۱۳۸۷ سالی سخت به روایت سازمان‌های مدافع آزادی بیان

نیک آهنگ کوثر

مرور اخبار یک ساله‏ی انجمن‏ها و سازمان‏های مدافع آزادی بیان، نشان می‏دهد که سال ۱۳۸۷، به هیچ عنوان امیدوار کننده نبوده است.

در این میان، به دلیل عدم فعالیت در سطح جهانی انجمن‏های مدافع آزادی بیان ایران، اکثر رسانه‏ها به خبرهایی از «سازمان گزارش‏گران بدون مرز» و یا «کمیته‏ی دفاع از روزنامه‏‏نگاران» و «دیده بان حقوق بشر» رجوع کرده‏اند.

این سازمان‏ها با پی‏گیری اخبار رسیده از منابع مختلف در مورد برخورد با روزنامه‏نگاران و وبلاگ‏نویسان در ایران، سعی کرده‏اند نقش حلقه‏ی مفقوده‏ی اطلاع‏رسانی را بازی کنند.

البته در این میان، «انجمن صنفی روزنامه‏نگاران ایران» با تقویت سایت انگلیسی خود، امکان رجوع به جویندگان اخبار حوزه‏ی مطبوعات را داده، اما هنوز در سطح جهانی شناخته شده نیست.

برخورد با روزنامه‏نگاران در ایران، فقط مختص خبرنگاران ایرانی نبوده است. در سال ۸۷ یک خبرنگار افغان، به نام علی محقق نسب، ناشر نشریه‏ی «حقوق زن» در ایران، در شهر قم به مدت سه ماه در بازداشت نیروهای امنیتی بود. محقق نسب از مهاجران افغان است.

رکسانا صابری، روزنامه‏نگار امریکایی ایرانی‏الاصل هم در زمستان ۸۷ بازداشت شد که با اتهام‏های مختلفی روبرو گردید. صابری از ایران، به طور آزاد، با رسانه‏های مختلف امریکایی و انگلیسی همکاری می‏کرده است.

در سال ۸۷ برخورد با روزنامه‏نگاران فقط مختص خبرنگاران و روزنامه‏نگاران مستقر در پایتخت نبوده است.

برخوردهای شاخص دیگر با روزنامه‏نگاران همکار نشریات استان‏های مرزی و گاه غیر فارسی‏زبان بوده است.

محمد صادق کبودوند، روزنامه‏نگار کرد، از جمله خبرنگارانی است که دستگیر و توسط دادگاه انقلاب محکوم به تحمل حبس گردید. کبودوند سردبیر نشریه‏ی «پیام مردم کردستان» بود.

سامان رسول‏پور، روزنامه‏نگار آزاد بیست و سه ساله‏ی کرد نیز در حاشیه‏ی یک راه‏پیمایی در اعتراض به حکم اعدام عدنان حسن‏پور و عبدالواحد بوتیمار، دو روزنامه‏نگار دیگر کرد زبان، و فرزاد کمانگر، معلم کرد، بازداشت شد.

صدیق مینایی، خبرنگار نشریه‏ی «آسو» نیز به مدت بیست و یک روز، در سنندج در بازداشت به سر می‏برد.

یعقوب مهرنهاد، روزنامه‏نگار و فعال اجتماعی بلوچ و خبرنگار روزنامه‏ی «مردم سالاری»، به اتهام همکاری با گروه مسلح جندالله، در تابستان ۸۷، اعدام شد.

یوسف عزیزی بنی‏طرف، روزنامه‏نگار عرب خوزستانی که سال‏های سال برای روزنامه‏ی همشهری قلم می‏زد، به اتهام اجماع و تبانی برای برهم زدن امنیت داخلی کشور، به تحمل پنج سال زندان محکوم گردید.

بنی‏طرف، در سال ۸۴، پس از اعتراض به سرکوب ناآرامی‏ها در سال ۱۳۸۴ در خوزستان، دستگیر شده بود و با وجود رد دخالت در آن ناآرامی‏ها، با اتهام‏هایی نظیر برهم زدن امنیت ملی، روبرو گردید.

در تابستان امسال تعداد دیگری از روزنامه‏نگاران کرد زبان دستگیر شدند که با اعتراض انجمن‏ها و سازمان‏هایی مثل گزارش‏گران بدون مرز و کمیته‏ی دفاع از روزنامه‏نگاران، توجه مجامع مختلف به مساله‏ی برخورد با روزنامه‏نگاران غیر فارسی زبان، جلب شد.

بازداشت چهار روزنامه‏نگار آذری نیز در اوایل پاییز امسال، به نام‏های: علیرضا صرافی، سعید محمدی، حسین راشدی و اکبر آزاد، و یک وبلاگ نویس زن، به نام شهناز غلامی، شاهدی بود بر حساسیت‏های مقام‏های امنیتی بر فعالیت روزنامه‏نگاران غیر فارسی زبان ایرانی.

امسال، هم‏چنین در پنجمین سال‏گرد مرگ زهرا کاظمی در زندان اوین، نام او بارها و بارها مطرح گردید.

زهرا کاظمی، خبرنگار عکاس ایرانی کانادایی، در سال ۱۳۸۲، به خاطر عکاسی در بیرون از زندان اوین از خانواده‏های دانشجویان، بازداشت شده بود و به نحوی نامعلوم، جان خود را از دست داد. کمیته‏ی بررسی کننده‏ی مرگ او اعلام کرد که به خاطر برخورد جسمی سخت به سرش کشته شده است.

چند سال پیش یک پزشک بیمارستان نظامی‏ که زهرا کاظمی، آخرین روزهای عمرش را در آن سپری کرده بود، به عنوان شاهد در کانادا حاضر شد و شواهدی از مرگ او را تقدیم مقام‏های کانادایی کرد.

سال ۸۷، سال خوبی برای وبلاگ‏ نویس‏ها هم نبود. چهار فعال «کمپین برابری حقوق زنان» که در وبلاگ‏های «زنستان» و «تغییر برای برابری» می‏نوشتند، به شش ماه زندان محکوم شدند.

هم‏چنین حسین درخشان، وبلاگ نویس ایرانی که تبعه‏ی کانادا نیز هست، در بازگشت به ایران بازداشت شد. قوه‏ی قضاییه، تا مدت‏ها از اعلام دستگیری او طفره می‏رفت.

امیدرضا میرصیافی، وبلاگ نویس جوان ایرانی، به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، به شش ماه زندان، و برای توهین به آیت‏‏الله خمینی و آیت‏الله خامنه‏ای، به دو سال زندان محکوم و در بهمن ماه سال جاری روانه‏ی زندان گردید.

میرصیافی، دیروز در زندان اوین جان خود را از دست داد. هنوز علت دقیق مرگ وی اعلام نشده است.

در بهمن ماه سال جاری نیز احکام محکومیت چهار وبلاگ نویس ایرانی، به نام‏های امید معماریان، شهرام رفیع‏زاده، جواد غلام تمیمی و روزبه میرابراهیمی، صادر شد.

محکومیت این چهار نفر، بر اساس اعترافاتی است که به خاطر تحت فشار بودن از سوی رییس قوه‏ی قضاییه، آیت‏الله شاهرودی، غیرقابل استناد خوانده شده بود.

در سال ۸۷، تعدادی از مجلات و روزنامه‏های ایرانی، تعطیل و خبرنگاران و همکاران آن‏ها از کار بیکار شده‏اند. در گزارش کامل‏تری که در تعطیلات نوروزی تقدیم‏تان می‏کنیم، به آن‏ها اشاره خواهیم کرد.