آقای دکتر صادقی از بزرگان هنر تئاتر ایران هستند. زمانی که ایشان در سوربن فرانسه فارغ التحصیل شدند در کل ایران ما چهار نفر دکترای تئاتر نداشتیم. ایشان مایه افتخار همه ایرانیها هستند. از دست اندرکاران فهیم رادیو ژیار هم متشکرم که این شخصیتهای نخبه جامعه را مجدداً معرفی و یادآوری می کنند.
روزبه از شیراز

دوستان عزیز، در ابتدای گفتگو نوشته اید:
«در این گفت‌وگو سعی خواهیم کرد تا نظرات دكتر صادقی در مورد تئاتر امروز ايران و برخی آسيب‌ها و كاستی‌هايش را بشنویم».

ولی نود درصد مصاحبه به مغرفی آقای صادقی اختصاص پیدا کرده و درست وقتی به اصل موضوع رسیده، تمام شده است. قرار است ادامه داشته باشد؟
در این صفحه هیچ اشاره ای درمورد ادامه دار بودن این گفتگو هم نیست.
..................................................................................
رادیو ژیار: این برنامه ادامه دارد

دکتر صادقی عزیز
سلامی گرم را از زنی ازدیار غربت بپذیرید زنی که زمانی دخترک دانشجویی سال اولی بیش نبودو در مکتب استاد نازنینی چون شما تاتر می اموخت اولین سال تدریس را در دانشگاه تهران اغاز کرده بودید تازه از سوربن برگشته بودیدموهای اشفته و لباس پوشیدنتان نشان از کسی می دادکه از دیاری غریب امده پر انرژی جسور و مغرور بودیدو مغرورتراز شما من. چرا که استاد عزیزی چون شما داشتم.استاد شاید باور نکنید اسم دختر بیست ساله ام را از روی نام دخترتان انتخاب کردم .نمایشامه ای از شماسال گذشته بدستم رسید که متحولم کرد منظورم دخمه شیرین است و باز هم به خود بالیدم که چون شمایی استادم بودید.
ف.

دکتر صادقی عزیز
سلامی گرم را از زنی ازدیار غربت بپذیرید زنی که زمانی دخترک دانشجویی سال اولی بیش نبودو در مکتب استاد نازنینی چون شما تاتر می اموخت اولین سال تدریس را در دانشگاه تهران اغاز کرده بودید تازه از سوربن برگشته بودیدموهای اشفته و لباس پوشیدنتان نشان از کسی می دادکه از دیاری غریب امده پر انرژی جسور و مغرور بودید.نمایشامه ای از شماسال گذشته بدستم رسید که متحولم کرد منظورم دخمه شیرین است و باز هم به خود بالیدم که چون شمایی استادم بودید.
ف.

آقای صادقی اکثر هنرمندان تبعیدی مجبور بوده اند ایران را ترک کنند، برخی از آنها هم یک انتخاب ناشی از اجبار کرده اند. البته نسلی هم هستند که ایران را بخاطر مجموعه فشارهای اجتماعی و ... ترک گفته اند. باز هم انتخابی ناشی از اجبار. اما به هر ترتیب کسانی اگر ایران را ترک نمی کرده اند جان خود را از دست می دادند و یا به نمایش های تلویزیونی فرستاده می شدند و یا کاملن تغییر ماهیت می دادند، .

بهر حال اکثر هنرمندان تبعیدی از موقعیت بسیار نامناسب و تبعیض آمیزی برای خلق کردن و تولید هنری برخوردار بوده اند. بسیاری و اکثر آنها حاشیه نشین شده اند، اما انسان در هر شرایطی می تواند به چالش فکری کشیده شود اگر که تسلیم شرایط نشود، حاشیه نشین بودن هم می تواند انگیزه بسیاری برای حرکت و پویایی بشود. پس بدانید که تبعیدیان هم به تحولاتی رسیده اند که هرگز در ایران برایشان ممکن نبود، نه از سر شکم سیری و خوشگذرانی، بلکه از سر پرت شدن به اعماق تضادها و چالشهایی که شما در محیط مأنوس خودتان با آنها سر و کار ندارید.
بله روشن است که هنرمندان ایرانی که در ایران مانده اند، روی حساب و کتاب مانده اند. مانده اند تا مطرح باشند و حاشیه نشین نباشند. در مشروع ترین شکلش مانده اند تا بتوانند خلق کنند، با مخاطب همزبانشان ارتباط برقرار کنند. اما آنها حتمن باید با چیزهایی هم کنار بیایند که کارشان را مثله شده و پوچ می کند. خصوصن تئاتری ها و فیلمساز ها که از این بابت هیپچ حرفی ندارند. تولیدات تئاتری و سینمایی ایران مثله شده و همراه با خود سانسوری و خودفریبی خالقش است. البته برای کارگردانهایی فرش قرمز انداخته اند، به فستیوال ها راه پیدا کرده اند ، اما به چه بهایی؟ .

خب بله آنجا مراسم تجلیل و جشن تولد و جشن 65 سالگی و 66 سالگی و 67 سالگی و 69 سالگی برای شماها هست، در رسانه ها مطرح می شوید و گاهی یک نقی هم می زنید، و بعد می شوید هنرمند معترض و از این حرفها...
اما فراموش نکنید که در همین حاشیه نشینی هم می توان به فضیلت هایی رسید که مطرح ترین هنرمندان در ایران فاقدش هستند.

مصاحبه جالبی بود . بنظرم چنین معرفی هایی در بازیابی" هویت کرد" و تقویت هویت ملی ایران بسیار موثرخواهدبود.
موفق باشید

دوست کامنت گذار بی نامی گله کرده اند از انکه دکتر صادقی ماندن در خارج یا خروج از ایران را موجب ابتر شدن خلاقیت دانسته اند. دوست گرامی بسیاری دشواری ها و فشارها در ایران وجود دارند و بسیاری را ازار میدهند اما نمیشود هر که را در اینجا مورد تقدیر و ستایش و قدردانی قرار میدهند عمله ظلمه دانست.
در نهایت انچه که موجب وزن گذاری میشود ان چیزی است که برای کشورشان انجام داده اند و اثاری است که برجای گذاشته اند. اگر با این تز حاشیه نشین شدن مخالفید بسم اله این گوی و این میدان امکانات تکنولوژی به سهولت امکان نشان دادن ان چه در کوزه هست را میدهد.
ایا فلان دکتر برجسته ایرانی شاغل در ناسا که فلان مریخ پیما را طراحی کرده است به حال این مردم مفیدتر بوده است یا استادانی که در اینجا صدها دانش پژوه تربیت کرده اند که در اینده هر کدامشان پتانسیل بدل شدن به یکی از بهترین ها را دارند گیرم که این کار موجب شده باشد که کمبود ها امکان تحقیق و پژوه به شیوه دلخواه را ندهد. برای اینده ایران چه فرقی میکند که نام فلان استاد برجسته هاروارد اسمش بهروز باشد یا جورج وقتی گذار هیچکدامشان و اثر هیچکدامشان بر این اب و خاک نمی افتد.
از کسانی که از بیم جان یا نان یا ازادی های بیشتر از ایران رفته اند طلبکار نیستیم اما اجازه طلب کار شدنشان از انان که مانده اند و در اینجا کار کرده اند را هم زیادی میدانیم.
نمیدانم راه حلی که ارایه میدهید چیست. همه از ایران بروند یا انکه اسلحه به دست بگیرند و با چپه کردن حکومت برای هنرمندان و دانشمندان برجسته خارج از کشور فرش قرمز پهن کنند. ایا انکه اینهمه در ساختن و خلق کردن نقش داشته به صرف در ایران بودن عضو وزارت اطلاعات است. دوست عزیز تنها راه ساختن اینده ایران درگیری مستقیم با حاکمیت نیست بلکه استفاده از حداقل امکانات و منفذهای هرچند کوچک است که اگر این راه کوفته نشود ایران حتی به شرط رهایی از این چاله به چاه بزرگتری خواهد افتاد.

آقای علی آقا، حامی بی برو بردگرد حرفهای آقای صادقی:
فلان استاد برجسته در ناسا چه ربطی به هنرمند تبعیدی دارد که از روی ناگزیری ایران را ترک کرده؟
آقا جان اینجا کسانی هستند که شش ماه می روند کار گل می کنند تا بتوانند سرمایه سه ماه کار تئاتری شان را در اروپا تأمین کنند تا بعدش هم مفلس تر از سابق بشوند و باز بروند جان بکنند تا قرضهایشان را پس بدهند. کار گل هم یعنی کار گل. شوخی هم نیست. برخی از اینان مدرک دکترا و فوق لیسانس شان را هم در جیب شان دارند. البته کار گل، عار و ننگ نیست. کار شرافتمدانه است، کاری هست که اکثریت مردم ما در ایران می کنند.

اینجا حرف از کسانی است که در حاشیه ها زندگی می کنند، درس خوانده اند، سخت ترین کارها را کرده اند، اما هنوز هم می توانند به کار هنری فکر کنند. کار هنری می کنند تا بتوانند زنده بمانند و حیات فکری داشته باشند و حتمن از این زاویه به فضاهایی رسیده اند که باز هم با انگیزه و انرژی کارشان را انجام می دهند. اینها در حاشیه ها مانده اند، و عطای تئاتر و سینما زیر کنترل جمهوری اسلامی را به لقایش بخشیده اند، به ایران هم برنگشته اند چون اگر برگردند د، برنامه ها برایشان است. مثل شما هم منت سر مردم ایران نمی گذارند، در حاشیه هستند، چون ضرورت دارد که در حاشیه باشند!

شما می گوئید طلبکار نیستید، اما هم آقای صادقی و هم شما و هم بسیاری از شما که در ایران مانده اید تا حلوا حلوا شوید و از امتیازات مالی و رسانه ای و قبیله ای و... برخوردار شوید، از مردم ایران طلبکار هستید و سر آنها منت می گذارید که چه گلی به سرشان زده اید. چقدر از خود متشکر هستید؟

در این مصاحبه آقای صادقی به شکل غیر مستقیم در مذمت حاشیه نشینی و طرد حاشیه نشینان تبعیدی حرف می زند، بی آنکه بخواهد یا بتواند به نیروی هنری و انسانی تبعیدیان آگاهی پیدا کند. آنها دارند کارشان را برای نسلهای بعد از خودشان می کنند. "هنر در تبعید" یک سند زنده و مؤثر برای شناخت ایران است.

آقای صادقی تنها اشاره ای به احمدی نژاد دارد، گویی کاستی ها و آسیب ها تقصیر احمدی نژاد باشد. سران دیگر جمهوری اسلامی چه تحفه ای بودند؟ نکند دلشان برای آقای خاتمی تنگ شده؟ مختاری و پوینده را در چه زمان کدام رئیس جمهور سر به نیست کردند و برای چه؟

راستی چرا هیچکس قدر احمدی نژاد را نمی داند. مثلن بیضایی کارش تو این دوره حتا رونق پیدا کرده و خودش هم گفته که آخرین کارش "افرا" سانسور نشده و هیچ مشکلی نداشته!!!البته ایشان هنوز هم "گله" دارند و "معترض" هستند.

دوستان عزیز سلام. من برای همه نظرات شما احترام قائلم. اما سوژه این برنامه در مورد تئاتر است نه مهاجرت. آقای دکتر صادقی در بخشی از این مصاحبه گفته اند دلیلی برای ماندنم در خارج را نمی بینم. حرف ایشان درست است. اما من که در آلمان زندگی میکنم دلیل برای ماندن در خارج از ایران دارم. بنابراین ایشان من را محکوم نمیکنند که چرا در خارج زندگی میکنم. بیایید به اصل موضوع بپردازیم که در مورد تئاتر است. با تشکر ساسان از برلین

قصد کپی و چسباندن مجدد حرفهای دکتر صادقی را ندارم چون کاملا مشخص است.
صادقی میگوید انسان با زندگی در خارج از کشورش حاشیه نشین میشود حالا این مدعا از نظر دیگران یا درست است یا نادرست پنداشته میشود. اگر نادرست است که پس باید برخلاف حرف ایشان زمینه بروز خلاقیت در خارج هم به اندازه وطن فراهم باشد اگر هم فکر میکنیم او درست میگوید که اما ایشان به علت سواستفاده از روابط با جمهوری اسلامی به ایران امده اند و مطرح شده اند که مدعایی است که نیاز به اثبات دارد و به صرف اینکه ایشان در دانشگاههای ایران تدریس میکند را نمی شود به عنوان مدرک عامل رژیم بودن ارایه داد.
قصد استریوتایپی نگاه کردن به هم وطنان خارج از کشور را هم ندارم اما یکی از برداشتهای رایجی که در معدودی از هم وطنان عزیز خارج از ایران میبینم این است که هر که در اینجاست و در اینجا کار میکند لزوما جزیی از جمهوری اسلامی است و لابد شریک در همه عملکردهای ان. البته تا زمانی که مثل بنده یک دانشجوی عادی باشد که هیچ اما اگر قدش از مقداری بالاتر رفت حتما نیازمند کوتاه کردن است. لابد اگر صادقی اینجا صادقی شده به خاطر این بوده که از رانتهای دولتی و ساپورتهای حکومتی استفاده میکند و من نوعی که به اجبار و به سبب فشارهای اجتماعی سیاسی یا شخصی در خارج از کشور تحت فشارم اگر به همان رانتها دسترسی داشتم الان برتولت برشت یا شکسپیر بودم. البته من نمیتوانم این مدعا را رد کنم اما مدعی باید قادر به اثبات ان باشد.
مضحک تر ان است که انجا که صادقی یا بیضایی اعتراضی دارند حتما قر و اطوار روشن فکری می ایند برای مطرح شدن و اگر اعتراض هم نکنند که تکلیف معلوم است چون عامل حکومتتند. لابد مشکل این است که چرا کم اعتراض کرده اند مثلا وارد مبارزه مسلحانه نشده اند یا در تبعید نیستند. داستان جمله "سرخپوست خوب سرخپوست مرده است" از بوفالو بیل است. اگر طرف کارهایش اجازه چاپ دارد که به خاطر زد و بند است و اگر هیچ کاری ازش چاپ نشده و هیچ کس او را نمیشناسد که قضیه حل است. بسیاری از کسانی که در اینجا در حال تلاش و افرینش هستند با چنگ و دندان کار میکنند. سر برج امکان پرداخت اجاره خانه را ندارند. از دست طلبکار گریزاند و هزار و یک مشکل دیگر. هر که با من موافق نیست را نمیشود با انگ و برچسب و از میدان به در کرد. قطعا لاف در......... دیکته نانوشته هم بی غلط است.

بله آقا، در تبعید و حاشیه هم می شود کار خلاق کرد و اثر گذاشت و برای آیندگان باقی گذاشت تا آنچه که در داخل گفته نشده و دیده نشده و تجربه نشده، ثبت شود! آقای صادقی این را نه می بیند و نه می گوید و نه می خواهد باور کند.

هر کسی هم که در ایران مانده، وابسته نبوده و نیست. نه مختاری وابسته بود، نه پوینده، نه شاملو، نه اخوان (اگر چه لغزشهایی فکری داشت)، نه عمران صلاحی، و نه عده ای دیگر.
.

دوستان عزیز رادیو ژیار
دوست عزیزی نکته جالبی را نوشته است. احدی در مورد تخصص دکتر صادقی و هنر ایشان چیزی نمینویسد. فقط نظرات شخصی اجتماعی ایشان مورد بررسی قرار میگیرد. رادیو ژیار برای قدردانی از این شخصیت وارد زندگی و تفکرات شخصی دکتر صادقی شده است اما در واقع زندگی و نوع تفکر ایشان به خود او مربوط است و ما به عنوان خواننده. بیننده. و شنونده حق ورود به به این حریم را نداریم. برای ما خدمات و تخصص و هنر آقای دکتر صادقی مهم است و بقیه موارد به ما هیچ ربطی ندارد و فقط شخص ایشان حق دخالت در این موارد را دارند. حسن زیرک یکی از نخبگان موسیقی کردی بود اما نوع زندگی خصوصی او مطلوب دیگران نبود. برای ما هنر حسن مهم است و زندگی خصوصی او هیچ ربطی به ما ندارد. من خواهش میکنم دوستان عزیز این مورد را در نظر بگیرند
با تشکر
باسط از بانه