رادیو زمانه

تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۷

انتقاد دختر ملک الشعرای بهار از سریال "شهریار"

دختر ملک الشعرای بهار از پخش قسمت هایی از سریال "شهریار" که زندگی پدرش را به نمایش در آورده است انتقاد کرد و آن را غیر واقعی دانست.

پروانه بهار به ایسنا گفت: «در این سریال، زندگی پدرم بسیار تشریفاتی نشان داده می‌شود. در حالی‌كه این دور از حقیقت است. در خانه‌ بهار همیشه به روی مهمانان باز بود و با یك استكان چای از آن‌ها پذیرایی می‌شد؛ نه با تشریفاتی كه در این سریال نشان داده می‌شود.»

وی افزود: «شیوه‌ لباس پوشیدن پدرم است كه با كت و شلوار و كراوات تصویر شده است؛ در حالی‌كه پدرم در آن زمان معمم بود و آن‌طور كه نشان می‌دهند، سوار اتومبیل نمی‌شد. ما اصلا اتومبیل نداشتیم و اصلا آن‌زمان اتومبیل آن‌قدر زیاد نبود كه ما اتومبیل داشته باشیم.»

دختر ملک الشعرای بهار یادآور شد: «در این فیلم حتی ایرج میرزا به خوبی تصویر نشده است و او را بسیار كوچك نشان داده‌اند؛ در حالی‌كه در آن زمان، او از شهریار بسیار بالاتر بود.»

محمدتقی بهار ملقب به ملک‌الشعرا شاعر، روزنامه‌نگار، ادیب، تاریخ‌نویس و سیاست‌مدار ایرانی بود. وی شش بار نماینده مجلس و یک بار وزیر فرهنگ شد.

پخش سریال شهریار با انتقادات فراوانی از سوی کارشناسان فرهنگی و ادبی روبرو بوده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که شخصیت عارف قزوینی، ملک الشعرای بهار و ایرج میرزا در مقابل شهریار بسیار کوچک نشان داده است.

در این سریال ایرج میرزا شاعری نشان داده شده که شعرهای سخیف می خواند و نسبت به سرنوشت کشورش علاقه مند نیست. عارف قزوینی شاعر ترانه معروف "از خون جوانان وطن لاله دمیده" نیز طرفدار استبداد و رضا شاه معرفی شده است.

در همین حال جمعی از دانش‌آموختگان دانشگاه‌های تهران، نسبت به زبان و لباس سریال "شهریار" اعتراض‌نامه‌‌ نوشتند. به گزارش تابناک دربخشی از این نامه آمده است: «پوشش زنان و مردان سریال به طرز مسخره‌ای با آنچه در منطقه آذربایجان استفاده می‌شده مغایر است. آنچه در سریال نمایش داده می‌شود سرسوزنی با این پوشش همخوانی ندارد. خنده‌دار‌تر، اصرار بر بیان شدن حدود نود درصد از دیالوگ‌ها به فارسی و برخی جملات جسته و گریخته بسیار كوتاه به زبان اصلی منطقه، یعنی تركی است كه آن هم دست و پا شكسته با زیرنویس نمایش داده و چنین القا می‌شود كه در آذربایجان مردم این‌گونه و به این زبان سخن می‌گویند؛ یعنی نود درصد فارسی و اندكی هم تركی»

برخی از وبلاگ نویسان نیز مطالبی در مورد تحریف تاریخ در این سریال شهریار نوشته اند که به صورت یک موضوع ویژه در سایت بالاترین دنبال شده است.

کمال تبریزی در گفتگو با روزنامه اعتماد درباره سانسور شدن بخش هایی از این سریال گفته است: «مسوولان تلویزیون دچار خودسانسوری هستند و به همین خاطر وقتی شما با آنها در مورد شخصیت شهریار صحبت می کنید و می گویید که حداقل چهار مولفه را باید در کارتان راجع به این شخصیت داشته باشید گرچه آنها حرف شما را قبول دارند ولی ممکن است از این پنج مولفه یک یا دو مورد را به خاطر همان محدودیت ها حذف کنند.»

شهریار به دلیل حمایت از انقلاب ایران جزو شاعرانی است که نام او در کتابهای درسی آمده و هر ساله به یاد او کنگره شعری در تبریز برپا می شود. در این سریال شهریار شخصیتی ضد شاه و آگاه به مسائل سیاسی روز معرفی شده است.

شهریار همچنین شعری در مدح آیت الله هاشمی رفسنجانی و رهبر انقلاب ایران آیت الله خامنه ای دارد.

وز مواعظ كه مي‌كني آنگاه
صبر ميزايد از سكون دلم

انقلاب من از تو اسلامي است

كه حريفي به چند و چون دلم

گوهر شب چراغ رفسنجان
اي چراغ تو رهنمون دلم

كفه‌اي هم‌تراز خامنه‌اي

در ترازوي آزمون دلم

در ركوع و سجود خامنه‌اي
من هم از دور سرنگون دلم

خاصه وقت قنوت او كز غيب

دست‌ها مي‌شود ستون دلم

شهريارم لسان حافظ غيب
شعر هم شاني از شئون دلم

سریال شهریار جمعه شب ها ساعت 9:30 از شبکه دوم تلویزیون ایران پخش می شود.

نظرهای خوانندگان

ایرج میرزا مدحگوی شاهان قجری و شهریار مدحگوی شاهان حکومت اسلامی// آنها با تاج و اینها با عمامه//

-- بدون نام ، Mar 15, 2008 در ساعت 10:47 PM

من نميدانم علاقه استاد را به عصاره كوكنار چه طور ميخواهند نشان بدهند؟

-- بدون نام ، Mar 15, 2008 در ساعت 10:47 PM

کسانی چون بهار، شهریار و ایرج و عارف را "فیلم کرده اند"، کوچکتر از آنند که بتوانند نام و شخصیّت آن بزرگواران را با این گونه فیلم ها و برنامه های تلویزیونی لکه دار بکنند. از پروانه خانم هم باید سپاسگزار بود که رشته ی آن ها را این چنین پنبه کرده است. خود مرحوم ملک الشعرا می گوید:
"چشم بهی مدار از این بدسُگال* قوم،
کاینجا شرافت همه کس دست خوردنیست.
اقوام روزگار به اخلاق زنده اند،
قومی که گشت فاقد اخلاق مردنیست".
و در باره ی روزنامه هایی ( و یا به قوم امروزی ها - رسانه و طبیعی است که اشعار ایرج "شیرین سخن" را هم سخیف بدانند، همان ایرجی که می گوید:
"از آن گروه چه خواهی که از هزار نفر،
اقّل، دویست نفر روضه خوان خر دارد؟!
دویست دیگر جن گیر و شاعر و رمّال،
دویست واعظ از روضه خوان بتر دارد".
امیدوارم مسئول سایت این شعر آخر را سانسور نکند، چون من نگفته ام، ایرج میرزا گفته و مرحوم محمّد جعفر محجوب هم آن را ادیت کرده است.

چنانچه در خواندن این متن، اشکالی وجود داشته باشد می توانید آن را با بقیه ی اشعار، به صورت پی دی اف از نشانی زیر دریافت کنید:
http://es.geocities.com/rpnuri_dil
رسول پدرام

-- Rassoul Pedram ، Mar 15, 2008 در ساعت 10:47 PM

جعل رويدادها و بزرگ‌نمايي شخصيت شهريار، براي صدا و سيما امري طبيعي اس و انتظاري غير از اين نمي‌رود. اما در مورد زبان ديالوگ‌ها بايد گفت كه چاره‌اي جز اين نبوده، اين خيلي خنده‌دار است كه كسي با ديدن اين سريا گمان كند كه مردم آذربايجان90 درصد فارسي صحبت مي‌كنند. انتخاب اين روش براي اين است كه اين سريال در كشوري پخش مي‌شود كه فارسي زبان رسمي است و تقريبا همه مردم آن اين زبان را به خوبي متوجه مي‌شوند. تصور كنيد اگر ديالوگها تركي بود و زيرنويس فارسي داشت، آيا كسي (به جز شهرهاي ترك‌زبان)حوصله تماشاي آن را پيدا مي‌كرد؟ نمي دانم دليل استفاده از زبان تركي در برخي بخش‌ها چه بوده، ام شايد توجيهي كه بشود براي آن پيدا كرد، دادن حال و هواي يك منطقه آذري و حالتي نمادين داشته باشد. به هر حال كسي نبايد انتظار داشته باشد كه سريالي با اين هزينه به زبان تركي ضبط شود و بعد شايد دوبله شود. البته حالت برعكس آن (براي پخش در مراكز استاني) منطقي‌تر است چون بيشتر بازيگران اين سريال فارسي‌زبان هستند.

-- آبتين بيطرف ، Mar 15, 2008 در ساعت 10:47 PM

اولا در اینکه شهریار واقعابزرگترین شاعر معاصر در ایران و حتی منطقه بود تردیدی نیست علت بر اینکه شهریار غیر از زبان های ترکی و فارسی به زبان های دیگری نیز شعر گفته است. و تمام ادیبان بزرگ این ادعا را تایید کردند و دوم اینکه به نظر من در شخصیت او پیش از اندازه اجحاف شده است و در خیلی موارد یک شخص ناپخته و تازه کار در سریال می نماید که با توجه به سوابق او اصلا اینطور نبوده و نیز در ضمن در مورد مدح شخصیت های حکوتی فعلی در زمانی که او می زیسته هدف او بیشتر حمایت از مردم بود و در واقع چون خود را شاعر مردم می دانست اشعاری غیر رسمی در این باره دارد و اگر درست به تاریخ رجوع شود بیشتر مواقع انتقاد های بزرگی نیز از وضعیت همین انقلاب و حکومت داشته که بعدا به شدت متاسفانه توسط نظام سانسور شده است و نیز در مورد واژه هایی که به زبان ترکی پخش می شود تماما ناسزاها و صحبت های غیر متعارف هستند که به این زبان پخش می شوند که واقعا جای س<ال است چرا این اصطلاحات؟؟

-- نیما ، Apr 1, 2008 در ساعت 10:47 PM

سريال خوب است خسته نباشيد

-- نكك ، Apr 14, 2008 در ساعت 10:47 PM

به نظر بنده حقیر
اشتباه بزرگ ما این است که فکر میکنیم گار قرار است از زندگی کسی فیلم تهیه کنیم
باید او را فرشته بدانیم
در حالی که اگر مرد و مردانه میگفتند مثلا شهریار تریاکی بوده فکر نکنم به کسی برمی خورد که اینگونه به فهم ما توهین کردند

-- محمد ، Apr 21, 2008 در ساعت 10:47 PM

شهریار خاک کفش ایرج میرزا و بهار نیست

-- k.m ، Apr 21, 2008 در ساعت 10:47 PM

شهریار خاک کفش ایرج میرزا و بهار نیست

-- k.m ، Apr 21, 2008 در ساعت 10:47 PM

حیف بود که شخصیت شهریار اینگونه نمایش داده شود. مسلما شهریار نقطه ضعفهایی هم داشته است؛ اما نه به این شکل که به تصویر کشیده شد! گذشته از اشکالات وقایع نگاری زندگی این شاعر بزرگ، هرکس حتی عکسی از شهریار دیده باشد، در مرحله اول جذب نگاه معصومانه وی می شود. اما در این سریال، به غیر از دوران کودکی، هنرپیشگانی که نقش او را بازی کرده اند، هیچکدام در چهره شان این معصومیت نیست. از آقای تبریزی انتظار می رفت در انتخاب هنرپیشه دقت بیشتری داشته باشند.
دوباره می گویم واقعا حیف شد. خیلی بهتر از این می شد کار کرد.

-- پاکباز ، May 20, 2008 در ساعت 10:47 PM