رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۷ شهریور ۱۳۸۶

هلند و جنجال عمومی برای گرایش شخصی

پژمان اکبرزاده
persia_1980@hotmail.com

فایل شنیداری

نام «احسان جامی» از چند روز پیش در سر خط اخبار رادیو- تلویزیون و روزنامه‌های پرخواننده‌ی کشور هلند قرار گرفته است. وی عضو حزب کارگر و مدیر «کمیته‌ی مسلمان پیشین» در هلند است. کمیته‌ای که هدف خود را دفاع از افرادی اعلام کرده که از دین اسلام خارج شده‌اند.

احسان جامی در گفتگوهای خود با رسانه‌ها، اسلام را دینی سرکوبگر که مخالف آزادی‌های فردی‌ست توصیف کرده و با بیانی تند درباره‌ی پیامبر اسلام اظهارنظر کرده است. در هلند، چند روز پیش در خیابانی، احسان جامی مورد ضرب و شتم قرار گرفت. به گزارش روزنامه‌ی NRC چاپ هلند، احسان جامی اظهار داشته، حمله کنندگان دو مراکشی تبار و یک سومالیایی بوده‌اند.

افشین الیان، استاد دانشگاه، فیلسوف و شاعر ایرانی‌ـ هلندی که او نیز به خاطر نوشته‌های جنجال‌برانگیز درباره‌ی اسلام شهرت دارد و از مهمترین مشاوران «کمیته‌ی مسلمان پیشین»‌ است، خواستار گماردن محافظ برای احسان جامی از سوی دولت هلند شده است.

احسان جامی که بیست‌ودوسال دارد در ایران متولد شده و در سن نه‌سالگی همراه با والدین‌اش به هلند کوچ کرده است. وی عضو حزب کارگر است و در سال ٢٠٠٣ نماینده‌ی شورای شهر فوربورخ شد.

در این باره با بیژن مشاور، عضو حزب سبزها و فعال سیاسی در هلند گفت‌وگویی کردم و از او پرسیدم، واکنش گسترده‌ی رسانه‌های هلندی به این قضایا صرفاً به دلیل ضرب و شتم احسان جامی است یا اینکه این واکنش، حرکتی سیاسی‌ـمطبوعاتی‌ست تا آنچه سیاستمداران یا رسانه‌های هلندی خود متمایل به صحبت از آن هستند، از زبان یک جوان خاورمیانه‌ای بیان شود؟


احسان جامی

امر آزادی، اعتقاد به مذهب و همچنین عدم اعتقاد و پذیرش یک مذهب در جامعه‌ی هلند یک اصل پذیرفته شده است و در قانون اساسی‌شان هم قید شده است. در نتیجه این مسئله یک چیزی‌ست که اینجا می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد، ولی برای اینکه به این مسئله بتوانیم پی ببریم بایستی برگردیم به شرایط و وضعیتی که پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در اروپا و غرب نسبت به اسلام و مسلمانان پدید آمد. چون از آن به بعد، شرایط پولارلیزه‌شدنی نسبت به مسلمان‌ها در جامعه‌ی غرب به‌وجود آمد و این حس را برای اینها سعی کرد به‌وجود بیاورد که کلمه‌ی اسلام و مسلمان مترادف با تروریست است و مسلمانان و اسلام موجب عدم ثبات و به‌وجودآوردن شرایطی هستند که برخلاف منافع مردم اروپا و آمریکا است. این مسئله با حضور افرادی مانند خانم هیرشی علی، نماینده‌ی پیشین مجلس هلند، آقای پین فورتاین، یکی از افرادی که حزبی را بوجود آورده بود که دیدگاه دست‌راستی داشت و همچنین در حال حاضر آقای خیرت ویلدرس که رهبر حزب دست راستی آزادی در هلند است تشدید می‌شود. اینها مکرراً مسایلی را مطرح کرده‌اند و عملاً قصدشان این بوده تا شرایط و دیدگاهی را برای مردم هلند به‌وجود بیاورند نسبت به اسلام و مسلمانان که احساس عدم ثبات و خطر بکنند و با استفاده از همین جو، بتوانند از‌ آب گل‌آلود ماهی بگیرند و در انتخابات بتوانند بیشترین کرسی‌ها را در مجلس به‌دست بیاورند. این مسئله در نتیجه امری‌ست که در جامعه‌ی هلند شاید نسبت به کشورهای دیگر اروپای غربی قدری حادتر باشد. به‌خاطر این چند فاکتوری که گفتم، این موضوع توجه رسانه‌های اینجا را همیشه به خودش جلب می‌کند. حالا حضور فرد جوانی مانند آقای جامی و مطالبی که ایشان در ارتباط با اسلام و اعتقادات مسلمانان بیان می‌کند به این شکل توهین‌آمیز، فضای کنونی را بوجود آورده است؛ به‌ویژه واکنش چند مسلمان که ایشان را در خیابان زده‌اند و موجب شده سروصدای زیادی در جامعه‌ی هلند بوجود بیاید. نامه‌ی آقای خیرت ویلدرس، رهبر حزب دست راستی آزادی در هلند دال بر ممنوع کردن قرآن هم به این مسئله شدیداً دامن زده و در حال حاضر بحث شماره‌ی یک در جامعه‌ی هلند است که وضعیت افرادی که معتقدند به اسلام و یا معتقد نیستند، باید به چه شکل باشد؛ میزان آزادی و دامنه‌ی آن تا چه حد باید باشد.

سیاستمداران هلندی از مواضع احسان جامی چقدر پشتیبانی کرده‌اند؟

خوشبختانه بیشتر مردم هلند و همچنین سیاستمداران حاکم، در حال حاضر به نظر من شیوه‌ی درستی را انتخاب کرده‌اند. از موضع‌گیری‌های رسمی‌شان کاملاً برمی‌آید که اینها امر اعتقاد به مذهب و یا عدم اعتقاد به مذهب را امری فردی و جدا از مسایل سیاسی می‌دانند. در نتیجه این حالت جدایی دین از حکومت دقیقاً در قانون اساسی هلند قید شده است. اینها به این قانون اعتقاد دارند. در نتیجه تاکید کرده‌اند که اعتقاد به مذهب حق هر فردی است و ما هیچ وقت نمی‌توانیم آن را ممنوع کنیم. حالا این مذهب هر مذهبی می‌خواهد باشد. به‌هیچ‌وجه قابل ممنوع شدن نیست. در نتیجه موضع‌گیری بسیار صحیحی کرده‌اند و نسبت به درخواست آقای ویلدرز که قرآن را ممنوع بکنیم و کلاً هرچه مسلمان هست بریزیم توی دریا را رد کرده و گفته‌اند غیرقابل پذیرش است. از طرف دیگر، برخورد خشونت‌آمیز با آقای جامی را هم رد کرده‌ و گفته‌اند این شیوه‌ی برخورد را هم نمی‌پذیریم. درست است که ایشان شیوه‌اش غلط ا‌ست و احساسات میلیون‌ها مسلمان را جریحه‌دار می‌کند، اما این شیوه‌ی برخورد را هم قبول نمی‌کنیم. در نتیجه هر دو نوع شیوه را رد کرده‌اند و خواستار حفظ آرامش و برخورد منطقی با این قضیه شده‌‌اند. چیزی که من عملاً در جامعه‌ی هلند حس می‌کنم این است که متاسفانه یک‌سری جریانات افراطی و دست‌راستی همیشه تلاش می‌کنند آب را گل‌آلود بکنند و به نفع خودشان در این میان ماهی بگیرند.

کمیته‌ای که احسان جامی برای دفاع از مسلمانانی که از اسلام خارج می‌شوند تشکیل داده، فعالیتی هم به‌طور جدی و محسوس انجام داده یا اینکه بیشتر سروصدای رسانه‌ای داشته در هلند؟
خیر. ایشان همانطور که اطلاع دارید،‌ عضو شورای شهر هستند برای حزب کارگر. با پنج نفر قرار گذاشته بودند که در ماه سپتامبر «کمیته‌ی مسلمانان پیشین»‌ را بیایند رسماً معرفی و عرضه کنند. این کمیته هنوز رسماً معرفی نشده ولی همان‌طور که اطلاع دارید درحال ازهم پاشیده‌شدن است، چون طبق اخبار واصله‌ای که در جراید بود،‌ دو خانمی هم که قرار بود در کمیته عضو بشوند دیگر در آخرین جلسه‌ی کمیته شرکت نکردند و خودشان را کنار کشیدند. علت را هم ترس و عدم جرات مطرح کردند. در نتیجه این کمیته هنوز رسماً معرفی نشده و اینگونه که از صحبت‌ها و مسایلی که طرح شده برمی‌آید، این احتمال وجود دارد که اصلاً به آنجا نکشد که به‌طور رسمی معرفی شود. ولی یکسری افراد، گروه‌ها و جریانات دیگر یک کمیته‌ی دیگری تشکیل داده‌اند به‌نام «کمیته‌ی حمایت از کمیته‌ی مسلمانان پیشین»‌ که اینها می‌خواهند در هلند به این شکل، قدری از نظرات احسان جامی و مسلمانانی که دیگر اعتقادی به اسلام ندارند جلب حمایت کنند.

فعالیت‌های احسان جامی و به‌ويژه واکنش‌های اخیر رسانه‌های هلندی برای پوشش دادن کارهایش، فکر می‌کنید چه تاثیری گذاشته بر نگاه هلندی‌ها به جامعه‌ی مهاجر ایرانی در این کشور؟

من طبق اطلاعاتی که دارم، صحبت‌هایی که با جریان‌های گوناگون هلندی دارم و همینطور دوستان ایرانی در اینجا، استنباطم این است که در کل تاثیر منفی‌ نگذاشته است. خوشبختانه بیشتر هلندی‌ها و ایرانیان این مسئله را می‌توانند تشخیص بدهند که دیدگاه ایشان یک دیدگاه شخصی و قابل احترام است. ولی از طرف دیگر شیوه‌ی برخورد ایشان را هم نمی‌پذیرند. رد یا پذیرش دین، یک امر شخصی‌ست درجامعه‌ی هلند و کاملاً پذیرفته شده است. در نتیجه برای اکثریت مردم هلند فکر نمی‌کنم این تاثیر منفی داشته باشد. متاسفانه برخوردهای افراطی از هر دو طرف، چه از طرف هواداران این جریان یا از طرف افرادی که به اصطلاح، خودشان را مسلمان می‌دانند و برخورد خشونت‌آمیز با آقای جامی کرده‌اند،‌ این بهانه را به جریانات دست‌راستی مانند جریان آقای ویلدرز می‌دهد که تلاش می‌کنند برخوردی تند با مسلمانان و افراد خارجی در جامعه‌ی هلند داشته باشند و مردم هلندی را نسبت به حضور آنها و اعتقاداتشان بترسانند. ولی خوشبختانه چیزی که من می‌توانم استنباط کنم این است که این قضیه به این شکل میان مردم هلند وجود ندارد. سیاستمداران و مردم هلند دیدگاهشان یک دیدگاه نسبی و اصولی است و این را به حساب همه‌ی ایرانیان نمی‌گذارند.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

What about Bahaeis in Iran. Islam cannot tolerate them.Is not this adoibel standard for Moslem

-- ali ، Aug 13, 2007 در ساعت 01:27 AM

البته فكر ميكنم كه كميتهء ايشان بيشتر براى جلب نظر كردن و وارد اخبار شدن تشكيل شده ! چون با وجود اينكه ايرادات زيادى براى دين اسلام و كارهاى محمد وارد ميدانم ، ولى همچنين اين را يك امر شخصى ميدانم . اينكه اشخاصى مثل آقاى ويلدرز ( بدون اينكه جرئت در افتادن با يهوديت داشته باشد ، چون از آمريكا و اسرائيل ميترسد ) نفرت از خارجيان را با توهين به مقدسات مسلمانان ابراز ميكنند ، البته بسيار حقيرانه است و همانگونه كه انتخابات اخير هم ثابت كرد در جامعه هلند خريدارى ندارد . . . در مورد آقاى احسان جامى هم گرچه كتك خوردن ايشان را توسط اراذل و اوباش محكوم ميكنم ، ولى عمل ايشان را هم در تشكيل كميته ء مسلمانان پيشين بيشتر براى خودنمايى است ، مانند كارها و حرفهاى مسخرهء آقاى ويلدرز ! و فكر نميكنم به جايى برسد . هلنديها زرنگ تر و هوشيار تر از اين حرفها هستند ! ! مهران / لايدن

-- مهران / لايدن ، Aug 13, 2007 در ساعت 01:27 AM

با سلام،

متاسفانه در این مورد خلط مبحث می شود. صرفنظر از اینکه توهین به پیغمبر اسلام جایز نیست و باید تمامی دستورات و گفته هایی که از دین ایشان باقی مانده مثل باقی ادیان نقد شده در اروپا نقد شود که باز هم متاسفانه در همین اروپا فضایش را نیز تندروها بسته اند، منتها مساله ای که جناب اکبرزاده و دوست عزیزم بیژن خود را عمدا یا سهوا به تجاهل می زنند برخورد خشک و متحجر اسلام و بعضی مسلمانان است نسبت به از دین خارج شده ها، بعبارت دیگر مرتدین. این دوستان از وضعیت جوانان مسلمانی که کشف حجاب می کنند و یا برای مثال الکل می نوشند و مورد آزار و ایذا خانواده و دیگر دوستان و فامیل با مجوز شرعی "امام مسجد" قرار می گیرند هستند!؟ سخن بسیار است امیدوارم بلندگوی رادیو همه جانبه تر عمل کند.

با احترام،
وحید شعبانی

-- mshabani@gmail.com ، Aug 13, 2007 در ساعت 01:27 AM

Wat voor ,,onafhankelijke radio'' zijn jullie ? ik twijfel hard hieraan. Anders hadden jullie i.p.v. moshaver met jami en zijn maatjes ook gesproken, alvorens dit bericht te plaatsen. het zou mij niet verbazen als jullie dit comment ook censueren

-- Sohrab ، Aug 13, 2007 در ساعت 01:27 AM

آقا از این مسلمانها بترسید به خصوص از نوع مرکشی و سومالیایی اش.قبول ندارید از تیو ون گوک بپرسید

-- رضا ، Aug 13, 2007 در ساعت 01:27 AM

عجب دنیای عجیب و در عین حال خطرناکی است. یک جوان ایرانی، باشجاعتی قابل تحسین که میتواند درس عبرتی برای بسیاری از شبه روشنفکران باشد چندین بار در خیابان بخاطر ابراز عقیده اش درباره اسلام (یعنی کاری که از برکت شبه روشنفکران چپ، تبدیل به خطرناکترین کار در جامعه هلند گردیده) مورد ضرب و شتم قرار میگیرد بدون اینکه کوچترین اعتراضی از طرف سیاستمداران بزدل هلندی نسبت به این خشونت فاحش انجام گیرد. آقای مشاور و سایر دوستان گرامی، مسئله خیلی ساده است کسی که نسبت به یک دین اضهار نظر میکند نباید قربانی ضرب و شتم عده ای تحجرگرا گردد. اینکه احسان جامی تند یا آرام صحبت کرده دارای اهمیت کمتری میباشد و این اصلی است که متاسفانه فدای تمایلات سیاسی دوستان ما گردیده. سالهاست که بدترین توهینها به حضرت مسیح، مسیحیان، یهودیها، بهائیها و غیره میشود بدون اینکه خونی بزمین ریخته شود ولی ظاهرا از نظر آقایان اکبرزاده و مشاور، اسلام تافته جدا بافته ایست که از انتقاد مبراست مضافا به اینکه خواهران و برادران مسلمان ما!!!
هر انتقادی را توهین تلقی میکنند. سخن کوتاه،
باید از جامی و حقوق دموکراتیک او حمایت کنیم. داریوش مجلسی، هلند، 14 اگوست.

-- داریوش مجلسی ، Aug 14, 2007 در ساعت 01:27 AM

اگر خمینی زنده بود سریع فرمان قتل یا ترور ایشان را صادر میکرد.

-- محمد ، Aug 14, 2007 در ساعت 01:27 AM

کشور ازاد¡ بله ولی مسلمانان هر کاری بخواهند ميکنّد¡اما همانطور که خودتان نوشتيد کسانی که از اسلام برگشتند ميترسند فعاليت کنّند. پس دموکراسی خدشه دار شده به خاطر تندرهای مسلمان که اصلا با تندروی امثال جامی قابل مقايسه نيست.
گزارش شما بيطرفانه نيست. در هلند کسی جرات نميکند در مورد اسلام نظر مخالف بدهد.

اگر این جور پيش برود بيست سال ديگه جمعيت مسلمانان هلند بيشتر از ديگران ميشود

-- frid ، Aug 15, 2007 در ساعت 01:27 AM

من فکر نمی کنم که کارهای آقایان علیان و جامی در خراب کردن یا معرفی اسلام به شیوه بد تاثیر قابل توجهی داشته باشد چرا که اسلام شناسی سابقه تاریخی بسیاری در هلند دارد و شهر لیدن از مراکز چاپ و ترجمه و انتشار کتابهای بزرگی چون دایره المعارف اسلام و .... می باشد. آنها اسلام را خوب می شناسند. هر چه باشد اسلام یک دین است و به این راحتی ها آسیب جدی نمی بیند. من مسلمانم؟ و سوالات جدی زیادی راجع به این دین دارم. قضاوت شخصی یا جهل و کم دانشی من راجع به دین نباید مرا مجاب کند که هر چه بخواهم بکنم. به نظر من هر دو گروه ضارب و مضروب با عمل جاهلانه خود قبل از اسلام به خود ضربه می زنند. بله انتقاد از اسلام به جای خود و دفاع از آن هم به جای خود. این شلوغ بازی ها مشکلی را حل نمیکند. بلکه قبل از ضربه زدن به اسلام به خودمان ضربه می زند. حالا به قول دوستمان اگر خمینی زنده بود دستور قتل .... مگر دستور قتل سلمان رشدی چکار کرد؟ این وسط چه کسی آسیب دید؟ سلمان رشدی یا کشور ایران؟ اگر دینی با منتقدانش با ترور برخورد کند خود ترور خواهد شد. همانطور که با اسلام کردند.

-- علی ، Aug 15, 2007 در ساعت 01:27 AM

Yeki bayad beh aghayeh Ehsan Jaami begeh:
"baba joon mageh beekaree? Boro mesleh hameh abeh-jo holandeeto bokhor kayf kon, beh din cheekar daree"

In dino Engleesa har vaght moghash besheh khodeshoon avazesh meekonan!

-- Kadoo Halvaee ، Aug 15, 2007 در ساعت 01:27 AM

پس اگه اين اقا پسر قرار بود جوانی خود را در ايران سپری کند چی کار می کرد ؟ بابا تغير عقيده دادن که اين قدر دادو هوار نداره لابد اقا احسان دنبال اسم در کردنه اونم بابا کاری نداره يه موزيک ويدئو بده بيرون معروف ميشی مگه تو چيت از بقيه کمتره ؟؟

-- دانته Dante ، Aug 15, 2007 در ساعت 01:27 AM

با درود، بطور قطع اسلام در چند قرن اخیر نتوانسته خود را با مدرنیته سازگار کند و همچنین وارد شدن اسلام سیاسی به این مشکل صد چندان افزوده است. مناسب است نیروهای مدرن و مترقی در گام نخست فضای تحول و تغییر را برای مسلمانان بوجود آورند، نیروهای متفکر این مذهب را که با خشونت مرز بندی دارند را بشناسند و تقویت کنند. در راستای تضعیف اسلام سیاسی هر آنچه را که میتوان باید بکار بست. از شیوهایی که منجر به رشد رادیکالیسم کور مسلمانان میشود باید حذر کرد. متشنج شدن فضا فقط بسود نیروهای واپسگرای مسلمان و از سوی دیگر راسیستهای پنهان شده در تئوریهای رنگارنگ امسال ولدرز، فردونک و....... خواهد شد. دوستان همگی واقفند که ما ایرانیان، خودمان قربانیان اسلام متحجر هستیم، تجربه سه دهه اخیر ما نشان داده که برای مدرن شدن این مذهب و امت آن به کار فرهنگی مستمر و مناسب احتیاج است.
پاینده باشید.

-- بهروز فدائی ، Aug 15, 2007 در ساعت 01:27 AM

ehsane jami
inam case bod vase pas gerftenet dadi?
ya ghompoz bod ke vase familet dar kardi?
motasefam vase melati ke roshanfekreshon to ei !
hanoz nemidoni naghd kardan ba tohin kardan fargh dare?
badesham
onaei ke mosalman bodeneshan vasashon nange chera vojode tagheir din dadan nadaran?
chera 2 dasti be hamin eslame be ghole khodeshon khashen va poside ro vel nemikonan?
chera faghat ghor zadan va tohin kardan baladan?
hata to hamin eslam ham mosalmon nabodano bad nemidone ama azade nabodan va ensan nabodano zesht ghalamdad mikone
to aslan ghorano ye bar khondi?
abba melat eslam molaomaro ben ladan akhond nist ...be khoda faghr dare....
inja hollande zamane omidvaram montasher koni mese ghablia nashe !!!!!!!!!

-- aragurn.nl ، Sep 8, 2007 در ساعت 01:27 AM