن‌های زنان بتوانیم نقد و نظری داشته باشیم، ولی دست ما از به‌قول شما «اهل قبور» کوتاه است و ما هم نمی‌دانیم آنها چرا نام انجمن‌شان را «نسوان» انتخاب کرده بودند!
و اینکه «از رفتارهای احتماعی زنان ایران چه می‌دانیم» را هم می‌توانید برنامه‌های ما را در ادامه گوش کنید. گمان کنم پاسخ لازم را به‌دست بیاورید.

موفق باشید و باز هم نقد و نظرهای سازنده‌تان را برای ما بنویسید. ـ (جُنگ صدا)

-- نینا ، Jun 3, 2007 در ساعت 09:30 PM