بوف کور و افکار ناسیونالیستی هدایت

نوشین شاهرخی

برای شنیدن فایل صوتی «اینجا» را کلیک کنید.

عکس از سیبستان

دکتر ماشاالله آجودانی، پژوهش‌گر و منتقد تاریخ و ادب معاصر ایران که از سال ۱۳۶۵ مقیم لندن است، کتابی به نام "هدایت، بوف کور و ناسیونالیسم" منتشر کرده است که بوف کور را این بار از نگاه تازه‌ای بررسی می‌کند. (از ایشان دو کتاب "مشروطه ایرانی و پیش‌زمینه‌های نظریه ولایت فقیه" و "یا مرگ یا تجدد" نیز پیش از این به چاپ رسیده است که به نقد تاریخ و ادب دوران مشروطیت می‌پردازد.)

در این گفتگو دکتر آجودانی ارزیابی خود را از زمان در بوف کور بدین‌گونه ارائه می‌دهد: "در ایران با تجدد مفهوم دوپاره یا دو بنی از زمان داده می‌شود. در تفسیر تاریخ ایران، گذشته باستانی مظهر افتخار و شکوه، و ایران اسلامی مظهر انحطاط ارزیابی می‌شود. این دو مفهومی است که ناسیونالیست‌های ایرانی از زمان ارائه داده‌اند و در بوف کور این تفکر بازتولید می‌شود."

در کنار مفهوم زمان در بوف کور، این شاهکار قرن داستان‌نویسی فارسی، که هفتاد سال از انتشارش می‌گذرد و هنوز هم برای ما تازگی دارد، آجودانی در این گفتگو از افکار ناسیونالیستی هدایت و روشنفکران زمانه‌ی وی و نیز مقوله‌هایی چون غیبت تجدد، غیبت نقد، و سخن از قانون و آزادی در غیبت قانون و آزادی بازمی‌گوید.

---------------------------
مطالب مرتبط:
هدایت، بوف کور و ناسیونالیسم
ناسیونالیسم یا شووینیسم هدایت؟