بهروز افخمی، کارگردان پروژه‌های ناتمام

مهدی عبدالله‌زاده

بهروز افخمی انگار علاقه زیادی به پروژه‌های ناتمام دارد. او که تا قبل از این یک سریال و یک فیلم سینمایی نیمه‌کاره را به سرانجام رسانده، ساخت یک فیلم را در میانه راه به دیگری واگذار کرده و یک پروژه عظیم را سال‌هاست در دست اجرا دارد، حالا خودش سریالی نیمه تمام را برای ساخت به دیگری سپرده است.

‌افخمی کارگردانی را نخستین بار با سریال «کوچک جنگلی» – که قرار بود توسط ناصر تقوایی ساخته شود- شروع کرد.

پس از ساخت عروس، روز فرشته و روز شیطان، ساخت یک فیلم اکشن به نام عقرب را آغاز کرد که در پی کارگردانی بیش از نیمی از فیلم، آن را به دیگری سپرد و عاقبت بدون آن‌که نام کسی به عنوان کارگردان در تیتراژ بیاید، فیلم را به اسم کار گروهی روانه جشنواره فجر کرد.

بعد از آن یک بار دیگر ‌به سراغ فیلمی ناتمام رفت و پروژه «جهان پهلوان تختی» را که با درگذشت مرحوم علی حاتمی رها شده بود، به پایان رساند.

نام افخمی با پروژه‌های نیمه‌تمام گره خورده است

در فاصله ۶ سال پس از آن، تنها دو فیلم شوکران و گاوخونی را ساخت تا باز نوبت ‌به دو کار ناتمام دیگر رسد.

اولی فیلم فرزند صبح در‌باره زندگی آیت‌الله خمینی است که از سال ۱۳۸۲ تا‌کنون به سرانجام نرسیده و انگار هیچ عجله‌ای هم برای به سرانجام رساندنش نیست.

دیگری، نخستین سریال تلویزیونی او پس از بیست سال، که ۱۲۵ نام دارد و پخش آن پس از وقفه در ماه رمضان، با نمایش قسمت دوازدهم از سر گرفته شد.

افخمی که کارگردانی هشت قسمت از این مجموعه را به پایان برده بود، به ناگاه به دلایل نامعلومی از ادامه کار انصراف داد و راما قویدل را به جای خود گمارد تا از آن پس، خود تنها امر تهیه کنندگی را بر عهده داشته باشد.

۱۲۵ که با حمایت شهرداری و سازمان آتش‌نشانی تهران تهیه شده، حکایت چند جوان جویای کار است که در کنکور استخدامی آتش نشانی قبول می‌شوند و دوره کارآموزی‌شان را نزد سه مامور برجسته آموزش می‌گذرانند.

تصویرنوشت‌ ۱۲۵‌در کنار این خط اصلیِ داستان با پرداختن به برش‌هایی از زندگی هر کدام از شخصیت‌ها، قصه‌های فرعی متعددی را ارائه می‌دهد که هر یک مستقل از دیگری به پیش برده می‌شوند؛ به گونه‌ای که تماشاگر - بدون آن‌که احساس کند، قصه‌ها از هم جدا افتاده و غیر مرتبط هستند- هر بار در هیات یک آدم آشنا به همه‌شان سر می‌زند و از اوضاع و احوال آن‌ها و ادامه ماجرایشان آگاه می‌شود.

با این تعدد پرسوناژها و کثرت قصه‌های موازی، قاعدتاً جامع و مانع بودن نوشته،دقت در کارگردانی و ایجاز در تدوین، نقشی اساسی در توفیق این سریال داشته است.

انتخاب درست بازیگر و شخصیت پردازی به قاعده‌ی آدم‌های قصه سبب شده است تا تماشاگر با وجود تعدد پرسوناژها بی‌هیچ سردرگمی از همان چند قسمت نخست خطوط موازی قصه را دنبال کند؛ به گونه‌ای که در پی تغییر کارگردان هیچ تغییری در روند ماجرا و بازی بازیگران رخ ندهد و شخصیت‌ها در هر مرحله بر اساس تعاریف از پیش تعریف شده‌شان، خود را باز تعریف کنند.

این تاثیرگذاری اساسی و عمیق برای بنیاد نهادن اجزای داستان در هیا‌ت یک روایت تصویری را تنها از کارکشته‌هایی چون افخمی می‌شود انتظار داشت.

پشت صحنه‌ی سریال ۱۲۵

ماجراجویی و هیجان مفاهیمی کلیدی در زندگی و روحیات بهروز افخمی‌اند که در سبک و سیاق فیلم‌سازی وی نیز تاثیرگذار بوده‌اند‌.

بیلیارد و شطرنج از بازی‌های مورد علاقه اوست. چند باری دیده‌ام که سر صحنه، وقتی گروه مشغول آماده‌سازی لوکیشن و بازیگران هستند، وسط آن همه شلوغی صحنه، شطرنج را در می‌آورد و با یکی شروع به بازی می‌کند.

حضور پر سر و صدایش در مجلس شورای اسلامی و آن سفر معروف استرالیا و باقی رخداد‌هایی که در سال‌های اخیر برایش اتفاق افتاده، ‌گویی اشتیاق ‌او برای ماجراجویی و هیجان صد چندان شده؛‌ به گونه‌ای که در یکی از قسمت‌های ۱۲۵ این کارگردان به‌طرزی شگفت‌آور جرات بیرون پریدن از هواپیما را به خود می‌دهد و همراه با بازیگران و بدل‌کاران با چتر از هواپیما بیرون می‌جهد.

ظاهراً شور و هیجانی که در ماهیت آتش‌نشانی نهفته است، در توجه ‌و گرایش او به این موضوع بی‌تاثیر نبوده است.

پخش این مجموعه تلویزیونی که به دلیل نمایش سریال‌های مناسبتی ماه رمضان متوقف شده بود، از دو هفته پیش‌ از سر گرفته شده است.