ادبیات معاصر در چشم‌انداز جهانی

سعید

عصر روز یک‌شنبه، سی‌ام اردیبهشت‌ماه، دومین نشست «ادبیات معاصر ایران در چشم‌انداز جهانی» با حضور برخی نویسندگان و ناشران در مجموعه‌ی فرهنگی- هنری تهران برگزار شد.

نشست ادبیات معاصر در چشم‌انداز جهانی با حضور اینترنتی نیلوفر طالبی

در این نشست، که با هدف بررسی جهانی شدن ادبیات ایران برگزار شد، نیلوفر طالبی از سانفرانسیسکو به‌صورت تله‌کنفرانس اینترنتی به سخنرانی پرداخت و شهلا لاهیجی و مجید روشنگر نیز در ادامه جلسه را به سمت پرسش و پاسخ از خانم طالبی سوق دادند.

علیرضا محمودی ایرانمهر

علیرضا محمودی ایرانمهر، مجری و برگزار کننده‌ی این سلسله نشست‌ها، در آغاز این مراسم درباره‌ی برگزاری چنین برنامه‌هایی سخن گفت. در جلسه‌ی قبل،‌ آقای ایرانمهر با یک پرسش اساسی، توجه بسیاری را به «معضل جهانی نشدن ادبیات ایران» جلب کرده بود. وی با اشاره به سخنان اخیر محمود دولت‌آبادی، مبنی بر این‌که جایزه‌ی نوبل را حق خود می‌داند گفت: «صرف‌نظر از درست یا غلط بودن ادعای آقای دولت‌آبادی، اگر ایشان در یک کشور دیگر به داستان‌نویسی مشغول بودند، وضعیت ایشان بهتر از اکنون نبود؟»

در بخش دوم این نشست، نیلوفر طالبی به صورت تله‌کنفرانس اینترنتی به سخنرانی پرداخت و به سؤالات حضار هم پاسخ داد. نیلوفر طالبی فارغ‌التحصیل رشته‌های ادبیات تطبیقی و خلاق از دانشکده‌های امریکاست. وی از سال ۲۰۰۴ مؤسسه‌ای را بنیان نهاد که هدف آن ترجمه‌ی آثار ادبی معاصر ایران به زبان‌های دیگر است. این مؤسسه‌ی غیرانتفاعی و غیرسیاسی توانسته است به مرور توسعه پیدا کند و فعالیت‌های خود را وسیع‌تر و گسترده‌تر کرده، تاجایی که هم‌اینک یکی از مهم‌ترین مؤسسه‌ها در این زمینه است.

مؤسسه‌ی خانم طالبی تنها در زمینه‌ی ترجمه‌ی کتاب کار نمی‌کند. این مؤسسه به تولید فیلم‌های ادبی و مستند از ایران نیز روی آورده است.

در ادامه‌ی این نشست، مجید روشنگر، نویسنده، مترجم و ناشر ایرانی در آمریکا، و شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران، به موضوعاتی همچون «شکل ترجمه‌ی ادبیات»، «اولویت‌بندی ترجمه‌ها» و «قانون جهانی کپی‌رایت» اشاره کردند و با خانم طالبی به بحث و تبادل نظر پرداختند. حاصل اين گفت‌وگو پيشنهاد همكاري دو جانبه بود. گزينش و تهيه‌ی گزيده‌ی ادبيات معاصر فارسی در ايران و تلاش برای ترجمه، بازاريابی و معرفی آن در آمريكا و ديگر كشورهای غربی توسط مجموعه‌ی مترجمان، نويسندگان و كارشناسان از دیگر توافق نظرهای این نشست بود.

در حاشیه‌ی این نشست به سراغ شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران، رفتم و از وی پرسیدم به‌عنوان یک ناشر ایرانی، چقدر دغدغه‌ی جهانی شدن ادبیات فارسی را دارد؟ وی در پاسخ گفت: «بسیار زیاد. در پانزده سال اخیر زندگی شغلی‌ام، نه به‌خاطر ارتقاء نشر شخصی‌ام، که به‌خاطر ارتباط جهانی‌ که ما به‌شدت نیازمند آن هستیم و به‌خصوص با چهره‌‌ی غیر واقعی‌ای که از ایران به جهان نشان داده می‌شود، من شخصا بر این موضوع اصرار دارم و در تمام سخنرانی‌هایی که در نقاط مختلف جهان داشته‌ام از ادبیات ایران، ادبیات زنان، داستان‌نویسی در ایران و شعر زنان ایران سخن گفته‌ام».

شهلا لاهیجی

خانم لاهیجی در ادامه به دوره‌های موفقیت نویسندگان و ادبیات امروزی اشاره کرد و سپس از دغدغه‌ی خود نسبت به «ادبیات زنان» سخن گفت.

در پايان اين نشست عليرضا محمودی ايرانمهر‌ گفت: «مسلما با چنين نشست‌هايی نمی‌توان معجزه كرد و دنيا را تغيير داد؛ اما امكان ارزشمندی‌ست كه خود را با تمام ضعف‌ها و توانايی‌هایمان بهتر بشناسيم. چنان‌كه در همين نشست اتفاق افتاد از دل اين شناخت راهكارهای تازه‌ای متولد خواهد شد و با پيوستن كسانی كه دلشان برای ادبيات معاصر ايران و زبان فارسي می‌‌تپد دريچه‌های تازه‌ای به روی‌مان گشوده خواهد شد».
آقای ایرانمهر برنامه را با جمله‌ای از چرچيل به پايان برد و گفت كه شاید کلید جهانی شدن ادبيات معاصر ايران همین جمله باشد: «جهانی فكر كن، اما بومی عمل كن».

مجید روشنگر

نشست بعدی «ادبيات معاصرايران در چشم‌انداز جهانی» روز يك‌شنبه، بيستم خردادماه، با حضور مجيد روشنگر، نويسنده، مترجم و ناشر ايران از جنوب كاليفرنيا برگزار خواهد شد. روشنگر در اين نشست به تحليل ماهوی ادبيات مهاجرت، نويسندگان مهاجر ايران و تأثير آن‌ها در جهانی‌شدن ادبيات معاصر فارسي خواهد پرداخت.

مرتبط:
ـ گزارش نخستین نشست ادبیات معاصر ایران در چشم‌انداز جهانی