گفت و گو با سعدالله نصیری، هنرمند کردستان
نسل جوان کرد در عرصه آواز و موسیقی کردی و فارسی
محمدرضا اسکندری
اسعد سلامی
آقای سعدالله نصیری در سال ۱۳۵۵ در سنندج به دنیا آمده و از پنج سالگی شروع به آموزش نموده و در ۱۲ سالگی با تئوری موسیقی و ساز دیوان آشنا شده است.
آقای نصیری در ۱۵ سالگی به خاطر ساخت موسیقی متن نمایش «دختر آفتاب» جایزه بهترین موسیقی را در جشنواره موسیقی شیراز دریافت نموده است و در ۱۷ سالگی موسیقی متن نمایش «مهپاره» را ساخته است.
وی در جشنواره گلریزان جوانان ایران به عنوان بهترین آهنگساز سال معرفی شده است. موسیقی متن بیش از ۴۰ نمایش تا سال ۱۳۸۰ از کارهای ایشان است و هر کدام به عنوان موسیقی‌های برتر جشنواره‌های ایران برگزیده شدهاند.
قسمتی از موسیقی آوازی فیلم «چریکه هورام» ساخته فرهاد مهرانفر و موسیقی متن فیلم «پندار» به کارگردانی خانم لیلا میرهادی و همچنین ساخت موسیقی متن «با سبدی پر از ماهی گمشده» به کارگردانی دکتر قطب‌الدین صادقی از دیگر ساخته‌های آقای نصیری است.
همچنین ضبط و نشر سی‌دی‌های پاییز و هوار، ژوان، ریوار، دیوان یک، دو و سه، دیلان و اجرای کنسرت‌های متعدد در ایران و اروپا و کشورهای عربی از دیگر فعالیت‌های این جوان هنرمند پر انژی کرد است که در حال حاضر مشغول ساخت آلبوم جدیدی به نام «دیواخ» هست.
در رابطه با تجربیات خود از هنر موسیقی و آواز با ایشان گفت و گو کرده‌ام.
آقای نصیری کدام یک از موسیقی‌دانان و هنرمندان کرد بیشتر روی شما و کارهایتان تأثیر داشته است؟
اولین تأثیر را از پدرم و چند پیرمرد مقام‌خوان (درویش علی هه‌را و محمد خان هانیسی) و بعد از آن آوازهای مرحوم سید علی اصغر کردستانی و زنده‌یاد حسن زیرک بر روح و روانم اثر گذاشتند و توانستم در دوران نوجوانی شیوه سبک منحصر به خودم رادر ساز و آواز پیدا کنم.
شما چه مقام‌هایی را بیشتر دوست دارید؟
هر چند مقام‌های کردی را دوست دارم اما هوره و سیاچمانه بر من تأثیر‌‌گذارترند.
شما اعتقاد دارید که تعدادی از مقام‌های کردی در حال فراموش شدن هستند می‌توانید بگویید کدام مقام‌ها؟
مقام‌های بسیاری چون (هه‌را) (ده‌ره‌یی) و (سوز) و (سواران) و (شاهویی ) و.... در حال فراموشی هستند.
سعدالله نصیری
هنر آواز در حال حاضر در کردستان در چه وضعیتی است؟
هنر آواز در کردستان را (به صورت ضبط شده) استاد سید علی اصغر کردستانی پایه‌گذاری کرد‌ه است و بعد از آن استادانی چون حسن زیرک، صالح دیلان، سیوه، علی مردان، طاهر توفیق، عارف جزیری، کاووس آغا، محمد ماملی، منوچهر علی‌نظر (یادشان گرامی) مسیر آواز کردی را ادامه داده‌اند.
هنرمندان دیگری که در قید حیات هستند مانند مظهر خالقی، ناصر رزازی، شوان پرور، شهرام ناظری، عزیز شاهرخ، عثمان هورامی و محمد جزا و بیژن کامکار و در میان زنان کرد شهریبان،در این زمینه مشغول فعالیتند.
اما به دلیل وفور لهجه‌ها و وسعت زبان کردی متأسفانه هنوز آوازها و لحن‌های موسیقی کردی به شکلی جامع برای آموزش نسل جدید گرداوری نشده‌اند.
مقام‌هایی که می‌خوانید به چه لهجه‌های کردی است؟
هوارمی، سورانی، کلهری، کرمانجی، اردلانی و اولین خواننده‌ای هستم که با لهجه گروسی آواز خوانده‌ام.
شما به تمام لهجه‌های کردی آواز خوانده‌ای کدامیک را بیشتر دوست دارید؟
به راستی همه لهجه‌های زبان کردی برای من زیبا و شیرین هستند.
کدام یک از کارهای خود را بیشتر از هم دوست دارید و چرا؟
جواب این پرسش سخت است، چون هنوز خیلی از آهنگ و اشعارم را ضبط نکرده‌ام و نمی‌توانم بگویم کدام یک را بیشتر دوست دارم ولی من اولین بار با آهنگ سفر که شعر و ملودی آن از خودم است به مردم معرفی شدم.
آیا شما به اصطلاح (موسیقی مبتذل) معتقد هسیتد؟
هرگز به این اصطلاح معتقد نبوده‌ام از جهتی دیگر نیز نباید یک اثر هنری که مدت‌ها برای ساخت و تنظیم آن زحمت کشیده شده را با یک اثر سطحی مقایسه کنیم.
در کل بعضی از آثار موسیقیایی چه در شرق و چه غرب هنری و ماندگارند و بعضی دیگر مصرفی و بازاریند ولی مبتذل نیستند.
شما گفتی که به موسیقی عرفانی اعتقاد نداری چرا؟
اگر عرفان فقط به این معنا باشد که شعری از حافظ را با یک سه تار و چند ساز سنتی دیگر اجرا و آن را موسیقی عرفانی بنامیم و بقیه اشعار و سازها را به طور مثال که در افریقا و آمریکای جنوبی یا هر جای دیگر با گیتار یا پیانو اجرا شود غیر عرفانی بنامیم، نادرست است.
اگر عرفان به معنای شناخت هستی باشد تمامی لحن‌ها و ملودی‌ها دربر‌گیرنده زیبایی‌های هستی هستند، اما گاهی بعضی از آثار از مفاهیم عمیق‌تری برخوردارند و گاهی نیز بعضی از آن‌ها سطحی‌نگرند (در این باره در آینده بیشتر خواهم گفت).
دراویش در کردستان نقشی در موسیقی کردی دارند، آیا آن‌ها در کار شما تأثیر داشته‌اند؟
دراویش در کردستان قسمت اعظمی از موسیقی ما را حفظ کرده‌اند و من از خانقاه شیخ عباس کومایین تأثیر زیاد گرفته‌ام.
متأسفانه ترانه‌های کردی به خاطر شرایط تاریخی بیشتر غمگین هستند، بیشتر کارهای شما غمگین هستند، آیا آواز شاد هم دارید؟
هر چند بعضی از غم‌ها منشاء خلاقیت هستند اما من از دلمردگی و افسردگی بیزارم و به نظر من غم و شادی مکمل همدیگرند (مانند آهنگ مجنون در سی‌دی دیلان که نو‌آوری چشم‌گیری نیز در موسیقی کردی است).
کارهای من به جهت شرایطی دارای سوز بیشتری هستند، موسیقی کردی تنها محزون نیست بلکه از ملودی‌های شاد بسیاری آکنده است (در آلبوم‌های آینده‌ام از ریتم‌های طرب‌انگیز نیز بهره خواهم گرفت).
آقای نصیری کدامی ک از سی‌دی‌های شما پرفروشترین سی‌دی سال گذشته در ایران شد؟
آلبوم دیلان (پرفروشترین آلبوم سال) که موسسه فرهنگی و هنری ماهور آن را منتشر نموده است.
چرا خیلی از کسانی که در دنیای هنری به خصوص آواز و موسیقی هستند از مواد مخدر و استفاده زیاد مشروبات الکلی استفاده می‌کنند؟
وابستگی به مواد مخدر و مشروبات الکلی بیماری کشنده امروز است که نه تنها هنرمندان بلکه خیل عظیمی از افراد بشر به آن مبتلا هستند.
ولی به نظر من هنرمندانی که به این دام می‌افتند چندین دسته‌اند عده‌ای به خاطر نبود شرایط مطلوب برای ارائه آثارشان دچار پریشانی و ناامیدی شدهاند و عده‌ای دیگر اعتیاد را ژستی هنری دانسته و به پریشانی تظاهر می‌کنند.
گروهی دیگر نیز دچار درد خود‌بزرگ‌بینی یا کم‌بینی شدهاند اما در کل کسانی به این بیماری‌ها مبتلا هستند که اراده ضعیفی داشته و پایگاه روحی معنوی قوی ندارند.
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.
|
نظرهای خوانندگان
با تشکر از رادیو ژیار بخاطر آشنا کردن بیشتر مان با فرهنگ هموطنان خون گرم کردمان!
-- Saied ، Jan 17, 2009از شما بخاطر پشتیانی اقوام ایرانی از جمله کرد متشکرم.
-- از اقوام ایرانی ، Jan 18, 2009یاد روزی افتادم که در دانشگاه کردستان ساز زد
-- یک جوان کرد ، Jan 18, 2009سلام.من عاشق سعد ا... ،شعراش،صداش،تکنیکش و سبکشم.من با وجودی که فارس زبان هستم ولی با شعرای استاد وبا صدای او تمام بدنم میلرزه و روحم پرواز میکنه.سعدا.. بخون.همیشه بخون.
-- فرزاد قیاسی ، Jan 19, 2009کارهای سعدالله سرشار از احساس، انرژی مثبت و نوعی جذابیت خاص است که منحصر به خود اوست. این هنرمند جوان و با ذوق گام های مثبتی در جهت احیاء بخش های مهجور موسیقی کردی برداشته است. امید است در آینده شاهد شکوفایی هرچه بیشتر او در زمینه موسیقی باشیم.
-- روفیا ، Jan 21, 2009كاهاي اقاي نصيري برگرفته از نوع نگاه او به زندگي وجامعه وطبقه خودش ميباشد.اواز سعدالله ملهم از فرهنگ كردي است.و براي جلوگيري از فراموشي و بعضا احياي....ان بيشتر از توان خودش تلاش كرده است برايشان ارزوي موفقيت دارم.
-- صمدي ، Jan 25, 2009كاهاي اقاي نصيري برگرفته از نوع نگاه او به زندگي وجامعه وطبقه خودش ميباشد.اواز سعدالله ملهم از فرهنگ كردي است.و براي جلوگيري از فراموشي و بعضا احياي....ان بيشتر از توان خودش تلاش كرده است برايشان ارزوي موفقيت دارم.
-- صمدي ، Jan 25, 2009با سلام
-- خبات ، Mar 7, 2009میخواستم ÷یشنهاد بدهم که معنی فارسی آهنگ های آقای نصیری زا زوی سایت قرار دهید. چند وقت است دنبال معنی یکی از آهنگها هستم اما پیداش نکردم.(همون اهنگ که برا حلبچه خونده شده)