یک بریتانیایی متولد ایران برنده نوبل ادبیات

دوریس لسینگ. فرانس پرس

دوریس لسینگ، نویسنده 88 ساله بریتانیایی متولد ایران برنده جایزه نوبل ادبیات شد.

خانم لسینگ در سال 1919 میلادی برابر با 1298 شمسی در یک خانواده مهاجر بریتانیایی در کرمانشاه به دنیا آمد.

این جایزه به پاس تلاش پنجاه ساله لسینگ برای نوشتن رمان هایی که در آن سیاست، فمینیسم و جوانی وی در آفریقا تجلی پیدا کرده، اعطا شد.

"چمن زار می خواند" نخستین رمان دوریس لسینگ است که در سال 1949 منتشر شد.

لسینگ در زمیباوه که در آن زمان رودسیا نام داشت پرورش یافت و در بریتانیا به زندگی خود ادامه داد.

آکادمی سوئد در تقدیرنامه خود دوریس لسینگ را اینگونه وصف کرده است: "حماسه سرای تجربه زنانه که با شکاکیت، شور و نیروی ژرف نگری، تمدن انشقاق یافته را مورد کنکاش قرار داده است ."

دوریس در کرمانشاه و از یک پدر و مادر انگلیسی متولد شد. پدر دوریس برای یافتن شغلی بهتر از رودسیا راهی ایران و در بانک شاهی ایران مشغول به کار شد. پدر دوریس پیش از سفر به ایران در رودسیا مزرعه دار بود که برایش موفقیت چندانی نداشت.

دوریس در سن 13 سالگی مدرسه را ترک گفت و دیگر هیچگاه به کلاس بازنگردید. گرچه با ولع تمام به مطالعه ادامه داد. دوریس خانه را در سن 15 سالگی ترک کرد و به انگلیس رفت و در آنجا به جنبش کمونیستی پیوست.

دوریس لسینگ با انتشار نخستین کتابش وارد کارزار نویسندگی شد. این نویسنده بریتانیایی تاکنون بیش از 40 کتاب به رشته تحریر درآورده است. درونمایه آثار دوریس تجربه زنان در جامعه معاصر است؛ در "دفترچه طلایی"، دوازدهمین رمان لسینگ، این درونمایه به بلوغ خود می رسد. "دفترچه طلایی" در سال 1962 منتشر شد.

"دفترچه طلایی" داستان زندگی یک زن نویسنده به نام "آنا وولف" است که از همسر خود جدا شده است. این کتاب چهار بخش دارد که در هر کدام راوی داستان یک بخش متفاوت از زندگی خود را بیان می کند.

دوریس لسینگ درباره "دفترچه طلایی" می گوید: "این رمان تلاشی برای شکستن فرم است، (تلاشی است) برای شکستن فرم های مشخص ادراک و آگاهی و فرا رفتن از آن. هنگام نوشتن این (رمان) پی بردم که من به برخی چیزهایی که فکر می کردم باور دارم، باور ندارم: به دیگر سخن من در آن واحد باورها و نظرهایی در ذهن داشتم که از قرار معلوم متناقض بودند. چرا که نه؟ از این گذشته، ما در بطن گردباد زندگی می کنیم."

بسیاری از منتقدان آثار وی معتقدند گرچه لسینگ در آثارش در طلب فمینیسم و کمونیسم است اما با این حال وی تلاش داشته است که برچسب یک جریان یا ایدئولوژی به وی نخورد. لسینگ در آثارش از دادن پاسخ های قالبی و ساده به پرسش ها پرهیز می کند و واهمه ای ندارد که بدعت بگذارد و سنت شکنی کند.

در دهه 1970 لسینگ به صحنه رمان های علمی-تخیلی وارد شد تا در این وادی نیز طبع آزمایی کند. لسینگ در "ایجاد نماینده برای سیاره 8" خوش درخشید. این رمان داستان فاجعه زیست -محیطی در سیاره ای دور است.