جايزه صلح نوبل برای بازمانده ميدان تيانانمن

تهديد کميته نوبل توسط دولت چين نتيجه‌ای نداد؛ جايزه صلح نوبل سال ۲۰۱۰ به ليو شيائوبو، ناراضی سياسی چينی تعلق گرفت.

به گزارش خبرگزاری‌های جهان، کميته نوبل در حالی جايزه صلح را به ليو شيائوبو اعطا کرد که در تابستان گذشته دولت چين معاون وزير امور خارجه خود را به اسلو فرستاده بود تا کميته نوبل را نسبت به اعطای اين جايزه به ناراضی چينی تحت فشار قرار دهد.

همچنين اين جايزه در موقعيتی به ليو تعلق گرفت که حکومت چين در اوج قدرت اقتصادی خود انتقادات جهانی عليه وضعيت حقوق بشر در اين کشور را تضعيف کرده بود.

بدين ترتيب رئيس کميته نوبل، آقای ليو را برترين نماد مبارزه برای رعايت حقوق بشر در چين دانست و دولت چين نيز اين انتخاب را انتخابی «زشت» و مغاير با آرمان‌های بنيانگذار اين جايزه خواند.

ليو شيائوبو، ۵۴ ساله در سال ۲۰۰۹ به دليل تدوين و انتشار «منشور ۰۸»، بيانيه‌ای برای اصلاحات سياسی در چين، به ۱۱ سال زندان محکوم گرديد و هم‌اکنون در حبس به‌سر می‌برد.

اين منشور که هزاران نفر آن را امضا کرده‌اند الهام گرفته از «منشور ۷۷» دگرانديشان چکسلواکی در دوران کمونيسم است.

واسلاو هاول، نويسنده و رئيس جمهور سابق چک نيز از پشتيبانان نامزدی ليو شيائوبو برای جايزه صلح نوبل به شمار می‌رود.

اين انتخاب کميته نوبل بی‌شک خشم پکن را برخواهد انگيخت چرا که معاون وزير امور خارجه چين تهديد کرده بود چنين انتخابی عواقب ناگواری را بر روابط سياسی نروژ و چين خواهد گذاشت.

تهديد چين که توسط رئيس کميته نوبل افشا شد ظاهرأ تأثير بيشتری بر اين انتخاب کميته گذاشت تا فردی را برگزيند که تنها پيام‌اش اين است: «بدون ارزش‌ها و دمکراسی به قدرت برتر جهان تبديل نمی‌شويم.»

ليو شيائوبو، که از رهبران دانشجويان معترض در سال ۱۹۸۹ به شمار می‌رفت، پس از وقايع ميدان تيانانمن پکن در ژوئن همين سال به زندان افتاد و چندين سال حبس کشيد.

وی که از آخرين بازماندگان مقاومت در ميدان تيانانمان بود با گذشت بيش از ۲۰ سال همچنان به باورهای خود به دمکراسی پايبند است.

ليو شيائوبو در يکی از نوشته‌های خود آرزو کرده است که «آخرين قربانی تفتيش عقايد در چين» باشد.

کشور چين تاکنون جايزه نوبلی دريافت نکرده است اما در سالی که دانشجويان در ميدان تيانانمن پکن سرکوب شدند جايزه صلح نوبل به دالايی‌لاما، رهبر دينی بوداييان تبت و از مخالفان نقض حقوق بشر در چين، تعلق گرفت و در سال ۲۰۰۰ نيز گائو شينگ‌جيان، نويسنده ناراضی چينی که ساکن فرانسه است، جايزه نوبل ادبی را دريافت کرد.

اگر در آن سال‌ها چين می‌توانست از انتشار خبر چنين جوايزی در کشور جلوگيری کند اما در سال ۲۰۱۰ اين امر با وجود وسايل ارتباط جمعی گسترده کاری دشوار می‌نمايد.

با اين وجود در پی انتشار خبر جايزه صلح ليو شيائوبو، صفحات ويژه سايت‌های اينترنتی «سينا»، «سوهو» و «وانگ ئی» درباره جوايز نوبل امسال، حذف شده‌اند. همچنين شبکه‌های تلويزيونی خارجی نيز قطع شده‌اند.

ليو شيا، همسر ليو شيائوبو نيز نتوانست از خانه خود بيرون بيايد و در غياب همسرش با روزنامه‌نگاران گفت‌وگو کند.

خبرگزاری‌ها از چين خبر داده‌اند که وقتی در «بايدو»، ماشين جست‌وجوگر چينی، نام «ليو شيائوبو» نوشته می شود پاسخ داده می‌شود: «ليو شيائوبو کيست؟»