سفر هرات با فیلمِ جیبی

ايرج اديب‌زاده

این بار شما را به یک فستیوال متفاوت و نوظهور سینمایی می‌برم—اگرچه امسال سومین دوره‌ی برپایی آن بود—که شما هم می‌توانید در دوره‌های آینده یکی از شرکت‌کنندگان آن باشید و جزء شاگردان اسپیلبرگ، کارگردان پرآوازه‌ی هالیوود. وسیله‌ی کار یک تلفن همراه امروزی است و کمی هم ذوق و ابتکار. کمی هم جسارت در شکار لحظه‌ها. هنگام تماشای فیلم‌های کوتاه و بلند، داستانی و بیشتر مستند، زیبایی‌های طبیعت و خبری و... فکر می‌کردم در حال حاضر در بهشت—اگر وجود داشته باشد—مخترعان بزرگی چون برادران لومی‌یر و گراهام بل پدران قابل ستایش سینما و تلفن، باید از آمیزش اختراع‌هایشان و به وجود آمدن این پدیده بسیار شادمان باشند.

پوستر فستيوال



نزدیک به یک‌هزار فیلم، برای جشنواره‌ی امسال فرستاده شده بود. از میان آن‌ها دویست فیلم که همه با تلفن موبایل گرفته شده بودند از 30 کشور انتخاب شده بود. یک گروه نیز به عنوان داوران فستیوال، سه فیلم برتر را انتخاب کردند و سه جایزه نیز به آنان اهدا شد. جایزه‌ی نخست 3هزار یورو و یک تلفن ویدئویی بود. در محل برپایی فستیوال در مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو، که هر روز هزاران توریست از آن دیدن می‌کنند، فیلم‌ها در چهار مکان مختلف، از جمله روی تلفن‌های همراه که از کابل‌ها آویزان بودند، نشان داده می‌شد.

خانم لورانس هرزبرگ، دبیرکل Forum des images برگزارکننده‌ی این رویداد که از او درباره‌ی تازگی‌ها و ویژگی‌ فستیوال امسال فیلم‌های جیبی می‌پرسم می‌گوید: «سه سال پیش در نخستین دوره، فیلم‌ها به صورت دوربین مخفی یا پنهانی یا روی دوچرخه توسط حرفه‌ای‌ها گرفته شده بود. اما امروز، همه‌ی دنیا می‌دانند که یک تلفن می‌تواند فیلم هم بگیرد.» و می‌افزاید: «حالا سوژه‌ها هم بسیار گوناگون‌اند. این دوربین‌های جیبی برای پیام‌های تصویری عاشقانه، تبلیغات، روایت‌های سفر، رویدادهای پیش‌بینی‌نشده و گاه شوک را ثبت می‌کند. درست مثل یک دوربین کلاسیک، درست مثل کارهایی که می‌توان در سینما انجام داد.»

سپيده فارسی

در تالار نمایش خیلی‌ها از راه تلویزیون‌های بزرگ فیلم‌ها را تماشا می‌کنند. ماتیو، حسابدار بیست‌وهشت‌ساله، سرگرم تماشای یک فیلم کوتاه توهم‌زا است. به من می‌گوید: «هیچگاه فکر نمی‌کردم چنین فیلم‌هایی ببینم که با تلفن گرفته شده‌اند. من روی تلفنم فیلم‌های خوبی می‌بینم و همواره از خودم پرسیده‌ام: آیا من هم قدرت خلق چنین فیلم‌هایی را دارم؟»

امسال چند تن از حرفه‌ای‌های هنر سینما در فرانسه نیز با شش فیلم بلند در فستیوال فیلم‌های جیبی پاریس شرکت کرده بودند. از جمله کارگردان ایرانی ساکن پاریس، سپیده فارسی، با فیلم تماشایی و جالب «هرات» که داستان سفر طولانی او همراه دختر هشت‌ساله‌اش از پاریس به باکو، ایران، و افغانستان است که در میانه‌ی راه پدر کارگردان هم به آن‌ها می‌پیوندد. فیلم همراهی سه نسل از یک خانواده‌اند، با دیدگاه‌های متفاوت. پدر سپیده فارسی تبار افغانی دارد. آن‌ها پس از سال‌ها به زادگاه او می‌روند: شهر هرات. فیلم یک‌ساعت‌ونیمه که قسمتی از آن با تلفن موبایل گرفته شده و سرشار از لحظه‌ها و صحنه‌های زیباست. با سپیده فارسی در محل فستیوال فیلم‌های جیبی در مرکز ژرژ پمپیدو گفت‌وگو کردم که از جديدترین ساخته‌اش، «هرات»، می‌گوید و نیز در باره‌ی فیلم‌های جیبی.

حرف آخر اینکه شما هم از ایران یا هر جای دنیا می‌توانید در دوره‌ی بعدی این فستیوال شرکت کنید. نشانی الکترونيکی برگزارکننده‌ی pocket films را برایتان می‌نویسم: www.forumdesimages.fr

---------------------------------
FESTIVAL POCKET FILMS – PARIS