سیاست و حقوق


جمهوری اسلامی؛ انسداد دیپلماتیک

کلید جنگ یا حل مسالمت‌آمیز بحران هسته‌ای تنها در دستانِ آیت الله خامنه‌ای است. رهبر جمهوری اسلامی ایران در دو دهه‌ی زمام‌داری خود نشان داده که در تصمیم‌گیری درباره‌ی سیاست خارجی ضعفی اساسی دارد. ادامه سیاستِ تعلل، اتلاف وقت، ابهام و تشویش تنها به تشدید بحران هسته‌ای و انزوای بیشتر جمهوری اسلامی می‌انجامد.



قدرت نرم و خطای بنیادین آیت‌الله خامنه‌ای

ایدئولوژی اسلامی در ایران با ابزارهای غیرنظامی به قدرت رسید، اما بقای خود را در کاربرد روش‌های نظامی و اعمال زور دید. آیت‌الله خامنه‌ای از «تهاجم فرهنگی» هراس به‌جایی دارد، اما درکی ساده‌انگارانه از آن را بازمی‌نماید؛ درکی که دیر یا زود به زوال جمهوری اسلامی خواهد انجامید.



سیاست‌زدایی از امر سیاسی

فعالان حقوق زنان، حقوق بشر، مطبوعاتی و فرهنگی سال‌هاست که می‌گویند کار آنان سیاسی نیست. اما جمهوری اسلامی آنان را به سعی برانگیختن انقلاب مخملی و تهدید امنیت ملی متهم می‌کند. «کارِ سیاسی» را دولت تعریف می‌کند نه شهروندان. پس برای کاستن از اقتدار سیاسی دولت باید عمل سیاسی کرد و کوشش بیهوده در سیاست‌زدایی از امر سیاسی را کنار نهاد.



آیا جمهوری اسلامی ایدئولوژیک است؟

ولایتِ فقیه، نظریه‌ای برای الغای فقه است نه اجرای آن. صفتِ «مطلقه» در «ولایتِ مطلقه‌ی فقیه» به مصلحت بازمی‌گردد: ولی فقیه قدرت انحصاری تشخیص مصلحت را دارد. مصلحت، یعنی صلاح‌دیدِ شخصی و مناقشه‌ناپذیر ولی فقیه، ولایت او را مطلقه می‌کند. ولی فقیه نه تنها ولایتی برآمده از فقه که بر خود فقه نیز ولایت دارد.



احمدی‌نژاد؛ آخرالزمانی هزاره‌ی سوم

محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری اسلامیِ ایران، رهبر جریانِ آخرالزمانی جدید در ایران معاصر است. این جریان، با گرایش‌های پیشین مانند انجمن حجتیه، از نظر سازمانی و نیز فکری، پیوند چندانی ندارد. آخرالزمان‌گرایی جدید، آمیزه‌ای از ایدئولوژی‌های توتالیتر غربی و نیز عناصری از سنت شیعه است.



آخرالزمان، آیت الله خامنه‌ای و ذهنیت دینی

آیت الله خامنه‌ای برآمده از حوزه‌ی علمیه‌ی مشهد است؛ جایی که جریان غالب بر آن به تفسیر عقلانی از دین روی خوش نشان نمی‌دهد. خامنه‌ای بر خلاف آیت الله خمینی، به اسلام آیینی و عوامانه و نیز به علوم غریبه گرایش دارد. ظاهراً بر اساس دیدگاهِ فقهی آیت الله خامنه‌ای، هیچ مانعی شرعی برای جهاد ابتدایی یا ساخت و کاربردِ تسلیحات هسته‌ای در میان نیست.



بینش آخرالزمانی و سیاست در ایران

یکی از دل‌مایه‌های مستمر آدمی، «آخرالزمان» بوده است. از کهن‌ترین اسطوره‌های موجود تا کنون، بشر دوست داشته بداند که سرانجام جهان چیست و تاریخ و زندگی او چگونه به پایان می‌رسد. در سده‌ی بیستم، دو رویداد مهم به جریان‌های «آخرالزمانی» قوت بی‌همتایی بخشید: یکی گسترش سلاح‌های هسته‌ای و دیگری تأسیس دولت اسراییل در سال 1948. در ایران امروزی هم دو رخداد هم‌زمان، گفتار «آخرالزمانی» را برجسته کرد. یکی بالاگرفتن مناقشه بر سر برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی و دیگری برآمدن محمود احمدی‌نژاد.



نظارت بین‌المللی بر انتخابات؛ توهین یا اعتبار

نظارت سازمان‌های بین‌المللی بر انتخابات دیگر کشورهای جهان گواه آن است که این نظارت به هیچ روی به معنای توهین به ملت و جامعه‌ی کشوری نمی‌تواند قلمداد شود و حتی به معنای ضعف یا عدم مشروعیت حکومت دعوت‌کننده نیز نیست. از سوی دیگر، و بر خلاف گفته‌ی آقای موسوی لاری، در ایران ساختار و ساز و کار قانونی موجود، به هیچ روی سلامت انتخابات را در معیارهای بین‌المللی تضمین نمی‌کند.