برنامه ها


چرایی عدم همراهی کردها با جنبش اعتراضی

سوسن محمدخانی غیاثوند: اگر نبود مشارکت و حضور گسترده‌ی مردم کرد در انتخابات و در پای صندوق‌های رأی و اگر در این دوره نیز مردم کرد و مناطق کردنشین همچون دوره‌های قبل نسبت به مسأله انتخابات در شرایط انفعالی به سر می‌بردند، شاید امروز این سوال با تعجب زیاد مطرح نمی‌شد که چرا کردها در جنبش اعتراضی مردم ایران مشارکتی ندارند؟ فقط در چند روز ابتدایی آغاز اعتراض‌ها، شاهد چند تجمع اعتراض‌آمیز پراکنده در کرمانشاه و یک روز اعتصاب بازار در سقز بودیم. به همین دلیل به سراغ تعدادی از فعالان سیاسی و مدنی کرد رفتم و نظر آنان را جویا شدم.



گفتگو با اجلال قوامی سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان
"نهاد حقوق بشری موضع سیاسی ندارد"

محمدرضا اسکندری: امروز در بعضی از سایت ها فراخوانی به نام نهادهای مدنی و فعالان سیاسی و مدنی در کردستان انتشار یافت که روز سه شنبه را روز اعتصاب عمومی اعلام نموده بود. در این رابطه با اجلال قوامی سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان، یک سازمان حقوق بشری که نام آن در این فراخوان امده است گفتگو کردم. اجلال قوامی میگوید سازمان حقوق بشر کردستان به عنوان یک نهاد حقوق بشری نمیتواند از مردم بخواهد که اعتصاب کنند یا تجمع نمایند، چون این کار در چارچوب کارهای حقوق بشری نیست.



گفت‌وگو با یونس آبسالان نویسنده‌، کارگردان
«مردم خواهان تغییرات بزرگی در ایران هستند»

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: یونس آبسالان، کارگردان و استاد دانشگاه، درباره‌ی وضعیت دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در استان لرستان‌ می‌گوید: «به‌ طور کلی یک حرکت بسیار جالب و درست در میان قوم لر آغاز شده است. قوم لر که‌ همیشه‌ وامدار نسل ایرانی بوده‌، به‌ شکل خیلی عجیبی کمتر در تصمیم گیری کلان ایران نقش داشته‌ است. در حال حاضر اراده‌ مردمی ظهور کرده‌ که می‌خواهند شخصی را انتخاب کنند که‌ نه‌ تنها به‌ مردم لر و لرستان و ایلام و کهکیلویه‌ و بختیاری و بوشهر و تنگسیر و فراهان و حوزه‌ بزرگ پارس یا زاگرس بزرگ، بلکه‌ به‌ همه‌ ایرانیان خدمت کند.»



گفت و گو با محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی است
«موسوی، قولی را نمی‌دهد که نتواند به آن عمل کند»

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی است. در مورد این‌که چرا حزب ایشان، میر حسین موسوی را به عنوان کاندیدا برگزیده است می‌گوید: «استراتژی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی برای این دوره‌ از انتخابات بدین صورت است که‌ ما اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را مد نظر قرار داده‌ایم که‌ دچار بحران شده‌ است. برای خروج از این بحران ما معتقدیم که‌ انتخاب آقای موسوی بهترین گزینه‌ است. اگرچه‌ انتخاب قبلی ما آقای خاتمی بود، اما بعد از عدم کاندیداتوری ایشان، ما آقای مهندس موسوی را در نظر گرفتیم.»



گفت و گو با خالد عزیزی، عضو شورای رهبری و سخنگوی حزب دمکرات کردستان
«‌رقابت‌های انتخاباتی، بهترین نوع فعالیت سیاسی است»

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: بعد از ۳۱ سال که‌ از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد به‌جز دوره‌ اول که‌ احزاب کردستان در انتخابات شرکت کردند، برای اولین بار دو حزب کردستان به‌ نام‌های پاک، پارت آزادی کردستان و حزب دمکرات کردستان در انتخابات شرکت می‌کنند. خالد عزیزی، عضو شورای رهبری و سخنگوی حزب دمکرات کردستان به زمانه می‌گوید: «به‌ این انتخابات مانند یک میدان سیاسی می‌نگریم، که‌ کردها چگونه‌ بتوانند از این فرصت به‌ درستی بهره‌ ببرند و خواسته‌های خود را مطرح کنند زیرا مدت زیادی است که‌ مسأله‌ کردها در تابو قرار گرفته‌ است. ما معتقدیم که‌ بهترین نوع فعالیت سیاسی در حال حاضر رقابت‌های پارلمانی و انتخاباتی است.»



انتخابات‌، اقوام و دمکراسی در گفت و گو با حامد فرازی، نویسنده و عضو جبهه متحد کرد
«برنامه‌های اقتصادی اصلاح‌طلبان، مناسب‌تر است»

محمدرضا اسکندری: در حالی که کمتر از یک هفته به انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، کاندیداها در مناظرات و رقابت‌هایشان با ارایه‌ی برنامه‌ها سعی در جلب توجه آرای اقشار مختلف دارند. در این میان، مسأله اقوام و قومیت‌‌ها، موضوعی است که برای اولین بار در سخنان برخی کاندیداها به آن اشاره شده است. حامد فرازی، نویسنده و عضو جبهه متحد کرد به زمانه می‌‌گوید: «اقتصاد ایران از مشکلات بنیادی و ساختاری رنج می‌برد یعنی اگر مناسبات دموکراتیک و آزاد در کشوری حاکم نباشد امکان استفاده از ظرفیت متعدد برای بهبود اقتصاد و افزایش تولید ملی وجود ندارد‌. اما اصلاح‌طلبان به لحاظ برنامه و تئوریک شانس بهتری برای ارائه برنامه‌های اقتصادی مناسب‌تر دارند‌.»



گفت و گو با حسین یزدان‌پناه، جانشین دبیر اول پارتی آزادی کردستان (‌پاک‌)
«‌نمی‌توان در شرایط فعلی، تحریم را تجویز کرد»

بعد از ۳۱ سال که‌ از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد به‌جز دوره‌ اول که‌ احزاب کردستان در انتخابات شرکت کردند، برای اولین بار دو حزب کردستان به‌ نام‌های پاک و حزب دمکرات کردستان در انتخابات شرکت می‌کنند. حسین یزدان‌پناه، جانشین دبیر اول حزب پاک به زمانه می‌گوید: «در این انتخابات چند تحول مهم به‌وجود آمده‌ است. اگر قبلاً هم سیستم انتخابات نادمکراتیک بود و هم کاندیداها برنامه‌ آن‌چنانی برای حل مسأله‌ ملی در ایران و به خصوص حل مسأله‌ کرد نداشتند و هیچ اشاره‌‌ای به‌ آن نشده‌ بود، اما مولفه‌ دیگری روی داده‌ است که‌ مسأله‌ ملی در برنامه‌های دو نفر از کاندیداهای اصلاح‌طلب منعکس شده‌ است.»



گفت و گو با دکتر آسو حسن‌زاده، متخصص در حقوق بین‌الملل
«استفاده از پتانسیل انتخاباتی،‌ به عنوان کارت معامله»

محمدرضا اسکندری: علاوه بر فعالان فرهنگی در بین نیروهای اپوزیسیون کرد که هنوز انتخابات را تحریم نکرده‌اند، جلسات در رابطه با برنامه‌های کاندیداهای اصلاح‌طلب مخصوصاً بیانیه‌ی آقای کروبی تشکیل شده است که در روزهای آینده شاهد موضع‌گیری آن‌ها خواهیم بود. دکتر آسو حسن‌زاده در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «کردها در راه زمینه‌سازی برای تحقق اهداف مشروعشان باید از پتانسیل انتخاباتی‌ خود به عنوان یک کارت معامله استفاده بکنند. مبالغه نخواهد بود اگر بگویم در بیانات انتخاباتی، چیزهایی یافت می‌شود که بعضی از نیروها و شخصیت‌های به اصطلاح دمکرات و ترقی‌خواه مخالف رژیم، به آن‌ها پی نبرده‌‌اند.»



گفت و گو با طاهر برهون، روزنامه‌نگار کرد مقیم آلمان
«به همه چیز از روزنه‌ی سیاسی نگریسته‌ایم»‌

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: عمر نشریات کردی مستقل و غیر حزبی، عقیدتی و دولتی همیشه کوتاه بوده است‌. طاهر برهون، روزنامه‌نگار کرد در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «ما همه چیز را از روزنه‌ی سیاسی نگریسته‌ایم‌، شعر ما‌، داستان ما، روزنامه‌نگاری ما‌، تاریخ ما‌، روانشناسی ما و دنیای ما‌. ادبیات مقاومت ما یکی از غنی‌ترین‌هاست. دین‌، تنها همانی نیست که پیامبران آورده‌اند‌. خیلی چیزهای دیگر هم می‌توانند دینی بشوند‌. زمانی که برای "زیارت‌" آرامگاه لنین می‌رفتم، یاد مرقد "سلیمان بگ" بانه افتاده بودم‌. ما از مارکسیسم، لنینیسم یک آیین ساخته بودیم‌، با همه‌ی ریزه‌کاری‌هایش،‌ کتاب مقدس‌، مرقد و بارگاه‌، مفسر و فقیه‌.»



مصاحبه با امیر رضا امیر بختیار
تخریب آرامگاه حاجی ایلخانی بختیاری، در اردل

محمدرضا اسکندری: در پی تخریب بخش‌هایی از آرامگاه تاریخی امامقلی خان حاجی ایلخانی بختیاری، در شهرستان اردل استان چهارمحال بختیاری، تعدادی از بازماندگان ایشان اقدام به طرح دعوی در محاکم قضایی کردند. در همین حال دیروز خبرگزاری‌ها خبر از نابودی دو تپه باستانی در شهرستان شوش دادند. در این زمینه با نوه حاجی ایلخانی، رئیس فقید ایل بختیاری، امیر رضا امیر بختیار، در خصوص وضعیت این بنای تاریخی ایران و نیز دو تپه باستانی در شوش گفت‌وگویی کرده‌ام.



گفت‌وگو با مختار زارعی، روزنامه نگار و عضو جبهه متحد کرد
دموکراسی در ایران با حل مساله کرد شروع می‌شود

محمد رضا اسکندری: در آستانه دهمین انتخابات ریاست جمهوری، جبهه متحد کرد، حضور در پای صندوق‌های رای را مشروط به پذیرش مطالباتش از طرف کاندیداهای ریاست جمهوری کرده است. همچنین آقای مختار زارعی، یکی از روزنامه‌نگاران جوان کرد و عضو جبهه متحد کرد، نهادینه شدن دموکراسی در ایران را فقط از طریق سهیم شدن مردم کرد در قدرت سیاسی میسر می‌داند. او می‌گوید رقابت بین چند نفر برای کسب کرسی قدرت، انتخابات نیست، بلکه منازعه اشخاصی حقیقی برای حکومت کردن است. در زمینه انتخابات با مختار زارعی گفت‌وگویی کرده‌ام.



مصاحبه با دکتر رئوف کریمی، عضو شورای مرکزی جبهه متحد کرد
کردها و انتخابات دوره‌ی دهم ریاست جمهوری در ایران

محمدرضا اسکندری: بیش از سی سال از نظام جمهوری اسلامی می‌گذرد و کردها نتوانسته‌اند در قدرت سیاسی سهیم باشند. غیر از چند انتخابات سال‌های اول که کردها در آن شرکت فعال داشتند، پس ازسال ۱۳۶۰، اپوزیسیون و اکثریت روشنفکران کرد؛ یا انتخابات را تحریم و یا در آن شرکت فعال نداشته‌اند. شرکت و عدم شرکت، وارد شدن در قدرت سیاسی و حمایت از یکی از کاندیداها در مقابل کمک به بهتر شدن وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مناطق کردی، یکی از بحث‌های داغ مردم کرد است. در این زمینه با دکتر رئوف کریمی، عضو شورای مرکزی جبهه متحد کرد گفت و گو کرده‌ام.



مصاحبه با جلیل آزادیخواه
گوران، شاعر نو پرداز کرد

محمدرضا اسکندری، اسعد اسلامی: ادبیات و شعر کردی با توجه با محاصره‌ی فرهنگی هرگز هویت ملی خود را از دست نداده که این زنده ماندن نتیجه کار طاقت فرسای شاعران و ادیبان كرد؛ همانند استاد گوران بوده است. گوران هم در جبهه ادبیات و هم در جبهه دفاع از مردمش تلاش کرده است. کاک جلیل آزادی‌خواه، نویسنده و عضو کانون نویسندگان کردستان در ارتباط با شعر استاد گوران می‌گوید: «در شعر گوران منطق بیان و گفتار با منطق عادی بیان متفاوت است، ساختار زبان نزد ایشان گونه‌ای دیگر است، شعر گوران از هرجهت تناسب خود را دارد، شعر گوران یک بیان و مجموعه‌ی نظام‌مند است که خواننده خود را با یک اثر منسجم ادبی مواجه می‌یابد.»



گفت و گو با مرسده هاشمی، هنرمند آواز سنتی
«بازی گرفتن شعور مردم، خیانت به هنر است»

محمدرضا اسکندری: مرسده هاشمی از مرداد‌ماه ۱۳۶۸ یادگیری ردیف آوازی را نزد خانم بهرامه مقدم آغاز کرد. از پاییز ۱۳۷۳ به پیشنهاد خانم مقدم آموزش ردیف آوازی را به هنرجویان علاقه‌مند شروع کرد. دو سال آخر اقامت در ایران را نزد مجید کیانی به دوره کردن ردیف آوازی پرداخت. از سال ۱۹۹۹ در هلند اقامت دارد و از سال ۲۰۰۳ نزد حمید متبسم به تمرین و دوره‌ی تصانیف عارف و یادگیری قطعاتی از خود ایشان پرداخت و از فوریه ۲۰۰۴ کار اجرایی را در کنار حمید متبسم شروع کرد و تا مارس ۲۰۰۸ با ایشان همکاری داشت. با مرسده هاشمی درباره‌ی فعالیت هنری‌اش گفت و گو کرده‌ام.



گفت‌وگو با دیدار محمودی
موسیقی زندگی، شادی، غم، عشق، کوچ و جنگ

محمد رضا اسکندری، اسعد اسلامی، مهین قاسمی: دیدار محمودی، یکی از هنرمندان بختیاری است. هنرمندی که سال‌ها زحمت کشیده که بتواند فرهنگ، ادب و هنر بختیاری را به دنیا نشان دهد. اگرچه مشکلات کار هنری در ایران خیلی سخت و مشکلات مالی و زمان هم همیشه یکی از موانع بزرگ کار است؛ ولی این هنرمند بسیار ارزشمند بختیاری، تلاش‌های زیادی برای فرهنگ، ادب و موسیقی لری انجام داده است. برای اینکه با این هنرمند بختیاری آشنا شویم، با وی گفت‌وگویی کرده‌ام.



گفت‌وگو با خانم لیلا سلامی
زیاد شدن پدیده گرد و خاک و فرار نخبگان از خوزستان

محمدرضا اسکندری: خانم لیلا سلامی، معاون دبیرکل و مسئول کمیسیون محیط زیست کانون آینده‌نگری در ارتباط با زیاد شدن پدیده گرد و خاک در استان‌های خوزستان و ایلام، می‌گوید: «متأسفانه این معضل از این جهت حادتر می‌شود که کمتر علت جویی شده است. شاید بتوان برای آن دلایل مختلفی را بیان کرد، از جمله می‌توان به پدیده‌ی خشکسالی و بارش کم باران در این سال‌ها، تخریب و فرسایش خاک و کمبود کمربند سبز اطراف استان و خصوصاً شهر اهواز، تثبیت نکردن صخره‌های شنی در کشورهای همسایه و ایران اشاره کرد.»



«جامعه بختیاری، نگهدار سنت‌های کهن تاریخی»

محمدرضا اسکندری: سال‌هاست که مردم بختیاری تلاش می‌کنند فرهنگ خود را زنده نگهدارند. آنان با برگزاری مراسم گوناگون، فزهنگ و زبان خود را پاس می‌دارند و به هویت خود رجوع می‌کنند. فرشید خدادادیان در این باره در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «باید از خود بپرسیم در چه شرایطی فرد به پیشینه خود باز می‌گردد؟ فکر می‌کنم دو دلیل اصلی می‌تواند داشته باشد. نخست این‌که احساس کند هویت و نژاد‌ش مورد ستم واقع شده و در چنین شرایطی با اصرار بر هویت خود به نوعی رفلکس اجتماعی به قضیه نشان می‌دهد‌. دلیل دیگر می‌تواند احساس بی‌هویتی و غرق شدن در جامعه پیرامونش باشد که ناشی از گسترش ارتباطات است.»



نوروز در کردستان

اسعد سلامی: در زمان‌های قدیم مردم هر سال شب اول نوروز به پشت‌ بام‌ها می‌رفتند و ترقه، و منورها را روشن می‌کردند و تا پاسی از شب را به خوشی و شادی می‌گذراندند. سفره‌ی هفت‌سین پهن می‌کردند و کنار سفره‌ی هفت‌سین می‌نشستند و منتظر تحویل سال نو می‌شدند و در لابلای ورق‌های قرآن سکه‌ی طلا و پول‌های سکه‌ای قرار می‌دادند. بعد از تحویل سال، مردم شروع به دعا و نیایش می‌کردند و از خداوند متعال تقاضای خیر و برکت می‌کردند. سکه‌ها را از لابه‌لای قرآن درمی‌آوردند. پیرامون مراسم نوروز در کردستان با نسرین از بانه، آناهیتا از سنندج و محبوبه از آلمان گفت و گو کرده‌ام.



ازدواج، طلاق و خودکشی زنان در گفت و گو با گلاله، دختری اهل سنندج
«با فشار مذهبی، حاکمیت خانواده‌ها دوچندان می‌شود»

محمدرضا اسکندری: گلاله، دختر جوانی است که در ایران زندگی می‌کند و از نزدیک شاهد مشکلات فراوانی است. گلاله که تازه دیپلم گرفته و به مشکلات جامعه واقف است در رابطه با ازدواج، طلاق و خودکشی زنان در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «در صورت کمبود فرهنگ، فشار مذهبی موجب خودکشی زنان و دختران می‌شود چون خانواده‌ها و همسران با فشار مذهبی حاکمیت خود را دوچندان می‌کنند. با بودن مذهب، خانواده‌ها و همسران نسبت به زنان و دختران حساسیت بیشتری نشان می‌دهند و با افکار بسته مذهبی روابط اجتماعی، فرهنگی و تمام فعالیت‌های زنان و دختران به طور اتوماتیک تحت تأثیر مسایل مذهبی خشک قرار می‌گیرد.»



گفت‌ و ‌گو با خانم پروين ذبيحی، فعال حقوق زنان و کودکان و یکی از پایه گذاران کمیته علیه خشونت‌های ناموسی و خانم ژینا مدرس گرجی
خشونت علیه زنان - قسمت سوم

خانم پروین ذبیحی معتقد است که جعل افسانه و خرافات در پیدایش مساله‌ی ختنه‌ی زنان نقش داشته است. او می‌گوید: «در مصر، دختران را ختنه کرده و اندام بریده شده را در داخل کیسه‌ای به گردن‌شان آویزان می‌کردند تا در روز جشن سپاس، از رود نیل و هنگام بالا آمدن آب رود، دسته جمعی آن قطعه‌ی بریده شده را در رودخانه بیندازند. چون فکر می‌کردند اگر این کار را نکنند نمی‌توانند ازدواج کنند و در صورت ازدواج هم نازا خواهند بود و اگر برحسب تصادف فرزندی هم بیاورند، زنده نخواهد ماند. پیدایش طبقات و فرهنگ مردسالاری و حس تملک مردان بر زنان، آنان را واداشت تا برای حفظ این مالکیت، با توسل جستن به جهل و خرافه به این موضوع مشروعیت آسمانی ببخشند.»