رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱ دی ۱۳۸۵

یکی از کلیدهای موفقیت هلند

مانی پارسا

فرهنگ مشاوره و اجماع یکی از مشخصه‌های اصلی فرهنگ هلندی به‌شمار می‌آید. مطابق این عادت هلندی، افراد می‌بایست در هر زمینه‌ای اول با دیگران سر میز مشورت بنشینند و سعی در یافتن نقاط اشتراک داشته باشند. یعنی در هلند بطور معمول، اکثر افراد، فرق‌داشتنِ عقاید و مخالف بودن چندین گروه با هم را امری کاملاً عادی و پذیرفته می‌دانند و با شنیدن حرف مخالف رگ گردنشان کلفت نمی‌شود. هم‌پذیری از پایه‌های فرهنگ مشاوره است.

پس از یافتن نکات مشترک یا بقول هلندی‌ها "سطوح تماس" سعی می شود که تمرکز و تأکید گفتگوها روی آن نکات و سطوح قرار بگیرد. سطوح تماس حکم زیربنایی را پیدا می‌کنند که می‌شود بر روی آن‌ها ساخت.
بعد از آن سعی می‌شود که در زمینه مسائل مورد توافق، گونه‌ای اجماع حاصل بشود. این همان حکم ساختمان‌سازی بر روی زیربنای ایجاد شده را دارد. زمانی که اجماع حاصل شد در مورد راه حل‌ها قول و قرارهای عملی گذاشته می‌شود.

بحث بر سر مسائل مورد اختلاف فعلاً کنار گذاشته می‌شود زیرا در این مرحله به اندازه کافی کار در زمینه حل مشکلاتی که بر رویشان توافق وجود دارد هست. اگر موارد اختلاف نظر، مواردی اساسی و حیاتی باشند روش سازش و مصالحه بکار گرفته می‌شود یا بقول هلندی‌ها "پل زدن به سوی هم". هر دو طرف سعی می‌کنند خُرده‌خُرده امتیازهایی به طرف مقابل بدهند و در مواردی کوتاه بیایند تا امر "پل زدن" میسر بشود. این چانه زدن‌ها ممکن است ماه‌ها بطول بینجامد و جلسات بیشماری را در بر بگیرد ولی هلندیان معتقدند که سرعت کار در درازمدت با این روش بیشتر می‌شود.

هلندی سود و منفعت را بسیار مهم می‌داند و به او ثابت شده که با سازش منصفانه و مصالحه، شانس دستیابی به منفعت و پیشرفت بیشتر است تا با درگیری یا قهر و عدم همکاری.

در کتاب "شوک فرهنگی: هلند" نوشته هانت جنین می‌خوانیم:
"واژه مشاوره (به هلندی اُفِرلِخ ) معادل دقیقی در زبان انگلیسی ندارد. مشاوره هلندی یک عملکرد آرام و اجماع‌ساز است که در آن به همه حاضران در جلسه فرصت مشارکت داده می‌شود. کار گروهی در اینجا اهمیت دارد. هدف از این جلسات این نیست که دیدگاه یا راه حل‌های رئیس جلسه به کرسی بنشیند بلکه هدف از آن امتیاز دادن به یکدیگر و کنار آمدن با هم است تا آنجایی که گونه‌ای راه حل قابل اجرا پیدا بشود که همه حضار مشتاق به حمایت از آن بشوند. در این مرحله رئیس جلسه اعلام می‌کند که "ساعت‌ها همه الان روی یک وقت تنظیم شده‌" یعنی ما بر سر فلان راه حل به توافق رسیده‌ایم."

یکی از رازهای موفقیت شرکت‌های بزرگ هلندی که در سراسر جهان شعبه دارند و هرساله سودهای فراوانی برای کشور خود به ارمغان می‌آورند همین فرهنگ مشاوره و مصالحه در جلسات ذکر شده‌است. این فرهنگ در حیطه کار و اقتصاد به نام "الگوی پُلدر" معروف است. پلدر یک اصطلاح جغرافیایی و به معنی زمین‌هایی است که هلندی‌ها توانسته‌اند از دریا خشک کنند. مطابق الگوی پلدر، کارفرماها، اصناف و دولت باید همواره سر میز بنشینند و در مورد کار و شرایط آن مشاوره کنند و قول و قرارهای محکم بگذارند.
تاریخ این الگوی اجماع‌یابی به قرون وسطی می‌رسد یعنی زمانی که کشاورزان، اشراف و شهرنشینان هلندی ناچار شدند تا برای ساختن خاکریزهای جلوی دریا با هم همکاری کنند. ساختن خاکریز و پلدر تنها از طریق همکاری و مشاوره مستمر ممکن بود و همین‌طور هم شد.

------------------------------

برخی از منابع:
Hunt Janin: Culture shock, a guide to customs and etiquette, Netherlands, pp. 39-40.
ویکی‌پدیا

Share/Save/Bookmark